قهرمانپور: کار برای دولت رئیسی در بحث برجام سخت است
قهرمانپور در گفت‌وگویی با «ایسنا» درباره اعلام رسمی ایران مبنی بر تاخیر در مذاکرات برجامی وین تا روی کار آمدن دولت جدید و تاثیر این تصمیم بر روند مذاکرات و نتایج آن، با اشاره به آخرین گزارش وزارت خارجه درباره مذاکرات و اجرای برجام به مجلس شورای اسلامی، گفت: «البته گزارش بسیار پیچیده و دیپلماتیک نوشته شده است اما اگر کسی وقت داشته باشد و آن را بخواند می‌بیند که به نوعی گفته شده که توافق برای بازگشت به برجام به دلایلی تا الان شکل نگرفته است. چرا توافق نشده است؟ گزارش توضیح می‌دهد، آمریکایی‌ها آن طور که فکر می‌کردیم قرار نیست بیش از حد به ما امتیاز بدهند و گفته شده است که حتی در زمان اوباما برجام با حسن نیت اجرا نشد و در ادامه می گوید که روابط ایران و آمریکا دچار بی‌اعتمادی است و کسانی که می گویند چرا همه تحریم‌ها لغو نمی شود، باید بپرسند چرا اجازه داده نمی شود درباره همه مسائلی که میان ایران و آمریکاست، صحبت شود. پس دلیل اول این است که آمریکا امتیازی که برخی در داخل انتظار دارند را نمی دهد و نخواهد داد، هر چند این حرف به زبان دیپلماتیک در گزارش زده شده است.»
وی افزود: «این گزارش دلیل دوم را این طور بیان می کند که در داخل درباره اصل موضوع مذاکره اجماع نظر وجود ندارد، البته منظور نویسنده گزارش به خوبی گفته نشده اما به زبان بی‌زبانی گفته شده و این دو دلیلی است که تاکنون توافق نشده است.»
این کارشناس مسائل بین الملل درباره برخی تحلیل‌ها مبنی بر اینکه افزایش ذخایر اورانیوم و پیشرفت‌های هسته‌ای ایران، توافق را پیچیده کرده است گفت:« بله این تحلیل‌ها را بنده هم دیدم. بحث افزایش و توسعه سانتریفیوژها یک واقعیت است که در چارچوب برنامه‌ای که ایران برای توسعه صنعت هسته‌ای‌اش دارد به ویژه بعد از آنکه اجرای تعهدات برجامی‌اش را در پاسخ به طرف‌های اروپایی لغو کرد، ادامه دارد. اما طبیعی است که یکی از راه‌های امتیاز گرفتن بیشتر از طرف‌های برجامی افزایش سطح و گستره غنی سازی و فعالیت های دیگر در این حوزه است. اما مشخص نیست که اگر ما بر گرفتن امتیاز بیشتر در رابطه با رفع تحریم ها اصرار کنیم روند مثبت خواهد بود یا باعث مذاکرات فرسایشی می‌شود. به نظر می آید در ایران از تیم مذاکره کننده خواسته شده تا امتیاز بیشتری بگیرند در حالی که طرف مقابل حاضر به دادن این امتیازات نیست. این مساله البته محل بحث است به علاوه ما نمی دانیم کسانی که خواستار دریافت امتیازهای بیشتر از طرف های برجامی به ویژه آمریکا هستند با چه استدلالی این درخواست را مطرح کرده اند. درست این است که استدلال آنها را هم بدانیم و نظر بدهیم.»
قهرمانپور درباره آنچه اصولگرایان می‌گویند مبنی بر اینکه آمریکا حاضر نشده است، تحریم‌هایی که ترامپ وضع کرده است را لغو کند و این علت به توافق نرسیدن بر سر بازگشت به برجام تا الان است، نیز توضیح داد: «معتقدم دلیل اصلی بن‌بست در مذاکرات این است که آمریکا می‌خواهد مطمئن شود، این مذاکرات به مسائل منطقه‌ای هم گسترش می یابد و در این حالت است که دولت بایدن در داخل آمریکا در مقابل جمهوری خواهان می تواند از برجام دفاع کند اما در مقابل ایران می‌گوید اگر قرار است آمریکا در آینده امتیازی دهد، بهتر است همین الان این کار را انجام دهد و حسن نیتش را ثابت کند تا ما ببینیم می توانیم درباره مسائل دیگر صحبت کنیم یا خیر.»
وی ادامه داد: «به نظر ایران هم به این جمع بندی رسیده است که آمریکا نمی‌خواهد امتیاز بدهد. بعید نیست ایران با افزایش توان هسته‌ای بخواهد آمریکا را به امتیازدهی بیشتر وادار سازد و برای رسیدن به این هدف تاخیر یک تا دوماه در مذاکرات را پذیرفته است البته این به معنی منصرف شدن از مذاکرات و توافق نیست بلکه ایران می‌خواهد امتیازات مدنظرش را همین الان بگیرد.»
این کارشناس مسائل بین‌الملل در پاسخ به اینکه آیا استراتژی فوق در این شرایط جواب می‌دهد یا خیر؟ تاکید کرد:« مساله این است که برجام اهمیت استراتژیکش را هم برای ما هم برای آمریکا به نسبت سال ۲۰۱۴ از دست داده است و پرونده هسته‌ای چند بعدی و پیچیده و حل کردن آن سخت شده است. تیم آقای رئیسی هم به این مساله واقف است و معتقدم به نفع رئیسی بود که دولت روحانی توافق بازگشت به برجام را انجام می داد، چون در عمل به توافقی که برای دو طرف مطلوبیت حداکثری داشته باشد، نمی‌رسند. نقطه تعادلی که می شود توافق کرد آن جایی نیست که حداکثر مطلوبیت را برای ایران و آمریکا داشته باشد.»
قهرمان پور با اشاره به اینکه دو طرف می‌خواهند مساله برجام را جمع کنند، چون ادامه دادن این بحران به نفع هیچ یک از دو طرف نیست، ادامه داد:« به همین دلیل است که چین و روسیه هم تلاش دارند بیشتر از قبل توافق برجام احیا شود.» این کارشناس مسائل بین الملل درباره تاخیر در مذاکرات و موکول کردن آن به دولت آقای رئیسی تاکید کرد: «معتقدم هر توافقی بر سر برجام شود چه از سوی روحانی چه رئیسی توافق مطلوبی نخواهد بود، اما اگر توافق در دولت روحانی انجام می شد، آقای رئیسی می‌توانست بگوید من توافق نکردم و تبعات روانی و سیاسی آن را به دوش نمی‌کشید. الان با انتظاری که جامعه از دولت سیزدهم برای بهبود شرایط اقتصادی آن هم در این شرایط دشوار دارد کار برای دولت رئیسی بسیار سخت است. به علاوه دولت آقای رئیسی و همفکرانشان همواره در هشت سال گذشته منتقد برجام بودند و الان با انتقال مذاکرات به دولت وی همه منتظر یک توافق با امتیازات بسیار بیشتر از آنچه تاکنون دریافت شده هستند و تیم وی باید نشان دهد آن توافق مطلوب که اصولگراها دنبالش بودند کدام است؟» وی در پاسخ به اینکه احتمال اینکه به کلی مذاکرات بر هم بخورد و همه چیز بخواهد از صفر شروع شود چقدر است؟ تصریح کرد:« اگر دولت آقای رئیسی به سمت توافق نرود، خلاف سیستم و تصمیم سیاسی در سطح کلان کشور عمل کرده است؛ چرا که به هر حال در سطوح بالا تصمیم برای حفظ برجام اعلام شده است. به علاوه با توجه به شرایط کشور، شروع همه چیز از ابتدا بسیار پیچیده خواهد بود. در عین حال معتقدم حالا که مذاکرات متوقف و به دولت بعدی موکول شده، حتما مصلحتی بالاتر از مصلحت دولت آقای رئیسی و تیمش در میان است و مصلحت این است که حاکمیت می خواهد امتیازات بیشتری در همین مدت زمان از طرف های مقابل بگیرد.»
