تحلیل العربی الجدید از نقشآفرینی ایران در افغانستان
به گزارش «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: اما دولت بایدن در این باره شکست خورده است و در سایه اصرار بر اتمام طولانی ترین جنگ در تاریخ آمریکا، صرفنظر از پیامدهای آن، افغانستان وارد ناآرامی خواهد شد. در هر صورت، به نظر میرسد این کشور از هم پاشیده در برابر چند سناریو قرار دارد، که یکی از آنها مبنیبر خودداری کامل واشنگتن از حمایت از دولت رئیسجمهور غنی و ترک افغانستان برای حرکت به سمت سرنوشت حتمی آن است، همانطور که نیم قرن پیش از ویتنام جنوبی چشم پوشی کرد.
احتمال دوم آن است که واشنگتن به حمایت از دولت غنی ادامه داده و به آن قدرت مقابله با طالبان را بدهد، به این امید که طالبان از سیطره نظامی کاملا نا امید شده و شراکت در حکومت را بپذیرد. اما این مساله مستلزم صرف زمان چند ساله است، بهویژه آنکه زمان عامل مهمی در محاسبات طالبانی که جنگ برای آن یک حرفه و پیشه زندگی است، محسوب نمیشود.
احتمال دیگر با نسبتهای مختلفی با دو احتمال قبلی تلاقی پیدا میکند، همانطور که دولتهای همسایه و دولتهایی که منافعی در درگیریهای افغانستان دارند، وارد این کشور میشوند تا پس از خروج آمریکاییها نیروهای داخلی در افغانستان را مورد حمایت قرار دهند، نظیر آنچه در سوریه اتفاق افتاد. شش دولت اصلی وجود دارند که هدف آنها به ارث بردن نفوذ آمریکایی در افغانستان است و این دولتها عبارتند از چین، پاکستان، هند، ایران و روسیه و تا حدی ترکیه. تمام این دولتها خود را صاحب سهمی در حوادث افغانستان میدانند.
چین، افغانستان را یک گذرگاه زمینی طبیعی برای رسیدن به ایران میداند، در واقع افغانستان یک «ایستگاه بنزین» برای تغذیه اقتصاد بزرگ چین محسوب میشود و چین نگران تاثیر تحولات افغانستان بر اقلیم مسلمان خود است. اما ایران، در دهههای اخیر سرمایهگذاری زیادی در افغانستان داشته. افغانستان، بازار مهمی برای فروش کالاهای ایران است. پاکستان هم افغانستان را بخشی از امنیت ملی خود میداند، بهویژه آنکه در سایه تداخل در مرزهای طولانی دو کشور، پاکستان افغانستان را وسیلهای برای مقابله با هند میداند.
هند نیز به نوبه خود امیدوار است با حفظ نظام متحد در کابل و قطع راه گذرگاه چینی به سمت ایران، پاکستان را محاصره کند. اما روسیه، سعی میکند نفوذ تاریخی خود در افغانستان را پس بگیرد و مانع از گسترش نفوذ چین و دیگر کشورها در این منطقه شود. به احتمال زیاد، پس از خروج آمریکا، منافع روسیه-هند در مقابل محور چین-پاکستان، قرار میگیرد؛ درحالیکه ایران بهدلیل تداخل منافع خود، در هر دو محور بازی میکند. اما واشنگتن در برابر این شرایط چه خواهد کرد؟ آمریکا با وجود خروج نیروهایش، به گزینه ترک میدان و خروج از بازی رقابت در افغانستان فکر نمیکند؛ بنابراین به شکلی در این رقابت باقی میماند و بهدنبال حفظ یک دولت متحد با خود در کابل است، خواه به ریاست اشرف غنی یا با مشارکت با طالبان یا حتی رهبری طالبان.