دستور تزریق گاز به سانتریفیوژها صادر شد
آغاز غنی‌سازی ۲۰ درصدی
سخنگوی دولت جمهوری اسلامی ایران روز گذشته اعلام کرد: اعتبار آیین‌نامه اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها تامین و فرآیند تولید اورانیوم با غنای ۲۰ درصد آغاز شده است. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دولت، علی ربیعی از دستور رئیس‌جمهور برای تامین اعتبار این قانون خبر داد و گفت: در هفته گذشته نیز رئیس‌جمهور در نامه‌ای به جناب آقای جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور درخصوص تامین بودجه بخشی از این قانون در سال ۱۳۹۹ دستور لازم را داده است. ربیعی افزود: همچنین رئیس‌جمهور در روزهای گذشته دستور اجرای قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها را صادر و از ساعاتی پیش فرآیند تزریق گاز شروع شد و تا ساعاتی دیگر اولین محصول اورانیوم غنی شده UF۶ به دست خواهد آمد. ربیعی تصریح کرد: کلیه این فرآیند پس از انجام اقدامات اولیه از قبیل اطلاع‌رسانی به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و تحویل پرسشنامه طراحی بر مبنای تعهدات پادمانی کشور صورت گرفته است. سخنگوی دولت تاکید کرد: مواضع دولت درخصوص این قانون به صراحت اعلام شده است. با این حال دولت خود را ملزم به اجرای قانون می‌داند. نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی روز یکشنبه ۹ آذر ۱۳۹۹، دو فوریت طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها را تصویب کردند. در مقدمه این طرح با اشاره به اجرای کامل تعهدات از سوی ایران و تا‌یید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، کارشکنی‌های آمریکا در خروج از برجام و تعلل اروپا برای اجرای تعهداتش، مجلس شورای اسلامی در چارچوب «گام‌های کاهش تعهدات هسته‌ای» و نامه رئیس‌جمهور ایران به کشورهای اروپایی، در پاسخ به روند اقدامات خصمانه آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران و همراهی کشورهای اروپایی با آن، از جمله تشدید ظالمانه و بی‌وقفه تحریم‌ها علیه ملت ایران، اقدام تروریستی علیه سردار شهید حاج قاسم سلیمانی، اقدام خرابکارانه در تا‌سیسات نطنز و نهایتا تلاش غیرقانونی آمریکا برای بازگشت قطعنامه‌ها طرح ۹ ماده‌ای را با عنوان «طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها» به تصویب رساند.
در ماده یک این طرح تاکید شده سازمان انرژی اتمی ایران موظف است ظرف مدت دو ماه پس از تصویب این قانون، سالانه به میزان حداقل ۱۲۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۲۰ درصد در تا‌سیسات شهید علی محمدی فردو تولید و در داخل کشور ذخیره کند و نیازمندی‌های صلح‌آمیز صنایع کشور به اورانیوم با غنای بالای ۲۰ درصد را به‌طور کامل و بدون تا‌خیر تامین کند.
غنی‌سازی ۲۰ درصد
سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوالی در مورد اظهارات اخیر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی مبنی بر آمادگی این سازمان برای غنی‌سازی ۲۰ درصد و واکنش آژانس به این موضوع گفت: صحبت ایشان ناظر بر قانونی است که در مجلس تصویب شده است. آیین‌نامه اجرایی این قانون ابلاغ شده است و همه دستگاه‌ها از جمله سازمان انرژی اتمی مکلف به اجرای آن هستند. وی ادامه داد: ما در چارچوب تعهدات خود باید به آژانس گزارش بدهیم که این کار انجام شده است.
علی‌اکبر صالحی، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی روز جمعه با حضور در برنامه «قرار قاسم» در شبکه ۵ سیما، از آغاز فرآیند غنی‌سازی ۲۰ درصد اورانیوم و آمادگی سازمان انرژی اتمی در این خصوص خبر داد. او گفت: «نامه‌ای به نماینده جمهوری اسلامی در آژانس بین‌المللی در وین داده‌ایم که تسلیم این نهاد شود. به اعتبار مصوبه مجلس می‌خواهیم غنی‌سازی ۲۰ درصد را آغاز کنیم، چون باید به آژانس اعلام کنیم بازرسان این نهاد بیایند برخی چیزهایی که پلمب شده را فک پلمب کنند. رئیس سازمان انرژی اتمی برای آغاز غنی‌سازی ۲۰ درصد در فردو گفت که این کار خیلی سریع انجام خواهد شد. پیش‌تر نیز رئیس دفتر رئیس‌جمهوری ایران درخصوص طرح مجلس و غنی‌سازی اورانیوم گفت: قرار است سازمان انرژی اتمی براساس دستورالعملی که ابلاغ شده است، مقدمات غنی‌سازی ۲۰ درصد را فراهم کند.
اقدام به غنی‌سازی توسط ایران قابل پیش‌بینی بود
همزمان با این تحولات، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین به آغاز غنی‌سازی ۲۰ درصدی در ایران واکنش نشان داد و آن را قابل پیش‌بینی تلقی کرد. به گزارش «ایسنا» میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در صفحه توییترش نوشت: ایران اعلام کرد که غنی‌سازی اورانیوم تا ۲۰ درصد را از سر می‌گیرد. این یک خبر فوری نیست. این اقدام با توجه به قانون تصویب‌شده در پارلمان ایران، قابل پیش‌بینی بود. نکته اصلی این است که این اقدام در چارچوب عادی‌سازی ممکن پیرامون برجام بازگشت‌پذیر است.
از سوی دیگر یک روز پس از اظهارات مشاور منتخب امنیت ملی ایالات متحده در دولت جو بایدن، که گفت پس از بازگشت احتمالی آمریکا به برجام، «برنامه موشک‌های بالستیک ایران باید به‌عنوان بخشی از مذاکرات بعدی روی میز باشد»، سخنگوی وزارت خارجه ایران این مساله را رد کرد. سعید خطیب‌زاده دوشنبه ۱۵ دی در نشست خبری در واکنش به اظهارات این مقام تیم بایدن گفت «در خصوص توان دفاعی جمهوری اسلامی ایران، نه هیچ وقت مذاکره شده و نه می‌شود و نه خواهد شد.»
در همین ارتباط، سخنگوی وزارت خارجه ایران در پاسخ به سوالی در ارتباط با اظهارات مشاور امنیت ملی بایدن در مورد اینکه باید ایران در ارتباط با موشک‌های بالستیک خود نیز مذاکره و گفت‌و‌گو کند، اظهار کرد: همان طور که پیش از این بارها گفته‌ایم ما درخصوص توان دفاعی جمهوری اسلامی ایران نه هیچ وقت مذاکره کرده‌ایم، نه مذاکره می‌شود و نه مذاکره‌ای انجام خواهد شد. توان دفاعی جمهوری اسلامی ایران براساس نیازهای ملی ایران تعریف و پیگیری می‌شود.
او با بیان اینکه آمریکایی‌ها خود می‌دانند که موضوع مذاکره در ارتباط با فعالیت‌های موشکی ایران براساس مذاکرات برجامی که انجام شده از حیز انتفاع خارج شده است و طرح آن فاقد وجاهت است، افزود: در ۱۶ ژانویه ۲۰۱۶ کلیه قطعنامه‌ها از جمله قطعنامه ۱۹۲۹ ملغی شد و برخی از محدودیت‌های باقی مانده نیز در ژانویه ۲۰۲۱ ملغی خواهد شد. خطیب زاده افزود: ما یک بار در مورد برجام مذاکره کرده ایم و در مورد هیچ قسمت از آن مجددا مذاکره نمی‌کنیم. آمریکایی‌ها این موضوع را می‌دانند و آنچه که در این زمینه مطرح می‌کنند اظهارنظر داخلی است و جواب ما اجرای کامل برجام بدون شرط و جبران خسارات وارد شده به ایران از سوی آمریکا است.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی در دولت رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا، شامگاه یکشنبه در گفت‌وگویی با برنامه فرید زکریا در شبکه خبری سی‌ان‌ان گفت بازگشت احتمالی آمریکا به برجام مبنایی برای مذاکرات بعدی خواهد بود. او گفت: «جو بایدن، رئیس‌جمهور منتخب، گفته است که اگر ایران به پیروی از توافق هسته‌ای بازگردد، به این معنی که ذخایر [اورانیوم] خود را کاهش دهد، برخی از سانتریفیوژهای خود را از فعالیت بیندازد و اقدامات دیگری انجام دهد که برنامه هسته‌ای‌اش دوباره مهار شود، ما دوباره وارد خواهیم شد. اما این مبنایی برای این مذاکره بعدی می‌شود.» سالیوان در ادامه گفت: «نظر ما این است که موشک‌های بالستیک و همچنین برنامه موشک‌های بالستیک ایران باید به‌عنوان بخشی از مذاکرات بعدی روی میز باشد.»
مشاور امنیت ملی بایدن اضافه کرد: «ما همچنین معتقدیم که گفت‌وگوها می‌تواند فراتر از ۵ عضو دائمی شورای امنیت یعنی ۱+۵ باشد و سپس بازیگران منطقه‌ای را نیز درگیر کند و اینکه در آن مذاکره گسترده‌تر، می‌توانیم در نهایت محدودیت‌هایی برای فناوری موشک‌های بالستیک ایران ایجاد کنیم و این همان چیزی است که می‌خواهیم از طریق دیپلماسی دنبال کنیم؛ امری که هم شامل پرونده هسته‌ای و هم مجموعه گسترده‌ای از مسائل منطقه‌ای شود.»
در قطعنامه شماره ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل آمده است که محدودیت‌ها برای برنامه موشک‌های بالستیک ایران باید در سال ۲۰۲۳ برداشته شوند. با این حال، دولت‌های غربی مدعی هستند که ایران این محدودیت‌ها را به کلی رد کرده و بارها آزمایش موشکی انجام داده است. ایران تاکید کرده که این موشک‌ها با توانایی حمل سلاح‌های هسته‌ای طراحی شده‌اند و بنابراین محدودیت‌های قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت شامل آنها نمی‌شود. بسیاری از کشورهای منطقه در ادعاهایی از برنامه موشکی جمهوری اسلامی ابراز نگرانی کرده و خواستار مهار شدن آن هستند.
واکنش به ادعاهای دبیرکل اتحادیه عرب
سخنگوی وزارت خارجه نیز در پاسخ به این سوال که به‌تازگی رئیس اتحادیه عرب بار دیگر اقدام به بیان اظهارنظرهایی علیه ایران کرده از جمله اینکه بازگشت آمریکا به برجام بدون تغییر رفتار ایران باعث ایجاد مشکلاتی برای کشورهای منطقه می‌شود، گفت: در مورد اظهارنظرهایی که مقامات برخی از سازمان‌ها و اتحادیه‌ها مطرح می‌کنند، باید به اندازه اعتبار آن سازمان‌ها به آن وزن داد.
وی با اشاره به مشکلات و اختلافاتی که در حال حاضر اتحادیه عرب با آن روبه‌رو است، گفت: اولویت مسوول این اتحادیه باید این باشد که به وضعیت کنونی این اتحادیه و مشکلات آن رسیدگی کند و به خیانتی که به آرمان فلسطینی و اسلام توسط برخی از کشورها صورت گرفته است، فکر کند. خطیب‌زاده ادامه داد: این سخنان آدرس غلط دادن است و آنها فکر می‌کنند با تکرار این سخنان برای ملت‌های منطقه می‌توانند اولویت‌های موجود در منطقه را عوض کنند. منطقه ما احتیاج به شخصیت‌هایی دارد که نگاه متفاوتی داشته باشند، نگاه به درون داشته باشند. این دیپلمات ارشد وزارت خارجه افزود: برجام چیزی بین ما و ۱+۵ است که در مورد آن مذاکره شده و امضا شده است. در حوزه برجام طرف‌های گفت‌و‌گوی ما ۱+۵ است و در مورد مسائل منطقه نیز ما با کشورهای منطقه گفت‌و‌گو می‌کنیم. وی با اشاره به اهمیت ایجاد تغییر گفتمانی در منطقه گفت: این تغییر گفتمانی باید در ذهن برخی از مسوولان دولت‌ها و کشورهای منطقه صورت بگیرد.
