رئیس مجلس بار دیگر لایحه بودجه را نیازمند اصلاح اساسی دانست
پارلمان در مدار نقد بودجه ۱۴۰۰
محمدباقر قالیباف در جلسه علنی دیروز پارلمان، با تاکید بر اینکه بودجه مهمترین سند حکمرانی سالانه کشور است که هم جهت‌گیری‌های کلان و اساسی اقتصادی در آن نمود پیدا می‌کند و هم در زندگی جاری مردم تاثیر ملموس می‌گذارد بار دیگر از کلیدواژه «اصلاحات اساسی» برای لایحه بودجه استفاده کرد. او گفت: ما معتقدیم لایحه بودجه ۱۴۰۰ نیاز به اصلاحات اساسی دارد چرا که کسری تراز عملیاتی لایحه بودجه نسبت به بودجه سال قبل ۱۱۷ درصد رشد داشته است و هزینه‌ها ۴۷ درصد افزایش پیدا کرده، در حالی که درآمدها حدود ۱۰ درصد افزایش یافته است.
تاکید چند باره قالیباف بر «اصلاحات اساسی» لایحه بودجه، نشان می‌دهد که مجلس بر رویکرد انتقادی خود نسبت به این لایحه، با وجود پذیرش بازنگری در این لایحه از سوی دولت، پافشاری می‌کند. پیش از این نیز محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس در جلسه مشترک هفته گذشته‌اش با حسن روحانی «تصویب کلیات لایحه بودجه» را به «اعمال تغییرات و اصلاحات اساسی» منوط کرده بود و حتی پیش‌تر نیز در ۲۵ آذرماه، در نامه‌ای به روحانی از دولت خواسته بود که در لایحه تقدیمی به مجلس بازنگری کرده و در آن اصلاحات اساسی اعمال کند.
او دیروز هم ضمن تاکید بر همین مواضع، در صحن علنی مجلس در نقد لایحه بودجه ۱۴۰۰ گفت: کشور ما فرصت‌هایی همچون حدود ۳ هزار هزار میلیارد تومان نقدینگی، اموال املاک و دارایی‌های دولتی، معادن و منابع طبیعی بی‌شمار، سرمایه انسانی و دانش تخصصی بسیاری دارد. چنین کشوری می‌تواند حتی در همین بودجه، کسری تراز عملیاتی‌اش را کاهش دهد. قالیباف با تاکید بر اینکه وابستگی بودجه به نفت باید به حداقل و بلکه به صفر برسد و منابع نفتی نباید صرف هزینه‌های جاری کشور شود، گفت: پیشران‌هایی که تولید و اشتغال را رونق می‌دهند باید از این منبع تامین شوند و دولت منابع پایدار ایجاد کند، منابعی که به معیشت و به کسب و کار مردم و به تولید کشور لطمه نزند، منابعی که شکاف طبقاتی را کاهش و عدالت اجتماعی را گسترش دهد.
رئیس قوه مقننه با بیان اینکه این سند مهمترین موضوع تبادل نظر و گفت‌وگو میان جامعه نخبگان کشور، دولت و مجلس است تاکید کرد: مردم باید بدانند که شیوه نادرست جبران کسری بودجه، چگونه در زندگی آنها موثر خواهد بود و سفره آنها را کوچک‌تر خواهد کرد و به تورم دامن می‌زند. باید در فرهنگ عمومی به تدریج نهادینه شود که درآمد بدون کار و تلاش، چه اختلالی در اقتصاد کشور ایجاد می‌کند و چگونه باعث افزایش قیمت‌ها و گسترش بیکاری و تورم می‌شود تا بتوان دولت را به سمت استفاده از درآمد با کار و تلاش متقاعد کرد. قالیباف گفت: باید در سند بودجه کشور این راهکارها با توافق مجلس و دولت لحاظ شود تا از تورم بیشتر، بیکاری بیشتر، شکاف طبقاتی بیشتر و از فشار مضاعف بر معیشت مردم به ویژه اقشار کم درآمد جلوگیری کرد. ما نیاز به همت، به جدیت و به شجاعت در تصمیم‌گیری و اجرا داریم. آشفتگی‌های سند مالی بودجه را باید تا حد امکان برطرف کنیم و انضباط در نظام بودجه‌ریزی را اولویت بدانیم.
گزینه‌های پررنگ بودجه‌ای
موضوع نقدهای مجلس به لایحه بودجه ۱۴۰۰ تا امروز چند سناریو درباره تصمیمات احتمالی پارلمان درباره این لایحه را روی میز قرار داده است؛ از رد کلیات لایحه تا همکاری دولت و مجلس بر سر اصلاح و دوسقفی شدن بودجه ۱۴۰۰. در این میان حتی برخی از احتمال ارائه لایحه چند دوازدهم هم سخن می‌گویند. در این زمینه علاوه بر اظهار نظر نمایندگان، می‌توان به گزارش اخیر مرکز پژوهش‌های مجلس نیز اشاره کرد؛ گزارشی که در آن تاکید شده «با توجه به کسری قابل توجه بودجه و پیامد‌های تورمی آن برای اقتصاد، پیشنهاد می‌شود که کلیات لایحه در مجلس رد شود و برای اصلاحات به دولت بازگردانده شود.» همچنین در این گزارش پیشنهاد شده که «در صورت عدم‌اعمال اصلاحات لازم در لایحه توسط دولت، مجلس بودجه چند دوازدهم تصویب کند یا همانند تجربه مربوط به بودجه سال‌های ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ مجوز دریافت و پرداخت دولت را برای چند ماه صادر کند.»
با همه این گزینه‌ها، رئیس مجلس دیروز در ادامه اظهارات خود اصلاح لایحه با همکاری مجلس را مورد تاکید قرار داد؛ موضوعی که اگر در نهایت به فصل مشترک دولت و مجلس درباره لایحه بودجه ۱۴۰۰ تبدیل شود، می‌تواند احتمال دو گزینه دیگر را کمتر کند. قالیباف دیروز گفت: همکارانم در کمیسیون تلفیق بودجه تلاش خواهند کرد، لایحه بودجه سال آینده را در منابع، مصارف و بخش انضباط مالی، به دقت بررسی کنند. صلاح اقتصاد کشور، در گرو اصلاح، تنظیم و تصویب هوشمندانه لایحه بودجه کل کشور است. ان‌شاءالله با همراهی دولت محترم بتوانیم بهترین تصمیم را به نفع مردم و کشور بگیریم.
دفاع تمام قد روحانی از بودجه
با همه آنچه گفته شد، حسن روحانی اما دیروز در نشست ستاد هماهنگی اقتصادی دولت، بار دیگر از نحوه تدوین لایحه بودجه ۱۴۰۰ دفاع کرد. رئیس‌جمهوری بودجه ۱۴۰۰ را منسجم، هدفمند، واقع‌بینانه و دقیق توصیف کرد و گفت: تصویب لایحه بودجه نشانه عزم و اراده برای حل معضلات و ایجاد گشایش‌ها برای مردم و فعالان اقتصادی است. روحانی تاکید کرد: لایحه بودجه ۱۴۰۰ حاصل مطالعات و بررسی‌های دقیق در مسیر ریل‌گذاری شده توسعه کشور و ارزیابی دقیق از نیاز اقشار مختلف مردم است.
روحانی همچنین تاکید کرد: سرفصل‌ها و مختصات و متغیرهای اصلی مطرح شده در لایحه بودجه، حاصل تجارب به دست آمده از مقابله و مبارزه سه ساله با تحریم‌ها و جنگ اقتصادی تحمیلی دشمن و با هدف خنثی‌سازی و بی‌اثر کردن آنها و در نهایت برداشتن فشارهای اقتصادی و بهبود معیشت مردم و برطرف کردن موانع تولید است. به گفته روحانی، دولت نه تنها مصر است که روزانه ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت صادر کند، بلکه انتظار دارد وزارت نفت شرایط را برای افزایش آن آماده کند و ما باید از همه امکانات داخلی و بین‌المللی برای نیل به این هدف که حق جمهوری اسلامی ایران برای به دست آوردن بازار است، استفاده کنیم.
امروز؛ جلسه غیررسمی بودجه‌ای مجلس
با وجود نقدهای مجلس به لایحه و دفاع دولت، مجلسی‌ها امروز جلسه غیررسمی برای بررسی گزارش کمیسیون تلفیق پیرامون بودجه سال ۱۴۰۰ برگزار می‌کنند. بر اساس آنچه رحیم زارع، سخنگوی کمیسیون تلفیق روز شنبه به خبرنگاران گفته بود، احتمالا کمیسیون تلفیق روز سه‌شنبه(فردا)، کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۰ را به رای می‌گذارد. بر این اساس می‌توان جلسه غیررسمی امروز نمایندگان برای بررسی گزارش کمیسیون تلفیق را تلاش برای بررسی نظر غالب نمایندگان درباره این لایحه دانست.
