تحلیل فارنپالیسی از دغدغههای عربستان درباره جو بایدن
بنسلمان نگران گسترش نفوذ ایران است
به گزارش «انتخاب»، آنخل ووهرا در فارن پالیسی نوشت: در آغاز دوران ریاستجمهوری ترامپ، جراد کوشنر داماد و مشاور ترامپ، بنسلمان را فریب داد. این دو از همان ابتدا رابطه تنگاتنگ و نزدیکی با یکدیگر برقرار کردند. از نظر استراتژیک، این به معنای هماهنگی نزدیک در مورد ایران و منطقه و حمایت آمریکا از قدرت گرفتن محمد بنسلمان در ساختار قدرت عربستان سعودی بود. ولیعهد بهویژه با حمایت ترامپ جسورتر شد و موضع سرسختانهتری نسبت به تهران اتخاذ کرد. از زمان انقلاب اسلامی در سال ۱۹۷۹ ریاض همواره ایران را تهدید اصلی برای موقعیت غیررسمی خود بهعنوان رهبر جهان اسلام میداند.
در ماه مه ۲۰۱۸، ترامپ از توافق هستهای خارج شد که تحریمها علیه ایران را پایان داده بود. این معامله و پولی که از طریق فروش نفت به جیب تهران ریخته شد، این امکان را برای این کشور فراهم کرد تا حمایت خود را از شبهنظامیان مانند حزبالله لبنان در سراسر منطقه دو برابر کند. بنابراین اعمال مجدد تحریمها هم برای اسرائیل و هم برای آلسعود گزینه ایدهآل بود. با این حال، بایدن قول داده که دوباره با ایران راه دیپلماسی در پیش گیرد و توافق هستهای را به نوعی احیا کند. اگر چنین اتفاقی بیفتد و تحریمها دوباره برداشته شود، از نظر عربستان سعودی، ایران دوباره بودجه لازم را بهدست آورده تا هلال شیعی خود را از طریق سوریه، عراق، لبنان تا یمن گسترش دهد. مشخص نیست که بایدن بدون اعمال تحریم چگونه میخواهد فعالیتهای ایران را محدود کند، درحالحاضر بهنظر میرسد این موضوع عمدهترین دلیل نگرانی عربستان سعودی است.
بهطور کلی بایدن از عربستان سعودی بهعنوان متحدی غیرقابل قبول نام برده و قول داده که با آن رفتاری متفاوت در پیش گیرد. وی همچنین از یافتههای سیا که ولیعهد سعودی را مسوول قتل وحشیانه جمال خاشقجی مخالف حکومت سعودی میدانسته پشتیبانی کرده است. در پایان اینکه آیا این امر تغییری در سیاست آمریکا در قبال عربستان سعودی ایجاد میکند یا خیر، یکی از سوالات بزرگ پیش روی ما است.
اگرچه بسیاری معتقدند حتی در صورت پیروزی بایدن سیاستهای ایالاتمتحده در منطقه دستخوش تغییر زیادی نخواهد شد با وجود این حکام عرب در اظهارات خود از بازگشت آمریکا به توافق هستهای، عدم حمایت از سیاستهای استبدادی حاکمان کشورهای عربی منطقه، مقابله با نقض حقوق بشر در این کشورها و توقف طرح سازش کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی و بیتوجهی و حمایت نکردن از سیاستهای توسعهطلبانه این رژیم در کرانه باختری در صورت پیروزی جو بایدن نگرانی خود را کتمان نکردند.
در این پیوند، «ترکی الفیصل» رئیس پیشین سازمان اطلاعات عربستان سعودی پنجشنبه شب در اظهاراتی گفت نگرانی او از پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا بهدلیل تعهد نامزد دموکرات برای بازگشت به توافق هستهای با ایران است. او افزود: جو بایدن گفته آن بخش از سیاست دونالد ترامپ در خاورمیانه را که مربوط به خروج از توافق هستهای با ایران است، نقض خواهد کرد.
رئیس پیشین سازمان اطلاعات عربستان سعودی اضافه کرد: بایدن اظهار کرد که به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) بازخواهد گشت؛ اما شرایطی برای بازگشت به این توافق خواهد داشت و ما هنوز نمیدانیم این شرایط چیست. روزنامه صهیونیستی «اسرائیل هیوم» نیز فاش ساخته است که برخی کشورهای عربی از پیروزی «جو بایدن» در انتخابات آمریکا و احتمال بازگشت وی به توافق هستهای با ایران و لغو تحریمهای آمریکا علیه این کشور بسیار نگران هستند و به علاوه به این جمعبندی رسیدهاند که احتمال توقف روند عادیسازی روابط میان تلآویو و دولتهای عربی هم وجود دارد.
این روزنامه در ادامه به نقل از یک مقام ارشد سعودی که نامی از او نبرد با طرح ادعای احتمال عادی شدن رابطه ریاض با رژیم صهیونیستی همچون امارات، بحرین و سودان به نقل از وی افزود: اگر بایدن در جهت منافع ایران حرکت کند ما و اسرائیل را برای مقابله با تهدید ایران بدون ایالاتمتحده و اروپا تنها خواهد گذاشت و بنابراین اتحاد بین این کشورها تقویت خواهد شد.
او همچنین ادعا کرد که حدس و گمانهایی وجود دارد که انتخاب بایدن و انعقاد توافق هستهای جدید با تهران اتحاد منطقهای بین اسرائیل و کشورهای عربی را نه تنها مختل نمیکند، بلکه آن را تقویت میکند. این روزنامه همچنین با اشاره به ابراز نگرانی مقامات ارشد مصر و بحرین نوشته است آنها معتقدند پیروزی بایدن اتحاد منطقهای را که اکنون بین اسرائیل و کشورهای عربی شکل گرفته، مختل کند.