ظریف ضمن تشریح طرح ایران برای حل مناقشه قره‌باغ مطرح کرد
هشدار درباره حضور تروریست‌ها در مرزهای ایران
به گزارش خبرگزاری فارس، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در گفت‌وگو با خبرگزاری صدا و سیما درخصوص ناامنی‌های ناشی از انتقال تروریست‌ها به‌ویژه بقایای داعش به منطقه قره‌باغ و رایزنی‌های دستگاه دیپلماسی برای مقابله با آنان؛ درباره حضور تروریست‌های تکفیری و احتمال حضور صهیونیست‌ها در این منطقه، تاکید کرد: درباره نیروهای تروریستی تقریبا مطمئنیم که آنان در میانه درگیری‌ها حاضر بودند و ما حتما تاکید کردیم که این اقدام به صلاح هیچ کس نیست.
او هشدار داد: در مذاکرات اخیر و حتی قبل از آن به اطلاع مقامات آذربایجان و ارمنستان و نیز روسیه و ترکیه رساندیم که جمهوری اسلامی ایران چنین چیزی را تحمل نخواهد کرد. رئیس دستگاه دیپلماسی بار دیگر تاکید کرد: اکنون این تروریست‌ها در حاشیه مرزهای ما حضور ندارند، اما احتمال اینکه با فاصله از حاشیه مرزهای ما حضور داشته باشند، کماکان بالاست و ما این نگرانی را به‌طور جدی به طرفین اعلام کردیم.
پیش‌تر نیز سفیر ایران در مسکو با هشدار درباره حضور تروریست‌ها در قفقاز یادآور شد: «تردیدی نیست که حضور نیروهای فراملی یا نیروهای تروریستی در منطقه قره‌باغ می‌تواند درگیری‌های فعلی را بیش از پیش پیچیده و تهدیدهای جدی‌تر و جدیدی به همراه داشته باشد که امنیت کل منطقه را در معرض خطر قرار دهد. بنابراین، ما بهترین راه حل این مشکل را در این واقعیت می‌بینیم که کشورهای منطقه برای فائق آمدن بر این بحران و جلوگیری از باز شدن پای تروریست‌ها به منطقه قفقاز، تلاش‌های مشترکی را انجام داده و در این زمینه با یکدیگر همکاری نزدیکی داشته باشند.»
برخی رسانه‌های روسیه در روزهای اخیر مدعی شدند که جمهوری آذربایجان شماری از جنگجویان در سوریه را با کمک ترکیه به این کشور منتقل کرده و این افراد در زد و خوردهای مسلحانه در قره‌باغ شرکت می‌کنند. وزارت امور خارجه روسیه در بیانیه‌ای در این باره افزود: براساس اطلاعات موجود، در منطقه مناقشه قره‌باغ ستیزه‌جویانی از سوریه و لیبی برای شرکت در اقدامات نظامی منتقل می‌شوند. این بیانیه یادآورشد که از این مساله به‌شدت نگران هستیم و معتقدیم که نه فقط منجر به تشدید تنش‌ها در منطقه مناقشه می‌شود بلکه تهدیدهای بلندمدت برای امنیت کشورهای منطقه ایجاد می‌کند.
بیانیه وزارت خارجه روسیه افزود: از کشورهای مربوطه می‌خواهیم تدابیر موثر برای جلوگیری از استفاده از جنگجویان خارجی در منطقه قره‌باغ به‌کار گیرند و این افراد را از منطقه خارج کنند. ماریا زاخاروو سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه نیز ۱۰ مهر ماه با تایید حضور تروریست‌ها در قفقاز گفت که مسکو اطلاعات موثق در اختیار دارد که شماری جنگجو از سوریه به قره‌باغ انتقال یافته‌اند و این اطلاعات از رسانه‌ها گرفته نشده است.
رئیس‌جمهوری فرانسه نیز اعلام کرد که کشورش شواهدی در اختیار دارد که انتقال جنگجویان از سوریه به قره‌باغ توسط ترکیه را ثابت می‌کند. به گزارش ریانووستی، امانوئل مکرون که در اجلاس اتحادیه اروپا در بروکسل سخن می‌گفت، با بیان اینکه وضعیت قره‌باغ پیچیده است، افزود: می‌خواهم بگویم که اطلاعاتی دراختیار داریم که با اطمینان اثبات می‌کند که گروهی از تروریست‌ها، سوریه را برای شرکت در مناقشه مسلحانه در قره‌باغ ترک کرده‌اند. دولت باکو این اظهارات مبنی بر حضور تروریست‌های خارجی در جنگ قره‌باغ را تکذیب کرده است.
جزئیات طرح ایران
وزیر امور خارجه ایران در ادامه گفت وگو با خبرگزاری صدا و سیما طرح صلح جمهوری اسلامی ایران برای برقراری صلح در قره‌باغ را حرکت به سمت حل و فصل این درگیری و به‌ویژه خروج نیروهای اشغالگر از مناطق اشغالی خواند. رئیس دستگاه دیپلماسی گفـت: ما از ابتدای بحران قره‌باغ در رایزنی با کشورهای منطقه اعم از جمهوری آذربایجان و ارمنستان، روسیه و ترکیه این کار را پیگیری کردیم. او افزود: معتقدیم که بیشترین خسارت را در این جنگ کشورهای منطقه می‌بینند و بیشترین تاثیرگذاری برای خاتمه جنگ را هم در منطقه همین کشورها می‌توانند داشته باشند.
ظریف تاکید کرد: در این چارچوب بدون آنکه تلاش کنیم با دیگر سازوکار‌های موجود مانند مینسک رقابتی داشته باشیم این هدف و رایزنی‌ها را در پیش گرفتیم. رئیس دستگاه دیپلماسی گفت: متاسفانه در ۳۰ سال گذشته کار مذاکرات به نتیجه نرسیده و این تنش نیز همواره وجود داشته است، آن هم تنش‌هایی در کنار مرزهای ما که غیرنظامیان و مردم از دو طرف تهدید شدند.
او با تبیین اهداف سفر منطقه‌ای عباس عراقچی معاون سیاسی وزارت‌خارجه و طرح تهران برای صلح در قره‌باغ، اظهار کرد: عراقچی با طرحی که در کشورمان درباره آن بحث شده و مورد تایید مراجع ذی‌ربط قرار گرفته بود، به این سفر رفت و پس از آنکه از منطقه مرزی بازدید کرد، در باکو با مقامات مختلف به‌ویژه با رئیس‌جمهور؛ در روسیه با مقامات وزارت‌خارجه این کشور، در ایروان با مقامات مختلف به‌ویژه نخست‌وزیر ارمنستان و در ترکیه با همتایش مذاکرات بسیار خوبی داشت و طرح کشورمان را ارائه کرد.
ظریف تاکید کرد: از نکات مهم طرح ایران این است که فقط مربوط به آتش‌بس موقت نیست، بلکه حرکت به سمت حل و فصل درگیری‌ها براساس چارچوبی است که با اعلام تعهد دو طرف به مجموعه‌ای از اصول آغاز می‌شود و بعد با اقداماتی به‌ویژه خروج نیروهای اشغالگر از همه مناطق اشغالی ادامه می‌یابد. وزیر امورخارجه، تضمین حقوق مردم، ایجاد راه‌های ارتباطی، نظارت کشورهای منطقه بر روند اجرای طرح و مسائلی از این قبیل را از دیگر اجزای طرح صلح جمهوری اسلامی ایران برای برقراری صلح در منطقه قره‌باغ برشمرد. او همچنین گفت: منتظریم که مقامات آذربایجان و ارمنستان و نیز دوستان روس و ترکیه‌ای ما، دیدگاه‌شان را درباره این طرح ارائه دهند.
برنامه‌های پیشنهادی صلح از واقعیت دور هستند
همزمان معاون سیاسی وزیر امورخارجه ایران نیز پیشنهاد ایران برای حل مناقشه قره‌باغ را تشریح کرد. به گزارش «ایسنا» سیدعباس عراقچی در گفت‌وگو با شبکه خبری باکو با بیان اینکه برنامه‌های پیشنهادی ۳۰ ساله برای حل مناقشه قره‌باغ موفق نبوده‌اند زیرا از واقعیت دور هستند، گفت: به‌رغم اینکه مذاکرات قره‌باغ تاکنون ناکام مانده است، اما ایران همچنان امیدوار است. او در این گفت‌وگو که در زمان حضورش در جمهوری‌آذربایجان انجام شده، اظهار کرد: پیشنهادی که جمهوری اسلامی ایران برای حل و فصل مناقشه قره‌باغ ارائه کرده با در نظر گرفتن شرایط است و هرکدام از طرفین در صورتی که به حقوق یکدیگر احترام گذاشته و بپذیرند در حل مناقشه تاثیر دارد. عراقچی با بیان اینکه این طرح را به مقامات جمهوری‌آذربایجان ارائه و نظر آنها نیز نسبت به آن مثبت است، تصریح کرد: رویکرد منطقه‌ای در این طرح دیده شده و شامل اصولی از جمله احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی، تغییر ناپذیر‌بودن مرزها، لزوم خاتمه اشغال، لزوم احترام به حقوق اقلیت‌ها، بازگشت آوارگان و خروج عوامل خارجی از منطقه است که اگر طرفین این پیشنهادات را بپذیرند امکان حل مناقشه وجود دارد. سیدعباس عراقچی، معاون وزیر امورخارجه سه‌شنبه هفته قبل به‌عنوان نماینده ویژه رئیس‌جمهور در سفری منطقه‌ای وارد باکو شد و پس از آن به مسکو، ایروان و آنکارا سفر کرد. او در بدو ورود به باکو نیز بخش‌هایی از طرح ابتکاری جمهوری اسلامی ایران برای پایان دادن به مناقشه میان جمهوری‌آذربایجان و ارمنستان را اعلام کرد. عراقچی درخصوص این سفر گفت: این سفر در چارچوب یک سفر دوره‌ای به آن دسته از کشورهای منطقه که در پایان دادن به درگیری‌های اخیر جمهوری‌آذربایجان و ارمنستان تاثیرگذار هستند صورت می‌گیرد و هدف اصلی سفر ارائه ابتکار پیشنهادی جمهوری اسلامی ایران برای حل و فصل این مخاصمه و رسیدن به صلح پایدار دو کشور ارمنستان و جمهوری‌آذربایجان و به‌تبع آن منطقه است. او افزود: چارچوب این طرح ابتکاری آماده شده است و در این سفر با مقامات جمهوری‌آذربایجان به مشورت گذاشته می‌شود و این طرح در چند مرحله می‌تواند اوضاع را به یک صلح پایدار برساند و به اختلافات موجود و البته به اشغال جمهوری‌آذربایجان پایان دهد. فرستاده ویژه رئیس‌جمهوری اسلامی ایران به باکو موضوع پایان‌دادن به اشغال اراضی جمهوری‌آذربایجان را عنصری مهم در طرح ابتکاری ارائه شده ایران برشمرد و اضافه کرد: حقوق اقلیت‌ها و حقوق‌بشر دوستانه هم پایه دیگر این طرح را تشکیل می‌دهند.
عراقچی گفت: ترک مخاصمه و شروع گفت‌وگوها با کمک کشورهای تاثیرگذار، کمک‌کننده و تضمین‌کننده صلح از دیگر عناصر این طرح است. او افزود: ما در این خصوص با کشورهای منطقه دیدار و مشورت خواهیم کرد تا با رایزنی‌هایی که صورت می‌گیرد، این طرح بتواند به نقطه‌ای برسد که قابلیت اجرایی شدن را داشته باشد. معاون امور سیاسی وزیر امورخارجه همچنین در این گفت‌وگو از جمهوری اسلامی ایران و جمهوری‌آذربایجان به‌عنوان دو کشور دوست و همسایه و نزدیک یاد کرد و افزود: روابط گرمی میان ما وجود دارد و ما همواره از تلاش جمهوری‌آذربایجان برای آزادسازی شهرها و مناطق اشغالی‌اش حمایت کرده‌ایم و تمامیت ارضی جمهوری‌آذربایجان و بقیه کشورها در منطقه و تغییرناپذیری مرزها یک اصل مهم و خدشه‌ناپذیر است که باید همچنان حفظ شود. فرستاده ویژه رئیس‌جمهوری اسلامی ایران افزود: ما در گذشته تلاش‌های زیادی برای صلح در منطقه کرده‌ایم و به این تلاش‌ها ادامه می‌دهیم و امیدواریم که در این سفر هم با دوستان‌مان در جمهوری‌آذربایجان بتوانیم به تفاهم برسیم که این تفاهم به‌اجرایی شدن این طرح کمک خواهد کرد.
