خرابکاری در تاسیسات هسته‌ای ایران چیزی را عوض نمی‌کند
خروج آمریکا از این توافق در سال ۲۰۱۸ و اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران موجب شد تا تمام تلاش‌های صورت گرفته توسط کشورهای باقی مانده در برجام برای متقاعد کردن ایران به رعایت محدودیت‌های در نظر گرفته شده در برجام بی‌نتیجه بماند.در صورتی که یک توافق جدید مطابق با آنچه ترامپ می‌خواهد شکل نگیرد این احتمال وجود دارد که ایالات متحده آمریکا و قدرت‌های منطقه‌ای به‌طور فزاینده‌ای به سمت اقدام مستقیم علیه ظرفیت‌ها و توان هسته‌ای ایران متمایل شوند. با این حال آنچه به نظر می‌آید این است که اقدام نظامی یا هر عمل مستقیم دیگری علیه تاسیسات هسته‌ای ایران در مقایسه با مزایای توافق هسته‌ای، تنها به ایجاد نتایجی زودگذر منجر خواهد شد.
انفجارهای متعدد رخ داده در ایران از ماه ژوئن خصوصا انفجار دوم ژوئیه در تاسیسات غنی‌سازی نطنز واقع در مرکز ایران، این سوال را پیش کشیده است که آیا آمریکا و متحدانش به سمت استراتژی جدیدی در قبال برنامه هسته‌ای ایران روی آورده‌اند؟دونالد ترامپ با اعمال تحریم‌های سختگیرانه به عنوان بخشی از سیاست فشار حداکثری علیه ایران به دنبال مجبور کردن ایران به توافقی سختگیرانه‌تر روی برنامه هسته‌ای و همچنین اعمال محدودیت‌هایی جدیدتر در مورد سایر نگرانی‌های ایالات متحده آمریکاست، اما پاسخ جمهوری‌اسلامی ایران به این مساله ضمن نپذیرفتن هرگونه مذاکره و توافق جدیدی، تاکید بر بازگشت ایالات‌متحده آمریکا به برجام و از میان برداشته شدن تمامی تحریم‌های اعمال شده علیه خود بوده است.با توجه به سیاست کاهش تعهدات هسته‌ای از سوی ایران و عدم تمایل ایران به انجام مذاکره با دونالد ترامپ، به نظر می‌رسد که آمریکا و متحدانش در منطقه (به ویژه اسرائیل) به استفاده از راه‌حل‌های جایگزین برای کاهش به گفته آن‌ها تهدید هسته‌ای ایران متمایل شده باشند.
نشانه‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه آمریکا و (یا) اسرائیل به دنبال اتخاذ استراتژی جدیدی در رابطه با برنامه هسته‌ای ایران هستند تا از طریق اقدام مستقیم بتوانند آسیب‌هایی را به زیرساخت‌های هسته‌ای ایران وارد کنند. اگرچه مدارکی دال بر اینکه انفجار نطنز یک عملیات عامدانه بوده در دسترس نیست، اما وزیر دفاع اسرائیل «بنی گانتز» (پس از این واقعه) اظهار کرده که تل‌آویو لزوما پشت هر انفجاری در ایران نیست که یک معنای این اظهارنظر می‌تواند این باشد که اسرائیل ممکن است پشت برخی از این انفجارها بوده باشد. اسرائیل پیش از این تجربه اقدامات مشابه را داشته است. پیش‌تر نخست‌وزیر اسرائیل با تحویل برخی مدارک ادعایی به دست آمده به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، این مدارک را نشانه‌ای از تلاش ایران برای دستیابی به سلاح هسته‌ای به‌رغم تعهدات خود در برجام و ان‌پی‌تی عنوان کرده است. اسرائیل و آمریکا همچنین در سال ۲۰۱۰ بدافزار استاکس‌نت را برای ضربه‌زدن به سانتریفیوژهای به کار رفته در نطنز مورد استفاده قرار دادند. اقدام اسرائیل علیه نطنز مجددا باعث یادآوری این بحث طولانی شده است که استراتژی مناسب برای جلوگیری از دستیابی ایران به تسلیحات هسته‌ای چه می‌تواند باشد. اگرچه برخی کارشناسان امنیتی اسرائیل بر این باورند که آسیب وارد شده به تاسیسات نطنز ممکن است برنامه هسته‌ای ایران را به مدت دو سال به عقب انداخته باشد، اما بیشتر کارشناسان بر این باورند که اینگونه آسیب‌ها اثراتی زودگذر و حاشیه‌ای خواهد داشت .در واقع همین نگرانی از توانایی ایران برای بازسازی آسیب‌های وارده به تاسیسات خود بود که دولت اوباما را به این نتیجه رسانده بود که در پیش گرفته شدن یک توافق دیپلماتیک با ایران بهترین مسیر برای اطمینان خاطر دادن به ایالات‌متحده آمریکا در درازمدت است. دولت اوباما بر این عقیده بود که حتی بمباران تاسیسات هسته‌ای ایران تنها قادر خواهد بود برنامه هسته‌ای ایران را برای چند سال به تعویق اندازد. باید گفت که دشواری در موفقیت‌آمیز بودن یک حمله هوایی فاکتور مهمی در بازداشتن اسرائیل طی سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۲ برای دست زدن به یک حمله گسترده علیه زیرساخت‌های هسته‌ای ایران بوده است.اکنون نیز دولت ترامپ با پرسش‌های مشابهی در رابطه باچگونگی مواجهه با برنامه هسته‌ای ایران روبه‌رو است. اگرچه فشار حداکثری توانسته آسیب‌هایی را متوجه اقتصاد ایران کند، اما این فشار نتوانسته ایران راتسلیم خواسته‌های واشنگتن کند. اکنون ترامپ در دوراهی انتخاب گزینه‌هایی همچون ارائه پیش‌شرط برای مذاکره با ایران یا انجام عملیات مستقیم یا عملیات مخفی علیه برنامه‌های هسته‌ای ایران قرار گرفته است.انفجار نطنز ممکن است نشان‌دهنده این موضوع باشد که تحت تاثیر اسرائیل ترامپ دست به انتخاب اقدام مستقیم علیه برنامه هسته‌ای ایران زده باشد که در این صورت، ارزیابی کارشناسان مبنی بر اینکه اقدام علیه تاسیسات هسته‌ای ایران فقط تاثیر زودگذر خواهد داشت (در مقایسه با تاثیرات توافق دیپلماتیک به ایران) به آزمایش گذاشته خواهد شد.
منبع: شورای آتلانتیک/ دیپلماسی ایرانی
