تحلیل ظریف از نظم نوین جهانی پساکرونا
ظریف ابتدا در خصوص نظم جهانی مورد نظر غربیها طی سه دهه اخیر گفت: پس از پایان جنگ سرد برخی تلاش کردند آینده جدیدی بسازند و تحولات آینده را نهتنها پیشبینی بلکه تجویز میکردند. وزیر امور خارجه اضافه کرد: ابرقدرتها اشتباه محاسباتی داشتند و اعلام نظم نوین جهانی بهوسیله رئیسجمهوری وقت آمریکا، موضوع حکمرانی جهانی و قرن نوین آمریکایی و اعلام پیروزی بر عرشه ناو جنگی آمریکایی در سیوچند سال گذشته تلاشهایی برای نسخهپیچی آینده بود. ظریف تصریح کرد: اگر میخواهیم بدانیم که چه میگذرد و از اتفاقات سوء جلوگیری کنیم باید بدانیم که کجاییم و به کجا خواهیم رفت.وزیر امور خارجه در عین حال یادآور شد: یادمان باشد که رئیسجمهور ترامپ گفت که «۷ تریلیون دلار برای برپایی نظم نوین جهانی هزینه کردیم و شکست خوردیم.» او به پیشینه تاریخی گذار جهانی اشاره کرد و گفت: در طول تاریخ، نظم قدیم فرو میپاشید و نظم جدید با خونریزیهای فراوان جانشین آن میشد. معتقدم رویکردهای کاملا غربی نتوانست به ما درک درستی از وقایع جهان را ارائه دهد.ظریف با بررسی وقایع مهم قرن بیستم مانند جنگ جهانی اول و دوم و جنگ سرد و ناموفق بودن سیاستورزیهای غربی در جهت جلوگیری از بروز درگیریها افزود: انقلاب اسلامی ایران و جنبش غیرمتعهدها تلاشهایی برای گریز از جنگ سرد بود. وزیر امور خارجه در ادامه سخنانش اظهار کرد: در دوران جنگ سرد با وجود وابستگیهای زمان جنگ سرد، دستهبندیها، یارکشیها و با وجود آنکه آن کشور خاص در رقابتهای جنگ سرد در چه نقطهای قرار داشت، همه به کمک یک طرف آمدند. همه یک طرف را یاری کردند.او ابراز کرد: شورای امنیت همچنین در رسیدگی به تجاوزگری آشکار ناکام بود، حتی در برخی مواقع، ایران را بهخاطر مشکلات مقصر میدانست و در پایان، زمانی که ایران در حال به دست آوردن پیروزیهایی در نبردها بود، همه اعضای شورای امنیت کنار هم قرار گرفتند و این نهادی را که اکنون به نام پنج عضو دائم شورای امنیت میشناسیم، تاسیس کردند.ظریف اضافه کرد: پس از حمله به کویت، هر کسی به ائتلافی که آمریکا ایجاد کرده بود، پیوست تا عراق را از کویت خارج کند، از جمله کشور سوریه. روسیه به این ائتلاف نپیوست، اما کاری هم برای ممانعت از اقدام این ائتلاف انجام نداد، به همین دلیل بود که کجفهمی در آمریکا مبنی بر اینکه نظم جدید جهانی روی داده است، رخ داد. در این میان بود که جورج بوش پسر در نطق مجمع عمومی سازمان ملل ظهور نظم نوین جهانی را اعلام کرد که هزینههای گسترده و گزافی در جامعه جهانی و آمریکا بهدنبال داشت.
وزیر امور خارجه ادامه داد: سپس شاهد ظهور جهانیسازی بودیم. البته جهانیسازی در مورد تجارت مدتها بود آغاز شده بود، حتی برخی معتقد بودند جهانیسازی در حوزه تجارت در ابتدای قرن بیستم آغاز شده، اما جهانیسازی به سطوح جدیدی رسیده بود. در آن زمان به این مساله پی برده شد که نهتنها در حوزه تجارت، بلکه در مسائل دیگر نیز جهانیسازی رخ داده است حتی در مساله امنیت.ظریف در این سخنرانی همچنین به هزینههای آمریکا در امور نظامی در ادوار گذشته در مقایسه با دیگر کشورهای جهان اشاره و تصریح کرد که آمریکا بسیار بیشتر از هر کشور دیگری همچون روسیه، چین و عربستان هزینه نظامی داشته است و با این کار همه چیز را امنیتی کرد. وزیر امور خارجه افزود: هدف آمریکا ایجاد فضای امنیتی در جهان بود تا بتواند با هزینههای نظامی بر دنیا تسلط یابد. ظریف در بخش دیگری از سخنانش به اشتباه محاسباتی دیکتاتورهایی از جمله صدام در عراق برای حمله به کویت و زمانبندی حملات وی به این کشور اشاره کرد و خاطرنشان ساخت که این اتفاق منجر به فاجعه در منطقه شد. او همچنین با اشاره به اشتباه محاسباتی معمر قذافی دیکتاتور سابق لیبی اضافه کرد: وی بسیار خشن و افراطی بود و همین مساله، تجزیه لیبی و مرگ وی را در پی داشت.
وزیر امور خارجه اشتباه محاسباتی آمریکا را باور به ظهور نظم نوین جهانی و استفاده از قدرت نظامی برای جاودانه ساختن نظم جهانی آینده دانست و اظهار کرد: آنها با دخالتهای خود مرتکب یک اشتباه بزرگ شدند و دخالت نظامی تبدیل به یک هنجار در سیاستهای جهانی آمریکا شد. ظریف با یادآوری اظهارات ترامپ در مورد هزینههای هنگفت بیثمر برای منافع ملی آمریکا گفت: ترامپ نیز اکنون در دوران ریاستجمهوری خود یک تریلیون دلار دیگر در همان باتلاق هزینه کرد.او ادامه داد: ماجراجوییهای واشنگتن بهقیمت جان تعداد زیادی از مردم آمریکا و هشتهزار میلیارد دلار از خزانه این کشور تمام شده که منجر به افراطگرایی و تروریسم در منطقه ما (خاورمیانه) شده است. ظریف در ادامه گفت: معتقدم این نتیجه عدم درک حقایق مربوط به گذار است یا تلاش برای پیشداوری نتیجه یا تلاش برای تسهیل نتایج دلخواه که منجر به وقوع این فاجعه شده است.