مذاکرات شورای امنیت درباره تحریم تسلیحاتی ایران
ولی چین و روسیه، دو عضو دارای حق وتو، از پیش مخالفتشان را با این قطعنامه اعلام کردهاند. دولت آمریکا از مدتها پیش تاکید کرده است که تحریم تسلیحاتی ایران نباید برداشته شود. تصویب هر قطعنامهای در شورای امنیت مستلزم ۹ رای و در عین حال عدم وتوی آن از سوی آمریکا، روسیه، چین، فرانسه و بریتانیا بهعنوان ۵ عضو دارای حق وتو است. به گزارش خبرگزاری رویترز، طبق قطعنامه پیشنهادی آمریکا فروش تسلیحات و تجهیزات نظامی توسط ایران ممنوع خواهد شد و کشورهای دیگر نیز فقط در صورت تایید کمیتههای کارشناسی شورای امنیت میتوانند به ایران اسلحه و تجهیزات نظامی بفروشند. در عین حال تمامی کشورها موظف خواهند شد در صورت وجود شواهد یا سوءظن در مورد وجود تسلیحات و کالاهای ممنوعه، محمولهها را بازرسی کرده و از تمام کشورها میخواهد به همین دلیل کشتیها را در آبهای بینالمللی با توافق کشوری که آن شناور با پرچم آن حرکت میکند، بازرسی کنند. پیشنویس قطعنامه پیشنهادی آمریکا پس از آن به شورای امنیت ارائه شد که آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، اواخر ماه گذشته به اعضای شورای امنیت گزارش داد موشکهای کروزی که سال گذشته در حمله به تاسیسات نفتی و یک فرودگاه بینالمللی در عربستان استفاده شدهاند «منشأ ایرانی» داشتند. آمریکا تهدید کرده است که اگر این قطعنامه در شورای امنیت تصویب نشود با فعال کردن روند موسوم به مکانیزم ماشه در چارچوب برجام تلاش خواهد کرد تحریمهای هستهای بینالمللی علیه ایران را فعال کند. دولت آمریکا اردیبهشت ۹۷ از برجام خارج شد و دیپلماتها معتقدند واشنگتن برای رسیدن به این هدف راه دشواری پیش رو خواهد داشت. ایران در واکنش به خروج آمریکا از برجام و از سرگیری تحریمها علیه آن، اجرای بخشی از تعهداتش در چارچوب برجام را متوقف کرده است. پیشتر مایک پمپئو سهشنبه شب در پیامی توییتری مدعی شد: اگر تحریمهای تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران در اکتبر منقضی شود، ایران میتواند جنگندههای هوایی همچون SU-۳۰ روسیه و J-۱۰ چین را خریداری کند. با جنگنده فوق کشنده، اروپا و آسیا در چنگ ایران خواهند بود. آمریکا نمیگذارد چنین اتفاقی بیفتد. محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران نیز در واکنش به این ادعا نوشت: آقای پمپئو آنقدر از گمراه کردن جهان ناامید شده که ادعا میکند در ماه اکتبر پیش رو، ایران هواپیماهای جنگنده میخرد و سپس آنها را فراتر از بُرد یکطرفهشان به پرواز در میآورد. شاید او بتواند به ما بگوید این جنگندهها چگونه حتی با اتمام سوختشان به ایران بازمیگردند!
واکنش چین به ادعای پمپئو درباره ایران
همزمان نمایندگی دائمی چین در سازمان ملل نیز به ادعای مطرح شده از جانب وزیر امور خارجه آمریکا درباره ایران واکنش نشان داد. به گزارش «ایسنا» نمایندگی دائمی چین در سازمان ملل در صفحه توییترش درباره ادعای مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا درباره ایران نوشت: شما گمان میکنید میدانید کدام کشور بزرگترین صادرکننده تسلیحات است. قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل درباره لغو اقدامات محدودکننده تسلیحاتی علیه ایران شفاف است. نمایندگی چین در ادامه مطرح کرد: فشار یکجانبه و سیاسی آمریکا در راستای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران به هیچ جا نخواهد رسید.
ایران فعالیت مرتبط با سلاح هستهای ندارد
در شرایطی که آمریکا در تلاش است تا طبق قطعنامه پیشنهادی خود در شورای امنیت ممنوعیت فروش تسلیحات و تجهیزات نظامی توسط ایران را تمدید کند، وزارت امورخارجه آمریکا در گزارش «تعهد کشورها به کنترل تسلیحاتی سال ۲۰۲۰» اذعان کرد در دوران گزارشدهی، ارزیابی آمریکا این بوده که ایران در هیچ فعالیت کلیدی مرتبط با طراحی و توسعه سلاح هستهای نقش ندارد. به گزارش «ایرنا» این گزارش که با عنوان «تعهد کشورها به کنترل تسلیحاتی، پیمان منع گسترش تسلیحاتی و خلع سلاح هستهای و تعهدات ۲۰۲۰» منتشر شده است حاوی بخشهای مختلفی در ارزیابی پایبندی کشورها به پیمان منع گسترش تسلیحات هستهای موسوم به ان پی تی است و بهطور مفصل به بازرسیهای آژانس بینالمللی انرژی هستهای و ارزیابی از تعهد ایران درباره چنین تعهداتی و مطابقت آن با بررسیهای فنی آژانس پرداخته است. در بخشی از این گزارش وزارت امور خارجه آمریکا آمده است: ارزیابی آمریکا در دوره گزارشدهی همچنان این است که ایران در حال حاضر در هیچ یک از فعالیتهای کلیدی مرتبط با طراحی و توسعه سلاحهای هستهای نقشی ندارد.
در این گزارش ادعا شده است: همان طور که در گزارش دسامبر ۲۰۱۵ (دی ۹۴) آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره مسائل برجسته گذشته و حال برنامه هستهای ایران اشاره شده است، ایران همچنان به سوالات مهمی درباره گذشته برنامه هستهایاش پاسخی نداده است. این گزارش به امکان وجود مواد هستهای و فعالیتهای اعلام نشده در ایران با استناد به گزارش نوامبر ۲۰۱۹ از سوی سرپرست مدیرکل آژانس اشاره کرده و نوشت این مساله نگرانیهای جدی درباره پایبندی ایران به تعهداتش در قبال نظام بازرسی و تایید استفاده صلحآمیز مواد هستهای بهعنوان بخشی از پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای(NPT) و نیز بند سوم معاهده انپیتی مطرح میکند.