ادعای رویترز درباره حمله به آرامکو
به گزارش «انتخاب» براساس خبر رویترز، گوترش به اعضای شورای امنیت گفته بررسی بقایای موشک‌های کروز و همچنین تسلیحاتی که آمریکا در منطقه توقیف کرده، می‌تواند به معنی انتقال این تسلیحات به‌طور «ناسازگار» با قطعنامه سازمان ملل برای تایید برجام باشد. به نوشته بی‌بی‌سی، تابستان گذشته حمله غافلگیرانه‌ای به تاسیسات نفتی سعودی آرامکو در نزدیکی سواحل خلیج‌فارس انجام شد که مدتی تولید و صادرات نفت عربستان را مختل کرد. حوثی‌ها مسوولیت این حمله را به عهده گرفتند.
گزارش گوترش حاوی چه نکاتی است؟
دبیرکل سازمان ملل هر ۶ ماه یک بار به شورای امنیت گزارشی از پیشرفت توافق هسته‌ای و پایبندی به شرایط آن می‌دهد. گزارش اخیر او هنوز به‌طور عمومی منتشر نشده اما خبرگزاری رویترز می‌گوید به نسخه‌ای از آن دسترسی داشته است. بر این مبنا آنتونیو گوترش گفته که سازمان ملل بقایای پهپادها و موشک‌های شلیک‌شده به تاسیسات نفتی سعودی آرامکو و فرودگاه ابها در عربستان را بررسی کرده است. او نوشته که موشک‌های کروز یا بخشی از قطعات آنها و همچنین پهپادهای استفاده‌شده در حملات «منشأ ایرانی» داشتند. گوترش همچنین گفته بعضی از تسلیحاتی که آمریکا در منطقه توقیف کرده «همسان یا مشابه» تسلیحات مورد استفاده در حملات سال گذشته به اهدافی در عربستان بودند.
دبیرکل سازمان ملل در عین حال به شورای امنیت اطلاع داده که موضع رسمی ایران این است که «خلاف تحریم‌های تسلیحاتی شورای امنیت به صادرات سلاح نمی‌پردازد» و به «همکاری فعالانه» در این زمینه ادامه می‌دهد. یک مقام سابق کاخ‌سفید هم که می‌گوید از گزارش سازمان ملل مطلع بوده جزئیاتی مشابه گزارش رویترز را بیان کرده است. کریستن فرانتنرز به وب‌سایت اماراتی نشنال گفته که گزارش سازمان ملل سردار قاسم سلیمانی را «ناقض تحریم‌های تسلیحاتی» معرفی کرده است.
اهمیت این گزارش چیست؟
بنا به قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، که در پشتیبانی از توافق هسته‌ای ایران و قدرت‌های جهانی صادر شد، تحریم تسلیحاتی ایران از طرف سازمان ملل تا پنج ماه دیگر ۱۸ اکتبر (۲۷ مهر) برداشته می‌شود و ایران می‌تواند سلاح‌های متعارف بخرد و بفروشد. اگر تحریم‌ها رفع بشود ایران خواهد توانست انواع تانک رزمی، سامانه‌های توپخانه سنگین، هواپیماهای رزمی، هلی‌کوپترهای تهاجمی، ناو و سامانه‌های موشکی طبق فهرست تسلیحات متعارف سازمان ملل و همچنین مواد، قطعات یدکی و امکانات آموزشی و خدماتی لازم برای این‌گونه اقلام را بخرد. حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران، در ماه‌های گذشته چند بار این بخش از برجام را برجسته کرده و بر همین مبنا از باقی ماندن در برجام دفاع کرده است.
آمریکا، که به‌طور یک‌جانبه از توافق هسته‌ای خارج شده و تحریم‌هایش را بازگردانده، مخالف رفع تحریم تسلیحاتی ایران است. گزارش اخیر دبیرکل سازمان ملل همزمان با آن به اعضای شورای امنیت ارائه شده که آمریکا تلاش‌هایش برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران را افزایش داده و پیش‌نویس قطعنامه‌ای را در همین زمینه به شورای امنیت داده است. ایران گفته از چین و روسیه انتظار دارد که قطعنامه احتمالی را وتو کنند. پکن و مسکو هفته گذشته در نامه‌هایی جداگانه به دبیرکل سازمان ملل و اعضای شورای امنیت ضمن مخالفت با این اقدام آمریکا، ابراز کردند که آمریکا به‌دلیل خروج از برجام در جایگاهی نیست که بخواهد مجددا تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران را بازگرداند.
