سه ویژگی توافق موردنظر ترامپ از نگاه برایان هوک
به گزارش تابناک، «برایان هوک»، روز پنج‌شنبه در پاسخ به این سوال که توافق هسته‌ای مدنظر دولت جدید آمریکا چه تفاوتی با توافق دولت قبل دارد گفت: «[توافق مد نظر ما] از بسیاری جهات با آن توافق متفاوت خواهد بود.» نماینده ویژه دولت ترامپ در امور ایران گفت: «اولین مورد اینکه، ما استاندارد شورای امنیت سازمان ملل متحد را مبنی بر اینکه رژیم ایران حق غنی‌سازی مواد هسته‌ای ندارد، مجددا بازخواهیم گرداند. امروز بیش از نیمی از کشورهای دنیا که برنامه‌های هسته‌ای صلح‌آمیز دارند، غنی‌سازی انجام نمی‌دهند. آنها نیازی به غنی‌سازی هیچ ماده شکافت‌پذیری ندارند.» هوک در توضیح درباره دومین مورد گفت: «مورد دوم این است، هر توافقی که به آن دست پیدا کنیم، تحویل مجلس سنا خواهیم داد تا به معاهده تبدیل شود. اگر این توافق به تصویب سنا برسد به قانون بین‌المللی تبدیل می‌شود. توافق هسته‌ای دولت اوباما نوعی تعهد سیاسی بود و هیچ‌گاه برای تبدیل شدن به معاهده، تحویل سنا نشده بود؛ وقتی که این توافق به نیویورک و شورای امنیت فرستاده شد، حتی قطعنامه‌ای که الزام‌آور باشد هم نبود.» او در توضیح درباره سومین مورد تاکید کرد، توافق مطلوب ترامپ باید مسائل فراتر از مسائل هسته‌ای از جمله برنامه موشکی ایران را هم شامل شود. هوک ادعا کرد: «ضمن اینکه این توافق به فراتر از مسائل هسته‌ای خواهد پرداخت، توافق جدید، مسائل موشکی، ستیزه‌جویی‌های منطقه‌ای و گروگان‌گیری‌های ایران را هم شامل خواهد شد؛ این رویکردی است که ما باید در پیش بگیریم.»
آمریکا، اروپا را تهدید کرد
همزمان با این اظهارات، روزنامه واشنگتن‌پست روز چهارشنبه ۲۵ دی خبر داد آمریکا سه کشور اروپایی عضو برجام را تهدید کرده است اگر ایران را ناقض برجام معرفی نکنند، بر واردات خودرو از این کشورها تعرفه ۲۵ درصدی وضع خواهد کرد. مقام‌های اروپایی که این خبر را در اختیار واشنگتن‌پست گذاشته‌اند نخواستند نام‌شان فاش شود. فرانسه همراه با بریتانیا و آلمان سه‌شنبه هفته گذشته اعلام کردند که مکانیزم حل اختلاف در برجام را فعال می‌کنند که می‌تواند در نهایت باعث اعمال دوباره تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران شود. فعال شدن این مکانیزم به معنی اعلام رسمی نقض برجام توسط ایران است، اما واشنگتن‌پست می‌نویسد معلوم نیست تصمیم اخیرا اعضای اروپایی برجام به‌خاطر تهدید ترامپ بوده است یا توقف تعهدات عملیاتی برجام توسط جمهوری اسلامی. ایران هفته گذشته با برداشتن گام پنجم کاهش تعهدات برجامی اعلام کرد که اجرای تعهدات عملیاتی خود در رابطه با برجام را متوقف می‌کند. تعرفه ۲۵ درصدی بر واردات خودروی آمریکا از این سه کشور برای خودروسازان اروپایی بسیار خطرناک است، چراکه ایالات‌متحده بزرگ‌ترین بازار خودروی شرکت‌های اروپایی است. براساس آمارهای کمیسیون اروپا، حدود ۲۹ درصد از صادرات خودروی این قاره در سال ۲۰۱۸ به آمریکا بوده است. ایالات‌متحده در این سال ۳۷ میلیارد دلار خودرو از اروپا وارد کرده است. حدود یک‌چهارم کل واردات خودروی آمریکا از اروپا انجام می‌شود و این کشور بازار بسیار مهمی برای خودروسازان اروپایی خصوصا آلمان است. شرکت‌های اروپایی در سال ۲۰۱۸ حدود ۱۲۸ میلیارد دلار صادرات خودرو به بازارهای جهانی داشتند که چهار میلیارد دلار کمتر از ۲۰۱۷ بود. سهم آلمان از این بازار ۷۰ میلیارد دلار بوده است. در واکنش به این تحول، وزیر دفاع آلمان به‌صورت غیرمستقیم تایید کرد که آمریکا به سه کشور اروپایی برای خروج از برجام فشار وارد می‌آورد. اما او همزمان تاکید کرد که اروپا درباره فعال کردن مکانیزم حل اختلاف در برجام به‌طور مستقل عمل کرده است. به گزارش خبرگزاری رویترز روز پنج‌شنبه ۲۶ دی‌ماه (۱۶ ژانویه) آنه‌گرت کرامپ کارنباوئر در جریان بازدید از لندن در پاسخ خبرنگاری که از او درباره فشارهای جدید تجاری دونالد ترامپ به اروپا برای خروج از برجام پرسیده بود، گفت: «این موضوع به نسبت آنکه شما آن را چطور فرموله کنید یک بحث یا یک تهدید تلقی می‌شود.»
فرصت سه ماهه آمریکا به تحریم‌ها
همچنین وبگاه وزارت خزانه‌داری آمریکا با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد، شرکت‌های خارجی برای توقف معاملات خود با ایران در ارتباط با تحریم‌های جدیدی که از هفته گذشته اعلام شد، سه ماه فرصت خواهند داشت. در این بیانیه علاوه بر این گفته شده این فرصت سه ماهه، در نهم آوریل (۲۱ فروردین) به پایان خواهد رسید و بعد از این تاریخ عدم تبعیت شرکت‌های خارجی از تحریم‌های آمریکا علیه ایران به مجازات آنها منجر خواهد شد. آمریکا از بیستم دی ماه دور جدیدی از تحریم‌ها را به اجرا گذاشت که براساس آن شماری از مقام‌های ایرانی به همراه چند شرکت ایرانی و خارجی و یک کشتی مشمول تحریم شدند. در واکنش به این تحولات، وزیر امورخارجه ایران خطاب به طرف‌های اروپایی برجام که گفته می‌شود مکانیزم ماشه را در ازای عدم افزایش تعرفه‌های خودرو برای اروپایی‌ها فعال کرده‌اند، تاکید کرد: شما هیچ موقعیت برتر اخلاقی و حقوقی ندارید! به گزارش «ایسنا» محمدجواد ظریف در یک پیام توییتری نوشت: (خبر باج دادن اروپا برای) جلب رضایت آمریکا تایید شد. سه کشور اروپایی باقی‌مانده برجام را فروختند تا از تعرفه‌های جدید ترامپ رهایی پیدا کنند. دوستان من این کار هیچ فایده‌ای نخواهد داشت. فقط اشتهای وی را تندتر می‌کنید. قلدر دوره دبیرستان را به‌خاطر نمی‌آورید؟ اگر می‌خواهید شرافت خودتان را بفروشید به همین مسیر ادامه دهید. ولی برای خودتان موضع برتر اخلاقی و حقوقی قائل نباشید. شما چنین موقعیتی ندارید!
منفعت اروپا در حفظ برجام است
همزمان دفتر مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در اطلاعیه‌ای اعلام کرد، جوزپ بورل و وزیر امورخارجه ایران در اولین دیدار خود در دهلی در گفت‌وگویی صریح درباره تحولات اخیر پیرامون برجام رایزنی کردند. جوزپ بورل در این دیدار بر ادامه منفعت اتحادیه اروپا در حفظ برجام که با توجه به تشدید تنش‌ها در خاورمیانه و منطقه خلیج‌فارس بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد، تاکید کرد.
لزوم نشست سران برجام
همچنین وزیر امورخارجه روسیه در یک کنفرانس مطبوعاتی، درباره کاهش تعهدات برجامی ایران گفت: اتفاقاتی که پیرامون برجام می‌افتد، برای روسیه غیرقابل قبول است. من فکر می‌کنم لازم است که نشستی درباره برجام در آینده‌ای نزدیک تشکیل شود تا وضعیت به درستی درک شده و پی ببریم که چه کسی چه نظری درباره توافق دارد. وزیر امورخارجه روسیه در این راستا اشاره کرد که نشست یاد شده باید در سطح رهبران سیاسی اعضای باقی‌مانده در برجام، یعنی ایران، چین، روسیه، انگلیس، آلمان و فرانسه برگزار شود.
