محمد جواد ظریف:
اروپا حق خروج از برجام را ندارد
روابط با همسایگان، ابراولویت سیاست خارجی ایران است
عكس: تسنیم
وزیر امور خارجه ایران با تاکید بر اینکه برجام یک توافق بین‌المللی است که در سازمان ملل به تصویب رسیده و چارچوب مشخصی دارد و آمریکا نیز خلاف قوانین بین‌المللی از آن خارج شده است، گفت: اروپایی‌ها در انجام تعهدات برجامی خود کوتاهی کرده‌اند و در مواردی آن را نقض کرده‌اند. علاوه برآمریکا که صراحتا با خروج خود این توافق را نقض کرده اروپایی‌ها نیز این رفتار را در مواردی تکرار کرده‌اند. به گفته ظریف، در مواجهه با این اقدامات، جمهوری اسلامی بر اساس پیش‌بینی‌های صورت‌گرفته در متن برنامه جامع اقدام مشترک، اقداماتی کرده و آن را دنبال می‌کند، اما همان‌طور که ذکر شد اروپا نمی‌تواند از آن خارج شود.
به نظر می‌رسد این اظهارات ظریف، به هشداری اشاره دارد که پنجم مهرماه امسال روزنامه گاردین به نقل از اروپایی‌ها مبنی بر خروج از برجام مطرح کرده بود. این روزنامه در این گزارش به نقل از منابع خود خبر داده بود که اتحادیه اروپا هشدار داده است که گامی دیگر از طرف ایران برای خروج از برجام این اتحادیه را وادار به کناره‌گیری از توافق هسته‌ای خواهد کرد.با این حال کاهش تعهدات برجامی از سوی ایران بر اساس آنچه دیروز وزیر امور خارجه بار دیگر تکرار کرد، براساس پیش‌بینی‌های صورت گرفته در متن برنامه جامع اقدام مشترک صورت گرفته است؛ موضوعی که به بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام باز می‌گردد و بر اساس آن انجام شده است. بند ۲۶ برجام می‌گوید: «ایران اعلام کرده است که تحمیل یا بازگرداندن تحریم‌های مشخص شده در پیوست دو یا وضع تحریم‌های جدید هسته‌ای را به منزله مبنایی برای توقف کلی یا جزئی اجرای تعهدات خود که در برجام آمده، تلقی خواهد کرد.» بند ۳۶ برجام نیز که ناظر بر «ساز و کار حل و فصل اختلافات» میان طرفین است، می‌گوید: چنانچه ایران معتقد باشد که هر یک از اعضای ۱+۵ تعهدات برجامی خود را رعایت نکرده‌اند، میتواند موضوع را به منظور حل و فصل به کمیسیون مشترک ارجاع کند؛ پس از آن، موضوع در سطح وزیران و سپس در سطح یک هیات مشورتی با ترتیبات مشخصی مطرح می‌شود. در آخر چنانچه طرف شاکی (ایران) به این نتیجه برسد که عدم رعایت تعهدات از سوی یکی از اعضای برجام، مصداق «عدم پایبندی اساسی» است، آن‌گاه میتواند این موضوع را ضمن ابلاغ به شورای امنیت سازمان ملل، مبنای توقف کلی یا جزئی اجرای تعهداتش وفق برجام قرار دهد. از این منظر، ایران نیز از لحاظ حقوقی میتواند به اقدامات ضدبرجامی اخیر آمریکا پاسخ دهد. همچنین به لحاظ سیاسی نیز دست ایران برای کاهش تعهدات برجامی‌اش بدون آنکه از این توافق جامع بین‌المللی خارج شود، باز است؛ چرا که آمریکا نه تنها برجام را نقض کرده و از آن خارج شده، بلکه با سلسله اقداماتش عملا در جهت تخریب این قرارداد بین‌المللی میان ایران و ۱+۴ نیز گام برداشته است.
تداوم گام‌های بعدی کاهش تعهدات
همچنین بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران هم خبر داد که گام‌های بعدی کاهش تعهدات برجامی در صورت عدم اقدام طرف‌های مقابل تداوم خواهد داشت. به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، کمالوندی گفت: با توجه به تحولات اخیر، تصمیم ایران بر کاهش بخشی از تعهدات برجامی، بعد از یک صبر استراتژیک یک‌ساله در پاسخ به اقدام یک طرفه خروج آمریکا از توافق و به منظور ایجاد توازن بین حقوق و تعهدات صورت گرفته است که در صورت عملکرد مشابه طرف مقابل ایران آماده بازگشت بوده و در غیر این‌صورت کاهش تعهدات، تداوم خواهد داشت.
ابراولویت سیاست خارجی
محمدجواد ظریف که دیروز به مجلس رفته بود، به سه سوال نمایندگان پاسخ داد؛ پاسخ‌هایی که نمایندگان سوال کننده آنها را قانع‌کننده دانستند. وزیر خارجه در پاسخ به سوال علی کُرد، نماینده خاش درباره دلیل نداشتن دیپلماسی پایدار با کشورهای همسایه شرق و جنوب شرقی ایران، اعلام کرد که روابط با همسایگان، ابراولویت سیاست خارجی در کنار تسهیل امور اقتصادی است. او گفت: روابط ما با پاکستان دچار سردرگمی نیست. در حال حاضر مرز ایران با پاکستان امن‌ترین مرزها برای این کشور است. درخواست ما این است که این مرز برای ما هم امن باشد. وزیر خارجه توضیح داد: شاید کمترین زمانی در تاریخ بعد از جمهوری اسلامی باشد که روابط ما با پاکستان، افغانستان، روسیه، ترکیه، عراق و حتی قطر به خوبی روابط کنونی باشد. ظریف همچنین درباره روابط با افغانستان گفت: روابط با افغانستان بر اساس سیاست مشخصی پیگیری می‌شود. صلح در افغانستان را با حضور همه طرف‌ها پیگیری می‌کنیم. ما با مذاکراتی که از طرف خارجی دنبال شود موافق نیستیم. مخالفیم که خارجی‌ها مسوول صلح باشند و در این مذاکرات هم شرکت نکردیم. شخصا در قالب جلسات گروه‌های مختلف شرکت کرده‌ام اما دیدگاه‌ها متعدد است و همه گروه‌ها در پروسه صلح افغانستان بودند. نه اینکه دیگران بخواهند در مذاکرات افغانستان شرکت کنند.او افزود: گفت و گو با افغانستان حول پنج محور مورد توافق اشرف غنی پیگیری شد از جمله کمیته آب است که به نتیجه رسیده‌ایم اما اجرای آن به بعد از انتخابات افغانستان و تشکیل دولت موکول می‌شود.
حمایت از ایرانیان مقیم خارج
وزیر امور خارجه در پاسخ به دومین سوال که محمدعلی پورمختار نماینده کبودرآهنگ درباره اقدامات انجام شده از سوی وزارت خارجه برای توسعه قراردادهای اقتصادی و ارتقای جایگاه ایران در صحنه جهانی مطرح کرده بود، تاکید کرد که وزارت خارجه وظیفه انعقاد قراردادهای تجاری را برعهده ندارد بلکه وظیفه آن تسهیل این امر بوده و در این راستا معاونت دیپلماسی اقتصادی در این وزارتخانه فعال است. ظریف با اشاره به نوآوری وزارت خارجه برای توسعه روابط اقتصادی بیان کرد: ما پایگاه اطلاع‌رسانی معاونت دیپلماسی اقتصادی را پس از چند سال طراحی و راه‌اندازی کرده و اکنون در گام اول اطلاعات اقتصادی کشورهای خارجی را در اختیار بخش خصوصی و دولتی درون کشور قرار می‌دهند، در گام بعدی با کمک بخش خصوصی اطلاعات و امکانات ایران در اختیار کشورهای خارجی به منظور جذب بیشتر سرمایه‌گذار قرار می‌گیرد. او در ادامه با اشاره به اقدامات انجام شده از سوی وزارت خارجه برای حمایت از ایرانی‌های خارج از کشور بیان کرد: ما تمام تلاش خود را برای جلوگیری از تضعیف حقوق این افراد انجام می‌دهیم و در چند هفته گذشته دو ایرانی که به صورت غیرقانونی به درخواست آمریکا زندانی شده بودند آزاد شده و به ایران بازگشتند و یک زندانی دیگر نیز آزاد شده اما هنوز به دلیل طی مراحل دادگاه اجازه خروج و بازگشت به کشور را ندارد. وزارت امور خارجه در این زمینه از تبلیغاتی کردن موضوع جلوگیری می‌کند تا از طریق روابط سیاسی کار جلو رفته و به نتیجه برسد.
حقوق کُردهای سوریه باید حفظ شود
ظریف همچنین در پاسخ به سومین سوال نمایندگان که از سوی جلال محمود‌زاده نماینده مهاباد مطرح شد، با تاکید بر ضرورت حفظ حقوق کُردهای سوریه گفت حقوق همه ساکنان کشورهای منطقه باید حفظ شود.
وزیر امور خارجه درباره سدسازی غیر قانونی ترکیه و حمله به عفرین گفت: در این باره ایران، عراق و سوریه با مشکلاتی مواجه هستند. عراق و سوریه مستقیما از برخی مشکلات رنج می‌برند و هر سه کشور گفت‌وگوهایی در این رابطه با ترکیه داشته‌ایم. او افزود: ما در سطح بین‌المللی موضوع ریزگردها را به عنوان موضوعی که مشکل منطقه‌ای ایجاد کرده مطرح کرده‌ایم. در این باره جلسه‌ای در تهران برگزار شد و رئیس‌جمهور به صراحت موضوع را مطرح کردند که موجب ناراحتی نماینده ترکیه هم شد. ما این موضوع را در تمام جلسات با همکاران ترکیه‌ای پیگیری می‌کنیم. ظریف با بیان اینکه ترکیه به هیچ یک از کنوانسیون‌های آبی نپیوسته است، ادامه داد: بر این اساس پیگیری این موضوعات با دشواری‌هایی روبه‌رو است؛ البته من همواره در گفت و گو با آنها این موضوع را مطرح و برای آن تلاش کرده ام.
وزیر امور خارجه با بیان اینکه موضع جمهوری اسلامی ایران در قبال کُردهای سوریه مشخص است، گفت: ما اعلام کردیم تنها راه حفظ امنیت در ترکیه حضور نظامی دولت مرکزی در مناطق مرزی است که براساس قرارداد آدانا چنین کاری ممکن است و از طریق اقدام علیه تمامیت ارضی و حاکمیت سوریه نمی‌شود امنیت ایجاد کرد. ما این سیاست جمهوری اسلامی را در ملاقات با دوستان ترکیه‌ای بارها مطرح کردیم و رئیس‌جمهور هم در جلسات آستانه به صراحت آن را مطرح کرده است. ایشان در جلسه اخیر سران در استانبول هم به این موضوع اشاره کرده است. وزیر امور خارجه اضافه کرد: ما تلاش کردیم با همکاری اقلیم دولت سوریه و همه گروه‌های کرد در سوریه این مشکل را از طریق هماهنگی بین نیروهای نظامی سوریه و ترکیه و بدون ایجاد مزاحمت برای مردم کرد و عرب منطقه و ساکنان واقعی شمال شرقی سوریه حل کنیم تا امنیت برای همه فراهم شود.
ارسال نظر