اروپایی‌ها همزمان با هشدار به تهران تاکید کردند
ضرورت تلاش‌های دیپلماتیک برای حفظ برجام
این کشورها که به همراه مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا این بیانیه را صادر کرده‌اند، تاکید دارند که تحولات اخیر نیاز به اقدامات دیپلماتیک را نشان می‌دهد. امضاکنندگان این بیانیه نوشته‌اند که حامی از سرگیری گفت‌وگو و مذاکرات دیپلماتیک هستند.
در پی خروج آمریکا از برجام و تحریم‌های فزاینده این کشور، ایران به شکل گام به گام شروع به کاهش تعهدات برجامی‌اش کرد. ایران از ۱۸ اردیبهشت امسال، همزمان با سالگرد خروج آمریکا از برجام، در اعتراض به «کم‌کاری اروپا» در نجات برجام، سه بار اقدام به توقف برخی از تعهدات اتمی‌اش ذیل توافق هسته‌ای کرده است. سومین مرحله از این اقدام، موسوم به «گام سوم»، از جمعه ۱۵ شهریور آغاز شد و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز دوشنبه تایید کرد که ایران اکنون سرگرم نصب سانتریفیوژهای پیشرفته است و با این کار تعداد سانتریفیوژهای پیشرفته ایران برای غنی‌سازی اورانیوم «دو برابر» می‌شود. کشورهای اروپایی نسبت به تحریم‌های اعمالی آمریکا علیه جمهوری اسلامی ابراز نگرانی کردند و مدعی شدند که این تحریم‌ها در کنار کاهش تعهدات برجامی ایران موجب می‌شود تا در نهایت برجام فروبپاشد. در بیانیه بر استفاده از «اقدامات دیپلماتیک» برای حل مشکلات اخیر تاکید شده است. این کشورها تاکید کردند که خواهان مذاکره و گفت‌وگو هستند. همچنین این کشورها بار دیگر حمایت خود از برجام را ابراز کردند و از ایران خواستند تا با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کامل داشته باشد.
پیش‌تر و همزمان با گام سوم کاهش تعهدات برجامی ایران، سخنگوی اتحادیه اروپا خواستار متوقف شدن این روند شده بود. به گزارش «ایسنا» به نقل از پایگاه خبری اردوپوینت، مایا کوچیانچیک، سخنگوی اتحادیه اروپا روز جمعه ۱۵ شهریور در جمع خبرنگاران و در واکنش به کاهش تعهدات برجامی ایران گفت: «ما از ایران می‌خواهیم تمامی اقداماتی را که با تعهدات آن کشور در برجام مغایرت دارند لغو کرده و از هرگونه اقدامی که بیش از این موجب تضعیف حفظ و اجرای کامل توافق هسته‌ای شود، خودداری کند.» وی تاکید کرد که تعهد اتحادیه اروپا نسبت به توافق، به پایبندی کامل ایران نسبت به این توافق بستگی دارد. این سخنان درحالی است که اتحادیه اروپا با تعلل در اجرای ۱۱ تعهدی که بعد از خروج آمریکا از برجام داده، خود زمینه فروپاشی این توافق بین‌المللی را فراهم کرده است.
روز چهارشنبه ۲۰ شهریور ماه نیز آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان بار دیگر بر حمایت از برجام و ادامه تلاش‌ها برای حل‌وفصل مسائل پیرامون ایران تاکید کرد.
به گزارش «ایسنا» به نقل از رویترز، نخست‌وزیر آلمان با تاکید بر اینکه تصمیم اروپا بر حمایت از توافق هسته‌ای است، گفت: «ما گام‌به‌گام به تلاش برای پیدا کردن راهکاری راجع به ایران که از گسترش تنش در منطقه‌ای با حساسیت جهانی کمک کند، ادامه خواهیم داد. این وظیفه ماست.»
همچنین ژان ایو لودریان، وزیر امورخارجه فرانسه که کشورش اخیرا تلاش‌های دیپلماتیک گسترده‌ای را برای حفظ برجام و حل مشکلات بین ایران و آمریکا آغاز کرده، روز یکشنبه ۱۷ شهریور ماه گفته بود که تصمیم ایران برای کاهش تعهداتش نسبت به توافق هسته‌ای، قابل بازگشت بوده و فرانسه همچنان به‌دنبال مذاکره خواهد بود تا بتواند ایران را به پایبندی کامل بازگرداند. لودریان درباره تحریم‌های ایران و امکان مذاکره با آن تاکید کرد: «تحریم‌هایی که متحمل شده‌اند منفی بوده، اما قطعی نیستند. آنها می‌توانند بازگردند و راه مذاکره هنوز هم باز است.»
در بین کشورهای اروپایی واکنش انگلیس کمی تندتر بود؛ وزارت امورخارجه انگلیس روز شنبه ۱۶ شهریور با انتشار بیانیه‌ای گفت: «گام سوم ایران برای فاصله گرفتن از تعهداتش در توافق هسته‌ای به‌ویژه در شرایطی که ما و شرکای اروپایی و بین‌المللی‌مان برای کاهش تنش‌ها با ایران به سختی تلاش می‌کنیم، ناامید‌کننده است.» این درحالی است که کشورهای اروپایی طی این مدت نتوانسته‌اند گام عملی مهمی در جهت تامین خواسته‌های ایران بردارند.
موضع واشنگتن
در این بین به‌دنبال تلاش‌های دیپلماتیک پاریس بر اعطای یک خط اعتباری ۱۵میلیارد دلاری در ازای پایبندی کامل ایران به برجام توافق شد. اما فرانسه برای ایجاد این خط اعتباری به رضایت واشنگتن نیاز داشت و از این‌رو «برونو لومر» وزیر دارایی فرانسه عازم واشنگتن شد تا در مورد این ساز و کار با واشنگتن رایزنی و مذاکره کند. رایزنی‌هایی که نتیجه‌ای در پی نداشت و آمریکا به این طرح پاسخ منفی داد.
همچنین روز جمعه گذشته استیون منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا گفت که ایجاد خط اعتباری ۱۵میلیارد دلاری فرانسه به ایران بدون موافقت واشنگتن امکان‌پذیر نخواهد بود. براساس گفته عباس عراقچی، معاون وزیر امورخارجه ایران میزان خط اعتباری فرانسه حدود ۱۵میلیارد دلار برای مدت چهار ماه یعنی تا پایان آخر سال میلادی عنوان شده است که به این ترتیب در صورت حصول توافق، ایران در چهار ماه آینده معادل ۱۰۰درصد نفت خود را یا خواهد فروخت یا به‌صورت خط اعتباری دریافت و پیش‌فروش می‌کند. اما براساس گزارش‌ها، پاریس برای همراه کردن واشنگتن با طرح خود برای اعطای خط اعتباری ۱۵میلیارد دلاری به تهران ناکام مانده است.
به گزارش خبرگزاری فارس، استیون منوچین که یکی از حامیان فشار حداکثری بر ایران است پیش‌تر و روز پنج‌شنبه نیز گفته بود که واشنگتن همچنان به سیاست فشار حداکثری علیه ایران پایبند بوده و تاکنون هیچ‌گونه برنامه‌ای برای دیدار میان «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا و «حسن روحانی» رئیس‌جمهور ایران پیش‌بینی نشده است. این سخنان منوچین در شرایطی مطرح شده که هم شخص دونالد ترامپ و هم مایک پمپئو بر دیدار احتمالی روسای‌جمهور ایران و آمریکا در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل بارها تاکید کرده‌اند.
احتمال کاهش تحریم‌ها
البته با برکناری جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا زمزمه‌هایی مبنی بر احتمال کاهش تحریم‌های ایران به گوش می‌رسد؛ دو رسانه آمریکایی و یک رسانه اسرائیلی در گزارش‌هایی همسو از کاهش احتمال تحریم‌های آمریکا علیه ایران خبر دادند. دیلی‌بیست در گزارشی از رغبت ترامپ به پیشنهاد همتای فرانسوی خود مبنی بر گشایش خط اعتباری ۱۵ میلیارد دلاری در برابر بازگشت ایران به تعهدات خود در قالب برجام خبر داده است. بلومبرگ نیز برکناری جان بولتون از سمت مشاور امنیت ملی آمریکا را مرتبط با مخالفت او با کاهش تحریم‌های ایران دانسته است. همزمان جروزالم‌پست نیز نوشت که ترامپ درحال بررسی کاهش تحریم‌های ایران است. این اخبار در شرایطی است که رئیس‌جمهوری ایران در گفت‌وگو با همتای فرانسوی خود گفته در صورت نهایی‌شدن توافقات با اروپا، تهران آماده است به تعهدات خود در قالب برجام بازگردد، اما برای آغاز مجدد گفت‌وگوهای گروه ۱+۵ ابتدا باید تحریم‌های آمریکا برداشته شود.
ارسال نظر