به گزارش فرارو، مهلت سوم ایران به اروپا برای تضمین منافع اقتصادی‌ برجام، روز پنج‌شنبه (امروز) به پایان می‌رسد. در آستانه پایان این مهلت، تماس‌ها، رفت و آمدها، گفت‌وگو‌ها و لابی‌گری‌ها در اروپا و آمریکا افزایش ملموسی داشته است. فرانسه که تلاش‌های دیپلماتیک اروپایی برای نجات توافق هسته‌ای را رهبری می‌کند، وزیر دارایی خود را به واشنگتن فرستاد تا مقامات اقتصادی آمریکا را به انعطاف در زمینه تسهیل فروش نفت ایران متقاعد کند. مقامات فرانسه امیدوارند که این امر، ایران را به باقی‌ماندن در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) ترغیب کند. اروپا به رهبری فرانسه، در پی این است که برای ایران یک خط اعتباری ۱۵ میلیارد دلاری راه‌اندازی کند. این پول قرار است از محل درآمد‌های فروش نفت ایران تامین شود. اما مشکل این است که آمریکایی‌ها هنوز با صدور دوباره معافیت‌های فروش نفت ایران موافقت نکرده‌اند. حدود چهار ماه پیش، از اول ماه مه، کاخ سفید تمام معافیت‌های فروش نفت ایران را لغو و کل صادرات نفت این کشور را ممنوع کرد. از آن زمان، مساله تمدید معافیت‌ها، درخواست اصلی ایران در اکثر گفت‌وگو‌ها با اروپا بود. کشور‌های اروپایی از ایران نفت نمی‌خرند، ولی به آمریکا فشار می‌‎آورند که برای فروش نفت ایران به کشور‌هایی نظیر ژاپن، چین و کره‌جنوبی، مجوزهایی، ولو محدود، صادر کند تا پول این صادرات از طریق خط اعتباری مورد نظر فرانسوی‌ها به ایران بازگردد.

درحال‌حاضر، مهم‌ترین خواسته ایران از اروپا این است که بتواند نفت بفروشد و درآمد‌های نفتی را هم حاصل کند. سید عباس عراقچی، معاون وزیرخارجه ایران که به تازگی در فرانسه مذاکرات حساسی درباره خط اعتباری ۱۵ میلیارد دلاری انجام داده است، گفت: «محور مذاکرات با فرانسه درخصوص نحوه تامین مطالبه جمهوری اسلامی درخصوص فروش نفت و نحوه تامین درآمد‌های حاصله است.» این دیپلمات افزود: «به دنبال تماس‌های تلفنی آقای مکرون رئیس‌جمهور فرانسه، به ایشان تاکید شد که یا اروپا باید از ایران نفت خریداری کند یا معادل فروش نفت را به‌صورت خط اعتباری که با درآمد‌های نفتی ایران تضمین می‌شود و در حقیقت به نوعی به معنای پیش‌فروش نفت است، در اختیار ایران قرار دهد.»

عراقچی اعلام کرده است اعتبارات این خط اعتباری حدود ۱۵ میلیارد دلار برای مدت چهار ماه است و در صورت حصول توافق، ایران در چهار ماه آینده معادل ۱۰۰درصد نفت خود را یا خواهد فروخت یا به‌صورت خط اعتباری دریافت و پیش‌فروش می‌کند.

برونو لومیر، وزیر دارایی فرانسه، روز سه‌شنبه به واشنگتن رفت تا این مطالبه ایران را به مقامات آمریکایی منتقل کند. لومیر با استیون منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا و لاری کودلا، مشاور اقتصادی ترامپ، دیدار کرد. اما دیدار‌های لومیر به نتیجه نرسید. چون اولا دستیاران دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا، درباره راهکار فرانسه تردید‌هایی دارند و ثانیا، کودلا و منوچین در مساله ایران تصمیم‌گیر یا تصمیم‌ساز نیستند. کلید کاهش تحریم‌ها، در دست دونالد ترامپ، مایک پمپئو و جان بولتون است. مقامات فرانسوی گفته‌اند موفقیت خط اعتباری مورد نظرشان، به موافقت آمریکا با تسهیل فروش نفت ایران منوط است. یک مقام فرانسوی گفته بدون صدور معافیت تحریمی از جانب آمریکا، نه ایجاد خط اعتباری امکان‌پذیر است نه فروش نفت ایران. از سوی دیگر، مقامات آمریکایی به چند رسانه غربی، از جمله نشریه پولیتیکو، گفته‌اند دولت ترامپ به هیچ کدام از ایده‌های فرانسه (برقراری یک خط اعتباری و صدور معافیت نفتی) علاقه‌ای ندارد. یک مقام بلندپایه دولت ترامپ در پاسخ به سوالی درباره خط اعتباری، به شکلی بی‌محابا گفت: «اروپایی‌ها مشتاق نجات دادن یک توافق وحشتناک هستند.» یک مقام بلندپایه دیگر در وزارت خارجه آمریکا با اصرار گفت: «هیچ گفت‌وگو‌یی میان مقامات وزارت خارجه و مقامات اروپایی برای صدور مجدد معافیت‌های تحریمی ایران یا کاهش فشار به نحوی از انحا، در جریان نیست.» یک مقام دیگر به پولیتیکو گفت: «هیچ علاقه‌ای به ایده خط اعتباری وجود ندارد. حداقل نسخه فرانسوی که اکنون می‌شناسیم.» این مقام افزود، با این حال، در نظر گرفتن یک خط اعتباری در قالب توافق آینده با ایران که شامل فعالیت هسته‌ای و مجموعه‌ای از سایر موضوعات مانند برنامه موشک بالستیک شود، ممکن است ارزش بررسی را داشته باشد. در جریان نشست سران گروه ۷ در بیاریتز، امانوئل مکرون با همتای آمریکایی‌اش دونالد ترامپ، به مدت چند ساعت درباره مسائل ایران گفت‌وگو کرد و ظاهرا توانست موافقت اولیه او را درباره خط اعتباری به‌دست آورد. ژان ایو لودریان، وزیرخارجه فرانسه، درخصوص این گفت‌وگو تصریح کرد: «رئیس‌جمهور مکرون احساس کرد که رئیس‌جمهور ترامپ از کاهش استراتژی فشار حداکثری (علیه ایران) و یافتن راه جدیدی برای رسیدن به توافق استقبال می‌کند.» ترامپ پس از این نشست گفت ایران ممکن است به یک خط اعتباری یا وام کوتاه مدت نیاز داشته باشد تا از دوران بسیار سخت فعلی عبور کند. اما اندکی بعد، مقامات دولتش، از جمله جان بولتون، صریحا گفتند هر گونه امتیازدهی اقتصادی به ایران منوط به حصول توافق جامع با این کشور است و ایران نباید به صرف آغاز مذاکره با آمریکا انتظار منافع اقتصادی داشته باشد. یک دیپلمات بلندپایه فرانسوی هم به شکل واضح‌تری این را بیان کرد و گفت: «همه اینها به جایی نخواهد رسید مگر اینکه در یک زمانی روحانی دیدار با ترامپ را بپذیرد. اگر نپذیرند، این (خط اعتباری) برقرار نخواهد شد.»

فرانسه شکست خورد، گام سوم برداشته می‌شود

درحالی‌که فرانسه به دقت مشغول مذاکره با هیات‌های ایرانی و آمریکایی بود، مایک پمپئو، تحریم‌های جدیدی علیه سازمان فضایی ایران اعلام کرد. هر چند بعید است که این تحریم‌ها تاثیرات عملی چندانی داشته باشد اما قطعا اجرا کردن تحریم‌های فضایی در شرایط فعلی که فرانسه خواهان کاهش تحریم‌هاست، پیام‌های معناداری دارد. پمپئو و سایر مقامات دولت ترامپ در واقع به فرانسه و سایر کسانی که از طرح این کشور برای نجات برجام حمایت می‌کنند، این پیام را دادند که حاضر نیستند برای تسهیل مذاکرات با ایران یا حفظ برجام، از تحریم‌ها بکاهند. از سوی دیگر، محافل رسانه‌ای ایرانی از شکست خط اعتباری فرانسه خبر می‌دهند. شبکه پرس تی‌وی، در توییتی به نقل از برخی منابع آگاه، نوشت: «منابع آگاه به پرس‌تی‌وی گفتند که فرانسه نتوانست ایالات متحده را درباره موافقت کردن با خط اعتباری ۱۵ میلیارد دلاری برای ایران قانع کند.» به همین دلیل، مقامات بلندپایه ایران اعلام کردند این کشور روز پنج‌شنبه گام سوم کاهش تعهدات را برمی‌دارد.