«دنیای‌اقتصاد» جزئیات سفر وزیرخارجه ایران به نشست «جی۷ » را بررسی کرد
پیدا و پنهان دیپلماسی در «بیاریتز»
اگرچه به‌نظر می‌رسد پیشنهاد‌هایی مطرح شده‌اند که جدی‌تر از گذشته هستند، اما با این حال نمی‌توان از حالا نتیجه‌ای را برای این تحولات انتظار داشت و آن‌چنان که مکرون نیز بیان می‌کند هنوز هیچ موضوعی قطعی نشده و موقعیت بسیار شکننده است.
به‌گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای‌اقتصاد»، سامانتا وینوگارد، تحلیلگر ارشد شبکه سی‌ان‌ان، در گزارشی که به منظور بررسی تحولات پیرامون ایران در فرانسه به رشته تحریر درآورد، نوشت: نشست دو روزه کشورهای عضو در «گروه۷» را می‌توان مهم‌ترین دیدار گروهی که تاکنون ترامپ داشته است، دانست. ترامپ در حالی که می‌توانست از فرصت مهیا شده در بیاریتز فرانسه کمال استفاده را ببرد و نگرانی‌‌ها از قریب‌الوقوع بودن رکود اقتصادی و دیپلماسی را کاهش دهد، ترجیح داد تا با چسبیدن به همان موضوعات مورد علاقه‌اش نظیر انتقاد از رسانه‌ها و استقبال از حضور روسیه در نشست‌های آتی با خبرنگاران سخن بگوید. در همین زمان رهبران بزرگ‌ترین قدرت‌های جهان که آمریکای دونالد ترامپ را دیگر رهبر جهان نمی‌دانند، تصمیم گرفتند تا او را دور بزنند و در برخی از موارد نیز موفق عمل کردند.
سنت‌شکنی ایران در جی۷
امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه یکی از همین رهبران بود که در راستای حفظ برجام با چنگ و دندان، محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران را به محل نشست دعوت کرد. ادوار گذشته نشست‌های گروه ۷ و پیش از آن گروه ۸، همواره به محفلی برای انتقاد از رفتار ایران و برنامه هسته‌ای این کشور بدل شده بود و رهبران برای نیل به راهکاری در توقف ایران گفتوگو می‌کردند. نشست این هفته اما با ادوار گذشته یک تفاوت چشمگیر پیدا کرده بود و آن حضور ایران در این نشست به‌عنوان عضوی از مذاکره بود. اکنون بسیاری از کشورهای جهان در تلاشند تا ترامپ را متقاعد کنند که معافیت‌هایی را برای تجارت با ایران صادر کند. مکرون در این نشست نشان داد که عزم خود را برای حفظ برجام جزم کرده است و بنا دارد تا یک کانال دیپلماتیک فرانسوی را میان تهران و واشنگتن ایجاد کند. او البته این اقدام را بسیار محتاطانه و با نیم‌نگاهی به اینکه ترامپ به‌دنبال دیدار در برابر دوربین‌ها است، انجام داد. ترامپ و مقامات او طی ماه‌های اخیر از شروط خود برای مذاکره با ایران عقب‌نشینی کرده‌اند. استیون منوچین نیز تاکید کرده است که آمریکا هیچ پیش‌شرطی برای مذاکره با ایران ندارد. در همین حال مکرون نیز مدعی شده است که حسن روحانی برای دیدار با تمامی رهبران سیاسی از جمله ترامپ ابراز تمایل کرده است. با این حال کماکان مسائل مورد اختلاف متعددی وجود دارند و رهبری ایران نیز به مذاکره تمایلی ندارد. مشخص نیست که ایران چه پیش‌شرط‌هایی برای بازگشتن به میز مذاکره با آمریکا اعلام خواهد کرد.
دیپلماسی پینگ‌پنگی مکرون
مکرون در نشست خبری مشترک خود با ترامپ اظهار کرد: «من به رئیس‌جمهوری و وزیر امورخارجه ایران گفته‌ام که اگر دیداری مستقیم با دونالد ترامپ برگزار شود ممکن است به توافقی دست یابیم.» او افزود: «ما شرایط و اهداف را می‌دانیم. اما اکنون باید دور یک میز جمع شویم و در این‌باره مذاکره کنیم. مذاکرات برای فراهم کردن مقدمات دیدار روسای‌جمهوری دو کشور در جریان است و من امیدوارم در هفته‌های آتی، براساس این گفت‌وگوها بتوانیم شاهد دیدار دونالد ترامپ و حسن روحانی باشیم.» مکرون البته این را هم گفت که «هیچ چیز قطعی نشده و اوضاع هنوز شکننده است اما گفتوگو درباره برخی جزئیات فنی آغاز شده که پیشرفت‌هایی نیز داشته است.» موضوع دیگر، تمایل ترامپ به دیدار‌های رودررو با رهبران کشورهای دیگر، مانند آنچه با رهبران روسیه و کره‌شمالی انجام می‌دهد، است و اینکه او گوش شنوایی برای بررسی نظرات و تحلیل‌های کارشناسان خود ندارد. بنابراین حتی اگر مکرون ترتیب برگزاری چنین دیداری را با ایران بدهد، موفقیت آن بسته به تغییر روش ترامپ برای همکاری تیمی او با مشاورانش خواهد بود. با این حال حضور ظریف در نزدیکی ترامپ مجال مناسبی را برای مکرون فراهم کرد تا بتواند دیپلماسی رفت‌و برگشتی خود را در تردد بین اتاق‌های دو طرف انجام دهد. در کوتاه‌مدت به‌دلیل ارتباط مکرون با ایرانی‌ها، ممکن است ترامپ مخالفتی با تداوم نقش رئیس‌جمهوری فرانسه برای ایفای نقش میانجی‌گری نداشته باشد تا در عین حال او و مشاورانش به یک رویکرد مشترک در رابطه با ایران برسند. به گزارش «دنیای‌اقتصاد» در ادامه گمانه‌زنی‌های رسانه‌های برجسته جهان پیرامون چند و چون گشایش‌های دیپلماتیک میان تهران و واشنگتن به ابتکار پاریس، لارا روزن، تحلیلگر باسابقه پایگاه خبری المانیتور در مطلبی پیرامون آنچه که در نشست بیاریتز در مورد موضوع ایران گذشته است؛ می‌نویسد: ترامپ از دیپلماسی مکرون در قبال ایران استقبال و تاکید کرده است درصورت مهیا بودن شرایط، آماده دیدار با حسن روحانی- به احتمال فراوان در نشست ماه آینده سازمان‌ملل- است.
ترامپ همچنین گفت که مکرون او را در جریان دعوت از محمدجواد ظریف قرار داده بود با این‌حال تصریح کرد که هنوز زمان مناسب برای دیدار با ظریف فرا نرسیده است اگرچه او در اظهاراتش اشاره‌ای به تحریم ظریف توسط دولتش نکرد. ترامپ همچنین گفت که امانوئل مکرون او را از جزئیات دیدارش با ظریف مطلع کرده است، دیداری که از نظر ترامپ مثبت بود.
دو پیشنهاد برای ایران
المانیتور برای نخستین‌بار در ۸ آگوست اعلام کرد که مکرون در تماس تلفنی ۱۰۰ دقیقه‌ای خود با روحانی که ۳۰ جولای انجام شد، ایده راه‌اندازی یک خط اعتباری ۱۵ میلیارد دلاری را جهت پرداخت پول نفت صادرشده ایران به اروپا پیش از خروج آمریکا از برجام مطرح کرد. در این گزارش اعلام شده بود که فرانسه همچنین به‌دنبال دعوت برخی از مقامات ایران به نشست جی۷ خواهد بود. ترامپ روز دوشنبه گفت: «ایران ممکن است برای خروج از وضعیت دشوار کنونی به مقداری پول نیاز داشته باشد.» این جمله ترامپ را می‌توان نشانه‌ای از مطرح شدن پیشنهاد خط اعتباری دانست. جرارد آرود، سفیر فرانسه در آمریکا نیز به تلاش‌های رئیس‌جمهور کشورش برای آغاز دیپلماسی میان ایران و آمریکا اشاره کرده است و می‌گوید: «مکرون درحال پیاده‌سازی برنامه‌ای بر محور ابتدا کاهش تنش و بعد دیپلماسی است. معتقدم که باید با برگزاری یک نشست میان مقامات عالی‌رتبه دو طرف، تمامی عناصر مخالف مذاکره را حذف کرد و از سوی دیگر این نحوه مذاکره مورد اقبال ترامپ نیز قرار خواهد گرفت.» اسفندیار باتمان‌قلیچ، بنیان‌گذار فروم اقتصادی ایران و اروپا نیز در رابطه با تحولات دو روز گذشته پیرامون ایران به المانتیور گفت: «حضور روز دوشنبه ظریف در نشست گروه۷ کار را برای مکرون بسیار ساده کرد تا او بتواند شروط ایران برای مذاکره را شفاف‌سازی کند که مهم‌ترین آنها افزایش فروش نفت ایران و دسترسی این کشور به برخی از ذخایر ارزی خارجی خود است. به‌نظر می‌رسد که دیگر پیوستن دوباره آمریکا به برجام معیار نیست و اگر مکرون بتواند ترامپ را برای اعطای این امتیازات به ایران قانع کند، شانس آغاز مذاکرات بالا خواهد رفت.»
ارسال نظر