تشدید تهدید‌های واشنگتن علیه تهران
ظریف: حصول توافقی بهتر با ایران ممکن نیست
ترامپ در واکنش به تصمیم ایران برای کاهش تعهدات برجامی به تهران هشدار داد. به گزارش اسپوتنیک، به نقل از فاکس نیوز، رئیس‌جمهوری آمریکا در واکنش به گام دوم ایران برای کاهش تعهدات خود مطابق برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) گفته «آنها بهتر است مراقب باشند.» این نخستین واکنش دونالد ترامپ به تصمیم ایران برای رعایت نکردن سطح غنی‌سازی اورانیوم است که در برجام حداکثر ۶۷/ ۳ درصد تعیین شده است.ترامپ پیش‌تر نیز هشدار داده بود که ایران باید «خیلی‌خیلی محتاط» باشد و بدون توضیح بیشتر گفته بود خواهیم دید که در مورد ایران چه اتفاقی رخ خواهد داد. همچنین مایک پمپئو، وزیر امورخارجه آمریکا نیز تهدید کرده بود که تصمیم اخیر ایران منجر به «انزوا و تحریم‌های بیشتر» می‌شود.
بدون «تیم ب» راه گریز وجود دارد
از سوی دیگر محمدجواد ظریف، وزیرخارجه ایران در توییتی به تشریح تاثیر «تیم ب» بر تصمیم‌گیری‌های ترامپ پرداخت. ظریف در این توییت نوشت: «تیم ب» با سبک‌سری به دونالد ترامپ القا کرد که در صورت نابود کردن برجام از طریق تروریسم اقتصادی، به توافقی بهتر با ایران دست می‌یابد. از آنجا که کاملا مشخص شده حصول توافقی بهتر با ایران ممکن نیست، «تیم ب» به‌طور مضحکی از ایران می‌خواهد که به‌طور کامل به تعهداتش پایبند بماند. بدون ریاست «تیم ب»، راه گریز وجود دارد. مقامات ایران یکشنبه در یک نشست خبری اعلام کردند که جمهوری اسلامی در گام دوم خود برای کاهش اجرای تعهداتش ذیل برجام، غنی‌سازی خود را از حد تعیین شده در این توافق بالاتر خواهد برد. عباس عراقچی، معاون وزیر امورخارجه در این نشست خبری گفت: «روند کاهش تعهدات در راستای حفظ برجام است نه از بین بردن آن. اما ممکن است به خاتمه حضور ما در برجام منجر شود.» این درحالی است که روز دوشنبه بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی اعلام کرد که سطح غنای تولید اورانیوم به 5/ 4 درصد رسید.
تداوم فشار حداکثری
همزمان با آغاز گام دوم کاهش تعهدات برجامی ایران، جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا ضمن طرح ادعاهایی علیه تهران گفت که فشار حداکثری بر ایران ادامه خواهد یافت. به گزارش «ایسنا» به نقل از پایگاه خبری نشنال، جان بولتون، در نشستی با طرح ادعاهایی علیه ایران گفت که ما فشار بر حکومت ایران را ادامه خواهیم داد تا زمانی که برنامه هسته‌ای خود را کنار گذاشته و به آنچه او آن را فعالیت‌های مخرب ایران در خاورمیانه و هدایت و حمایت تروریسم در سراسر جهان می‌خواند، پایان ببخشد. بولتون همچنین مدعی شد که کارزار فشار حداکثری دونالد ترامپ علیه ایران کارآمد بوده و به اقتصاد این کشور آسیب می‌زند. این ادعاهای مشاور امنیت ملی آمریکا درحالی مطرح می‌شود که آمریکا در سال ۲۰۱۸ با خروج یک‌جانبه از توافق هسته‌ای، بازگرداندن تحریم‌ها و اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران، تنش را در منطقه افزایش داده است. دولت آمریکا از ابتدای روی کار آمدن با تکیه بر ادعاهای خود که ایران در برنامه هسته‌ای خود اهداف نظامی را دنبال کرده و حامی تروریسم است، رویکردی قهری موسوم به «کارزار فشار حداکثری» را علیه ایران در پیش گرفته است.
مذاکره بدون عقب‌نشینی
در عین حال مایک پنس، معاون ترامپ روز دوشنبه با اشاره به اینکه آمریکا به‌دنبال جنگ با ایران نیست مدعی شد که جمهوری اسلامی نباید خویشتن‌داری آمریکا را با نداشتن عزم کافی اشتباه بگیرد. به گزارش «ایسنا» به نقل از رویترز، معاون رئیس‌جمهور آمریکا روز دوشنبه در کنفرانسی خبری مدعی شد: «ایران نباید خودداری آمریکا را با نداشتن عزم راسخ اشتباه بگیرد.» وی در ادامه ادعا کرد: «واشنگتن به‌دنبال جنگ با ایران نیست. ما خواهان مذاکره هستیم، اما عقب‌نشینی نیز نخواهیم کرد.» مایک پنس همچنین در توییتی مدعی شد: «این دولت (دولت ترامپ) متعهد است که با اصلی‌ترین حامی تروریسم مقابله کند. از این‌رو، رئیس‌جمهور دونالد ترامپ از توافق هسته‌ای فاجعه‌بار با ایران خارج شد. ما هرگز به ایران اجازه دستیابی به سلاح‌های هسته‌ای را نخواهیم داد.»
درخواست تل‌آویو
از سوی دیگر به‌دنبال آغاز گام دوم کاهش تعهدات برجامی ایران، تل‌آویو خواستار بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران شده است. دنی دانون، نماینده رژیم صهیونیستی در سازمان ملل در یک کنفرانس در واشنگتن، به اتهام‌زنی درباره گام دوم کاهش تعهدات برجامی ایران پرداخت و خواستار برگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران شد. به گزارش خبرگزاری فارس، به نوشته روزنامه صهیونیستی «جروزالم پست»، نماینده رژیم صهیونیستی در سخنرانی روز دوشنبه در کنفرانس سالانه «مسیحیان متحد برای اسرائیل» به گام دوم کاهش تعهدات برجامی ایران واکنش نشان داد. وی در این کنفرانس درحالی‌که رژیم صهیونیستی تنها دارنده سلاح اتمی در منطقه غرب آسیا است، به اتهام‌زنی درباره ماهیت برنامه هسته‌ای ایران پرداخت. این مقام ارشد صهیونیست در این کنفرانس در واشنگتن، خطاب به حاضران گفت: «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد که ایران سطح غنی‌سازی خود را افزایش داده و توافق هسته‌ای (برجام) را نقض کرده است. این موضوع یک بار برای همیشه ثابت می‌کند که (ایران) می‌خواهد یک سلاح اتمی درست کند.» دانون ادعا کرد: «البته این برای امثال ما که هرگز داستان‌سرایی انجام شده درباره تمایل ایران برای عادی‌سازی رفتارش را باور نکرده بودیم، موضوع عجیبی نیست. به نظر می‌رسد ایران مصمم به داشتن سلاح‌های اتمی، موشک‌های بالستیک، صدور تروریسم در منطقه و سراسر جهان است.» نماینده رژیم صهیونیستی همچنین مدعی شد: «من از رهبران اروپایی می‌خواهم قبل از اینکه دیر شود از خواب بیدار شوند و این رژیم تروریست را متوقف کنند. خویشتن‌داری آنها تنها سبب تشویق کردن تهران به در پیش گرفتن جاه‌طلبی‌های خطرناکش می‌شود.» این مقام صهیونیست خطاب به اروپایی‌ها افزود: «آنها باید در اعمال تحریم‌ها به ترامپ رئیس‌جمهور(آمریکا) ملحق شوند. من از شورای امنیت سازمان ملل می‌خواهم که تشکیل جلسه داده و رژیم تحریم‌ها علیه ایران را دوباره برقرار کند.» اظهارات دانون درحالی مطرح شده که پیش از این، «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در واکنش به گام دوم کاهش تعهدات برجامی ایران، افزایش سطح غنی‌سازی را «گامی خیلی خطرناک» توصیف کرد و از سه کشور انگلیس، فرانسه و آلمان خواست تا تحریم‌های ایران را به‌طور خودکار بازگردانند.
افزایش تلاش‌های دیپلماتیک
این درحالی است که اروپا همچنان تلاش می‌کند تا از راه‌های دیپلماتیک برجام را حفظ کند. در این رابطه کمیسیون اروپا ضمن تاکید بر اهمیت برجام در امنیت جهانی تصریح کرد که تلاش‌های دیپلماتیک زیادی برای حفظ توافق هسته‌ای ایران در جریان است و از ایران می‌خواهیم که اقداماتی را در جهت تضعیف برجام انجام ندهد. به گزارش خبرگزاری فارس، به نقل از خبرگزاری رویترز، کمیسیون اتحادیه اروپا در واکنش به گام دوم ایران در زمینه کاستن از تعهداتش ذیل برجام در نتیجه بدعهدی واشنگتن و همپیمانان اروپایی این کشور در عمل به وعده‌های برجامی‌شان در قبال ایران، اعلام کرد: «ما همچنان ایران را ترغیب می‌کنیم که توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ را تضعیف نکند.» یکی از سخنگویان کمیسیون اتحادیه اروپا در جمع خبرنگاران تصریح کرد: «تلاش‌های دیپلماتیک بسیار زیادی برای حفظ توافق هسته‌ای ایران که برای امنیت جهان حائز اهمیت است، وجود دارد.» وی ادامه داد: «ما همچنان ایران را ترغیب می‌کنیم، اقدامات بیشتری که توافق هسته‌ای را تضعیف می‌کند، انجام ندهد و تمامی فعالیت‌هایی که با برجام ناسازگار است و شامل تولید اورانیوم با درصد غنای پایین می‌شود را متوقف کند و به عقب بازگرداند.»
سرگردانی ترامپ
همزمان با تحولاتی که پیرامون برجام درحال وقوع است، روزنامه آمریکایی واشنگتن‌پست در سرمقاله‌ای به سرگردانی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در قبال تحرکات ایران پرداخته و نوشته که وی استراتژی مشخصی ندارد.
این روزنامه منتقد ترامپ در سرمقاله روز دوشنبه خود نوشت: «وقتی ترامپ سال گذشته از توافق هسته‌ای خارج شد، از همان موقع به وضوح مشخص بود که پاسخ ایران به این رویداد چه خواهد بود. پیش‌بینی این بود تهران همه محدودیت‌های مندرج در توافق برای غنی‌سازی اورانیوم را خواهد شکست. رسانه‌های ایران روز دوشنبه گزارش دادند که ایران غنی‌سازی اورانیوم را بالاتر از سقف مجاز تعیین شده در توافق شروع کرده است.» واشنگتن‌پست با طرح این ادعا که تحرکات اخیر ایران موجب افزایش تنش‌ها در خلیج‌فارس شده است، نوشت: «گمان می‌رفت، دولت ترامپ از قبل پیش‌بینی می‌کرد پاسخ تهران چه خواهد بود و خودش را برای حرکت‌های بعدی آماده می‌کرد تا از این طریق به اهداف ملموسش برسد، اما این‌طور نشد.» این روزنامه در ادامه نوشته است:«همه واکنش ترامپ به این اقدامات تحریک آمیز تازه جمهوری اسلامی، اظهارنظر او در روز یکشنبه در جمع خبرنگاران بود که گفت: «ایران بهتر است مراقب باشد»، از همین پاسخ مشخص می‌شود که رئیس‌جمهور نه یک هدف منطقی و مشخص برای «فشار حداکثری»اش دارد، و نه یک استراتژی برای رسیدن به آن هدف.» نشریه آمریکایی در سرمقاله خود با بیان این نکته که «پاسخ ایران به اقدامات محرک ترامپ، کاملا سنجیده و حساب شده است» خاطر نشان کرد: «هرچند جمهوری اسلامی محدودیت غنی‌سازی را نقض کرده است، اما ایران هنوز تا دستیابی به کلاهک اتمی فاصله دارد.»
مهلت ۶۰ روزه به اروپا
واشنگتن‌پست همچنین به مهلت ۶۰ روزه ایران برای برداشتن گام‌های عملی اروپا اشاره کرده و می‌نویسد: «ایران از دولت‌های اروپایی خواسته است در این مدت، راه‌هایی را برای دور زدن تحریم‌های آمریکا پیدا کنند و مزایای اقتصادی را که توافق هسته‌ای قول آن را داده است، به ایران ارائه کنند. شاید اروپا دست به تلاش بزند، اما همه تلاش‌های قبلی‌اش در این راه تا به‌حال بی‌فایده بوده است.» نشریه آمریکایی با اشاره به موضوع سرمایه‌گذاری شرکت‌های اروپایی در ایران و نگرانی این شرکت‌ها مبنی بر از دست دادن فرصت حضور در بازار آمریکا درصورت همکاری با ایران نوشت: «دولت ترامپ امیدوار است که اروپا هم به این تحرکات ایران جواب بدهد و تحریم‌های خودش را علیه آن اعمال کند. اما به نظر نمی‌رسد چنین چیزی به این زودی‌ها اتفاق بیفتد.» سایر طرف‌های امضا‌کننده توافق هسته‌ای، آمریکا را سرزنش می‌کنند که با خروجش از توافق، ایران را تحریک کرد دست به یک سری تحرکات بزند و اگر بخت با ترامپ یار باشد، اروپایی‌ها بر سر این افتضاحی که ترامپ آن را به بار آورده است با ایران مذاکره خواهند کرد. تهران می‌گوید که با دولت ترامپ مذاکره نخواهد کرد مگرآنکه اول تحریم‌ها را بردارد. اما امکان دارد فرانسه یا عمان پیشقدم شوند و برای قانع کردن جمهوری اسلامی به گفت وگو با ترامپ پا در میانی کنند. ترامپ اگر می‌خواهد در این راه موفق باشد، باید اهدافی قابل دسترسی را دنبال کند، نه آن ۱۲ شرطی که مایک پمپئو، وزیرخارجه آنها را برای گفت وگو با ایران معین کرده است. خود ترامپ هم اعلام کرده است که این شروط هرگز نمی‌تواند آغازگر گفت‌و‌گوها باشد. همه خواست ترامپ آن‌طور که خودش می‌گوید این است که توافق هسته‌ای بهتری به‌دست بیاید. ترامپ گفته است که جنگ را نمی‌خواهد. اگر واقعا این‌طور است، ترامپ باید راه خودش را از راه جنگ‌طلبان کابینه‌اش جدا کند و به‌دنبال راهی بگردد که جلوی جنگ را بگیرد، قبل از آنکه خیلی دیر شده باشد.
واکنش به بدعهدی‌ها
همچنین شبکه تلویزیونی سی‌ان‌ان در گزارشی کاهش تعهدات هسته‌ای ایران در قالب توافق‌نامه برجام را واکنش جمهوری اسلامی به عمل نکردن طرف‌های امضا‌کننده برجام به تعهدات خود ارزیابی و خاطرنشان کرد که ایران در گام بعدی قصد دارد درجه خلوص غنی‌سازی را به ۲۰ درصد برساند که این امر برای جامعه جهانی نگران‌کننده خواهد بود. فردریک پلتن، خبرنگار سی‌ان‌ان روز سه‌شنبه درباره تحولات اخیر بر سر برنامه هسته‌ای ایران گزارش داد: «این گام بزرگی از جانب ایران است، آنها نه تنها اورانیوم غنی‌سازی شده بیشتری تولید می‌کنند بلکه درجه خلوص آن را هم بالا برده‌اند. ایران گفته است که اکنون درجه خلوص غنی‌سازی اورانیوم را به ۵/ ۴ درصد رسانده که این میزان تا خلوص ۹۰ درصد برای ساخت سلاح هسته‌ای فاصله بسیاری دارد؛ ایران خواهان ساخت سلاح هسته‌ای نیست.» خبرنگار سی‌ان‌ان، اقدامات اخیر ایران از جمله افزایش میزان خلوص غنی‌سازی را فشار جمهوری اسلامی به امضاکنندگان اروپایی برجام برای برخورداری از منافع اقتصادی این توافق ارزیابی کرد و گزارش داد ایران می‌گوید که باوجود امضای این توافق و ایجاد محدودیت‌های هسته‌ای، نه‌تنها نفعی از برجام نبرده بلکه با تحریم‌های سنگینی از سوی آمریکا مواجه شده است.
این خبرنگار آمریکایی در گزارش خود به مهلت مجدد ۶۰ روزه ایران به طرف اروپایی اشاره کرد و گفت: «اروپایی‌ها می‌گویند روی مکانیزمی کار می‌کنند که به موجب آن به ایران کمک اقتصادی شود اما روند عملیاتی شدن این مکانیزم زمان‌بر است و ایران می‌گوید این موضوع قابل قبول نیست.» ایران همچنین در واکنش به هشدار آمریکا در ارتباط با افزایش درجه خلوص اورانیوم غنی‌سازی شده گفته است تنها راه خروج از این وضعیت این است که دونالد ترامپ گوش فرا دادن به گروه ب را متوقف کند. گروه «ب» متشکل از جان بولتون، بنیامین نتانیاهو، بن‌سلمان و بن‌زاید همواره بر طبل جنگ علیه ایران کوبیده‌اند.
مهلت ۶۰ روزه جمهوری اسلامی ایران به طرف‌های حاضر در برجام روز یکشنبه ۱۶ تیرماه ۹۸ به پایان رسید و اقدام تازه ایران در کاستن از تعهدات برجامی اعلام شد. کاهش تعهدات برجامی ایران در پی خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم‌های ظالمانه از سوی این کشور علیه ایران و عدم انجام تعهدات از سوی دولت‌های اروپایی و بقیه کشورهای امضا‌کننده توافق هسته‌ای صورت می‌گیرد. محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه پس از اعلام رسمی گام دوم برجامی ایران، در توییتی نوشت: «همه این گام‌ها فقط از طریق پایبندی سه کشور اروپایی قابل بازگشتند.»
وی این گام دوم جبرانی ایران را منطبق با پاراگراف ۳۶ برجام اعلام کرد و افزود: «ما این حق را برای خود محفوظ می‌دانیم که به اتخاذ اقدامات جبرانی قانونی در چارچوب برجام برای حفاظت از منافع خود برابر تروریسم اقتصادی آمریکا ادامه دهیم. همه این گام‌ها فقط از طریق پایبندی سه کشور اروپایی قابل بازگشت است.»
بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران روز دوشنبه، غنی‌سازی ۲۰ درصدی را از گزینه‌های مطرح در برنامه‌های مربوط به گام سوم کاهش تعهدات برجامی جمهوری اسلامی ایران دانست و گفت که ایران از روز دوشنبه هفدهم تیرماه از ۶۷/ ۳ درصد غنی‌سازی عبور کرده است. پس از اعلام این خبر، دیده‌بان اتمی سازمان ملل که وظیفه نظارت بر توافق هسته‌ای ایران با قدرت‌های جهان را دارد، روز دوشنبه اعلام کرد که درحال بررسی اعلامیه ایران مبنی بر افزایش سطح غنای اورانیوم خود است. سخنگوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در این‌باره اعلام کرد: «ما از اعلامیه ایران نسبت به افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم اطلاع داریم. ما در فرآیند راستی‌آزمایی این تحولات هستیم.»
روز سه‌شنبه نیز سرگئی لاوروف، وزیر امورخارجه روسیه تاکید کرد که افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم ایران نقض موافقت‌نامه پادمان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیست.
ارسال نظر