نشنال اینترست تحلیل کرد
شکاف فرا آتلانتیکی پیرامون ایران
بهگزارش گروه اقتصاد بینالملل روزنامه «دنیای اقتصاد»، نشریه نشنال اینترست در گزارشی به مخالفت اروپا با سیاستهای خصمانه آمریکا علیه ایران پرداخت و نوشت: طی ماههای اخیر، متحدان آمریکا در ناتو همواره انتقادات شدیدی را نسبت به سیاستهای خصمانه روزافزون واشنگتن نسبت به ایران ابراز کردهاند. حتی دولت بریتانیا، که بهطور سنتی مهمترین متحد آمریکا در جریان بحرانهای بینالمللی بوده است نیز هیچگونه اشتیاقی برای رویکرد آمریکا در قبال ایران نشان نداد. اسپانیا نیز در اقدامی نمادین دستور خروج یکی از ناوهای جنگی خود را از ائتلاف ناوهای دریایی تحت رهبری آمریکا در خلیجفارس صادر کرد مقامات اسپانیایی خاطرنشان کردند که به نظر میرسد اکنون ماموریت ناوهای آمریکایی تقابل با ایران است. مارگاریتا روبلز، سرپرست وزارت دفاع اسپانیا تصمیمی را اتخاذ کرده که خارج از چارچوب مورد توافق با نیروی دریایی اسپانیا است. دیگر دولتهای ناتو نیز مخالفتهای خود را با اقدام واشنگتن برای اعزام بمبافکنهای بی۵۲ به منطقه درپی اطلاعاتی که اسرائیل مبنی بر قصد ایران برای حمله به نیروهای آمریکایی تهیه کرد ابراز کردند. این اقدامات دولت ترامپ موجب شده است تا اختلافات فراآتلانتیکی در رابطه با ایران به نقطه جوش برسد. خروج آمریکا از برجام در سال گذشته با انتقادات شدید اعضای باقیمانده نظیر بریتانیا، فرانسه و آلمان شد. هر سه کشور تاکید کردند که در اعمال دوباره تحریمها علیه ایران، آمریکا را همراهی نخواهند کرد. درواقع در واکنش به این اقدام دولتهای اروپایی تلاش کردهاند تا با روشهای مختلف پیامدهای تحریمهای اقتصادی برای ایران را کاهش دهند. زمانی که آمریکا در سال جاری از اروپاییها خواست تا از برجام خارج شوند یکبار دیگر تنشها میان واشنگتن و بروکسل بالا گرفت.
ماه گذشته واشنگتن با حذف برخی از معافیتهای تحریمی شرکتهای اروپایی بار دیگر موجب تعمیق شکاف با اروپا شد. این دولتها بار دیگر اقدامات و سیاستهای آمریکا درجهت تنگتر کردن حلقه تحریمها برای ایران را هدف انتقادات خود قرار دادند. اندکی بعد نیز ایران اعلام کرد که دیگر به برخی از بندهای برجام متعهد نمیماند. در همین زمان انتشار اخباری مبنی بر اطلاعات اسرائیل نسبت به احتمال حمله ایران به مواضع آمریکا در منطقه، فضا را ملتهبتر از گذشته کرد. رهبران اروپایی به هیچوجه با افزایش فشارهای واشنگتن بر تهران موافق نیستند. زمانی که مایک پمپئو، وزیرخارجه آمریکا بهطور ناگهانی در میان گفتوگوهای اروپایی پیرامون تنشهای واشنگتن و تهران به اروپا سفر کرد میزبانی گرمی از او بهعمل نیامد. مقامات اروپایی بهدلیل رفتار گستاخانه پمپئو در سفر به اروپا آن هم در زمان این مذاکرات بدون اطلاع قبلی و همچنین اعمال فشار او برای همراه ساختن اروپا علیه ایران بسیار ناخشنود بودند. مبحث ایران ممکن است مهمترین موضوع اختلاف میان آمریکا و اروپا باشد اما تنها منبع ایجاد تنشها نیست. مایک پنس، معاون ترامپ نیز زمانی که در ماه فوریه در نشست امنیتی مونیخ به سخنرانی پرداخت با واکنشهای سردی از جانب اروپاییها مواجه شد. پنس در سخنان خود از رویکرد مصالحهجویانه اروپا در برابر ایران انتقاد کرد. او البته سخنانش را به همین جا ختم نکرد و اروپا را برای ارتقای رابطه با روسیه مشتاق دانست. با وجود اینکه رویکرد غرب در موضوع ونزوئلا یکسان بوده است اما اختلافات جدی در رابطه با ایران و روسیه بین دو سوی آتلانتیک وجود دارد.
اگر دولت ترامپ بهسوی جنگ با ایران گام برمیدارد، کاخ سفید ممکن است همکاری کمتری را نسبت به جنگ در عراق ازسوی متحدانش در ناتو دریافت کند. حتی در آن زمان نیز برخی از متحدان کلیدی آمریکا نظیر آلمان و ترکیه بر این باور بودند که حمله آمریکا به عراق توجیهناپذیر بود و امنیت خاورمیانه را در معرض تهدیدات جدی قرار داد. تفسیر آنها از تهدید احتمالی جنگ با عراق درست از آب درآمد و اکنون نیز این کشورها هشدار میدهند که جنگ با ایران موجب پیامدهای بسیار وسیعتری خواهد بود. ایران دارای روابط نزدیکی با گروههای شیعه در منطقه نظیر حزبالله لبنان، گروههای مسلح شبهنظامی در عراق و جنبش مخالف در بحرین است. این روابط میتواند مشکلات بسیار جدی برای دولتهای تحت حمایت غرب در منطقه ایجاد کند. اما رهبران و اذهان عمومی در اروپا بهطور کلی نیز در مواجهه با رفتارهای گستاخانه و زورگوییهای واشنگتن خشمگین هستند. برخی از دولتهای اروپایی ازجمله ایتالیا، ترکیه و مجارستان در تلاشند تا نظر واشنگتن را در رابطه با تحریمها علیه روسیه تغییر دهند. از زمان ورود ترامپ به کاخسفید، مجادلات میان اعضای ناتو در رابطه با سهم هر عضو برای مشارکت اقتصادی و نظامی به اوج خود رسیده است. مهمترین نشان اختلافات روزافزون در مورد رهبری آمریکا تلاش فرانسه و دیگر کشورها برای ایجاد یک ائتلاف متحد نظامی است. موضع واشنگتن در قبال این ایده نیز بسیار خصمانه بوده است. جان بولتون، مشاور امنیتملی ترامپ همواره هرگونه تلاش اروپا برای ایجاد یک نهاد امنیتی مستقل را مورد انتقادات شدید قرار داده و آن را خنجری به قلب ناتو تفسیر کرده است. واشنگتن همچنین به تازگی به متحدان اروپایی خود هشدار داده است که هرگونه تلاش مضاعف برای ایجاد یک نیروی نظامی اروپایی سمی برای روابط فراآتلانتیکی خواهد بود.
مقامات آمریکایی خواستار آن هستند تا اروپاییها تعهدات مالی و نظامی خود را به ائتلاف ناتو افزایش دهند درحالیکه واشنگتن رهبری ناتو را عهدهدار باشد. از دید آمریکا، اروپا یک متحد نظامی کوچک و ارزشمند در ناتو است. اما باتوجه به افزایش فزاینده اختلافات میان دو طرف و مدل زورگویانه آمریکا، اروپاییها دیگر حاضر نیستند تا چنین مناسباتی را بپذیرند.
ارسال نظر