گسل بودجه‌ای در کابینه روحانی

«رئیس‌جمهور تاکنون استعفای وزیر بهداشت را نپذیرفته است»؛ این گرچه رسمی‌ترین خبری است که از سوی رئیس دفتر رئیس‌جمهوری درباره استعفای حسن قاضی‌زاده‌هاشمی اعلام شده، اما جالب آنجاست که موضع دولتی‌ها درباره این استعفا متفاوت است. گرچه دیروز محمود واعظی رئیس دفتر رئیس‌جمهوری در حاشیه جلسه هیات دولت، وزیر بهداشت را یکی از وزرای بسیار موفق خواند که فعالیت‌های بسیار خوبی داشته‌ و طرح تحول سلامت را به خوبی پیش برده، اما اظهارات محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه نشان داد که اختلافات میان او و وزیر بهداشت تنها گمانه‌زنی رسانه‌ها نبود و حقیقت دارد. نوبخت دیروز در حاشیه جلسه هیات دولت، در واکنشی تند نسبت به استعفای وزیر بهداشت، با اشاره به اختلاف بر سر بودجه بیمه سلامت، گفت: «من هم می‌توانم در جمع بازنشستگان بگویم پول به شما داده نشده؛ بعد هم با دستمال اشکم را پاک کنم؛ اینکه مشکلی را حل نمی‌کند. یک مدتی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و دکتر ربیعی زحمتکش مورد خطاب بود. اصلا آن سازمان بیمه سلامت هم کنده شد و به وزارت بهداشت برده شد. اگر می‌خواهید سازمان برنامه و بودجه را هم بکنیم و ببریم آنجا بگذاریم؟ می‌خواهید ما هم مستعفی شویم. اینها که مشکل کشور را حل نمی‌کند.»

از هفته گذشته که ماجرای استعفای قاضی‌زاده هاشمی رسانه‌ای شد، کاهش بودجه سلامت در لایحه بودجه ۹۸ و اختلافات این وزارتخانه با سازمان برنامه و بودجه به‌عنوان علت اصلی این استعفا مطرح شد.

نوبخت در شرایطی از وزیر بهداشت انتقاد کرد، که واعظی همان ساعت و در حیاط دولت، به خبرنگاران گفت: وزارت بهداشت یک وزارتخانه حساس و مهم است و اداره آن نیاز به مدیریت بالا و بودجه دارد. آقای هاشمی اختلاف نظری در رابطه با بودجه وزارت بهداشت دارد و به همین دلیل استعفای خود را تقدیم رئیس‌جمهور کرده است. اما رئیس‌جمهور وی را وزیر بسیار لایق و با عملکرد خوب می‌داند و به همین خاطر تا الان مقاومت کرده است تا استعفای وی را بپذیرد. تلاش می‌شود با صحبت این مشکل حل شود. او ادامه داد: ما همواره قدر زحمات وزیر بهداشت را می‌دانیم و امیدواریم وی همراه دولت باشد؛ ولی اگر به هر دلیلی وزیر بهداشت از دولت جدا شد، وی را از سرمایه‌های دولت دانسته و تلاش می‌کنیم از نظراتش استفاده کنیم. به هر حال نظر رئیس‌جمهور این است که وزیر بهداشت در دولت باقی بماند.

گلایه‌های نوبخت از وزیر بهداشت

این در حالی است که نوبخت ضمن گلایه از وزیر بهداشت، در تشریح بودجه اختصاص یافته به این وزارتخانه گفت: تاکنون ۳ هزار میلیارد تومان برای پرداخت بدهی‌های وزارت بهداشت اختصاص داده‌ایم و مجبور شدیم ۵۰۰ میلیون یورو از صندوق ذخیره ارزی برای بدهی دارویی برداشت کنیم. به گزارش خبرگزاری مهر، نوبخت یادآوری کرد که وزارت بهداشت تاکنون ۳ هزار میلیارد تومان از اعتبار طرح‌های عمرانی را علی‌الحساب برای بدهی دارو دریافت کرده است. رئیس سازمان برنامه و بودجه با طرح این پرسش که آیا بدهی‌های وزارت بهداشت ناشی از عدم تخصیص‌های سال گذشته این وزارتخانه است، گفت: در ابتدای سال برای آنکه طرح سلامت به مشکل برنخورد و وزیر بهداشت دچار استرس نشود، منابع را با توافق به وزیر بهداشت ارائه دادیم تا بر اساس آن منابع برنامه‌ریزی کند. او تاکید کرد: متعهد هستیم تا تمام منابع را برای وزارت بهداشت تامین کنیم.

نوبخت با طرح این سوال که روبان‌هایی که هر پنج‌شنبه به‌عنوان افتتاح بیمارستان پاره می‌شود، از کجا تامین می‌شود، گفت: افتتاح‌ها نتیجه همراهی سازمان برنامه و بودجه است و وزارت بهداشت باید ۳ هزار میلیارد هزینه‌های علی‌الحساب را که متعلق به هزینه‌های عمرانی است، برگرداند. رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: همین الان ۳ هزار میلیارد تومان برای گندمکاران اختصاص دادیم. اینکه بخشی صرفا مطالبه بودجه کند، درست نیست و نباید از نظر سیاسی ناراحتی‌های وزیر را پیگیری کرد.

انتشار اظهارات قاضی‌زاده هاشمی

با این همه سوال این است که محمدباقر نوبخت به چه دلیلی سرانجام دیروز اختلاف میان خود و وزیر بهداشت را آشکار کرد؟ پاسخ به ویدئویی بازمی‌گردد که برنامه خبری ۲۰:۳۰ شامگاه سه‌شنبه یعنی ساعاتی پیش از واکنش نوبخت منتشر کرد؛ ویدئویی که بخش‌هایی از اظهارات وزیر بهداشت در جلسه شورای معاونان این وزارتخانه را نشان می‌دهد که قاضی‌زاده هاشمی درحال تبیین علت استعفای خود از این جایگاه است. وزیر در این فیلم می‌گوید: «مشکلی که بود و تصمیم من را جدی کرد، برای ادامه‌ندادن همکاری پاداش بازنشستگان بود. چقدر ما دویدیم دنبالش. رفته بودیم گچساران شخصی آمده بود، می‌گفت: آقا من دخترم را شوهر دادم. دنبال جهاز هستم؛ ولی نتوانستم تهیه کنم، بعد یکی از دوستان گفت: باشه حالا من هستم کمک می‌کنم، که طرف گفت: حالا اصلا شما هم پول بدهید مگر من می‌توانم جهاز سال پیش را فراهم کنم. نمی‌شود در یک خانواده‌ای یکی عضو آموزش‌و‌پرورش است، یکی عضو وزارت بهداشت، آن یکی پاداش بازنشستگی‌اش را تا امسال بگیرد؛ ولی این یکی از سال ۹۴ نگیرد؟ شما که مال وزارت علوم را دادید، چرا مال ما را ندادید؟»

در واقع انتشار این ویدئو و اظهارات قاضی‌زاده‌هاشمی، بر همه گمانه زنی‌ها مبنی بر اختلاف میان او و محمدباقر نوبخت مهر تایید زد. البته پیش از انتشار این ویدئو که واکنش محمدباقر نوبخت را برانگیخت، برادر او یعنی علی نوبخت نماینده تهران و عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، هم در گفت‌وگو با «ایلنا» به انتقاد از وزیر بهداشت پرداخت و استعفای او را فرار از استیضاح خواند. او درباره‌اینکه برخی دلیل این استعفا را کاهش بودجه سلامت عنوان می‌کنند، گفت: با همین مقدار بودجه‌ای که در حال‌حاضر سازمان برنامه و بودجه به مجلس فرستاده است، هم بودجه بیمه سلامت و هم پول کل وزارت بهداشت افزایش پیدا کرده است. نوبخت با بیان اینکه من مخالف افزایش بودجه وزارت بهداشت هستم؛ زیرا معتقدم بودجه زیادی به‌این وزارتخانه داده شده است و این پول در این وزارتخانه حیف و میل می‌شود، گفت: به‌عنوان یک کارشناس می‌گویم بودجه‌ای که به وزارت بهداشت داده شده، زیاد است. اگر در این وزارتخانه قانون را رعایت کنند، خرج شان زیاد نمی‌شود؛ اما چون این کار را رعایت نمی‌کنند، هزینه‌هایشان زیاد است.دیروز هم ایرج حریرچی، سخنگوی وزارت بهداشت، با تایید خبر استعفای وزیر بهداشت گفت: قاضی‌زاده‌هاشمی استعفای خود را تقدیم کرده است و از روز دوشنبه و بعد از خداحافظی با معاونانش در وزارت بهداشت حضور نیافته است. حریرچی در برنامه حالا خورشید، با عنوان این مطلب که مجلس سال گذشته سه عنوان بیماری خاص را هفت عنوان کرد، افزود: بیش از دوبرابر تعداد بیماران بالا رفت اما ریالی به بودجه ما اضافه نشد. او تاکید کرد: ادعای رشد ۴ برابری بودجه سلامت صحیح نیست. سال ۹۱ بودجه ۶ و یک‌دهم درصد از بودجه بوده، امسال ۶ و هفت‌دهم درصد بوده است. بین سال‌های ۹۱ تا ۹۷ به‌رغم این همه تورم فقط ۷ دهم درصد رشد بودجه داشتیم که نسبت به سال ۹۷، هشت دهم درصد کاهش داشته است.