شش پاسخ به ادعاهای مایک پمپئو علیه توان موشکی و دفاعی ایران
برنامه موشکی ایران یکی از بهانه‌های اعلام شده رئیس‌جمهور آمریکا برای خروج این کشور از برجام بود. اندکی پس از خروج ایالات‌متحده، وزیر امورخارجه این کشور مایک پمپئو نیز از ایران خواسته بود که برنامه موشکی‌اش را متوقف کند. در مقابل ایران مرتبا این درخواست‌ها را رد کرده و تاکید دارد که توانایی‌های دفاعی‌اش قابل مذاکره نیستند. علاوه بر این سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، اخطار داده است که در صورت تهدید، تهران برد موشک‌هایش را به بیش از ۲ هزار کیلومتر افزایش خواهد داد.
شش عامل زیر سیاست‌های دفاعی موشکی ایران را شکل می‌دهند:
یکی از مهم‌ترین فاکتورهایی که نقش مهمی در راهبرد دفاعی ایران بازی می‌کند، خاطرات دهشتناک تجاوز عراق به ایران و کشته شدن صدها هزار ایرانی در جنگی است که طی آن عراق از حمایت مالی عربستان و کویت برخوردار بود و توسط قدرت‌های اصلی جهان از جمله آمریکا، فرانسه و شوروی سابق پشتیبانی می‌شد. این جنگ در خاطره سیاسی ایرانیان تاثیری فراموش ناشدنی به‌جا گذاشت و تردیدی بر جا نگذاشت که ایران باید به هر قیمتی برای بقایش بجنگد.
دوم اینکه استفاده سیستماتیک عراق از موشک‌های اسکاد برای حمله به شهرهای بی‌دفاع ایران، تهران را وادار به سرمایه‌گذاری در برنامه موشک‌های بالستیک کرد. در طول ۸ سال جنگ تحمیلی، ارتش عراق ۵۳۳ بار با موشک به شهرهای ایران حمله کرد، که در نتیجه آن ۲۳۰۰ نفر کشته و بیش از ۱۶۰۰ نفر ایرانی مجروح شدند. در پایان جنگ و در سال ۱۹۸۸ میلادی، شهر تهران ۱۱۸ بار مورد حمله قرار گرفت که در نتیجه آن، ۱۶۰۰ نفر کشته و مجروح شدند. برخورداری ایران از توان موشکی موجب شده که در هر جنگ احتمالی آینده، ایران بتواند از زرادخانه خود به‌عنوان یک قدرت بازدارنده در مقابل دشمن استفاده کند.
سوم اینکه تجربه استفاده گسترده صدام حسین از سلاح‌های شیمیایی و بی‌تفاوتی جامعه بین‌الملل نسبت به چنین تجاوزاتی ایران را متقاعد کرده که نمی‌تواند به سازمان‌های بین‌المللی برای باز داشتن و مجازات چنین تجاوزات آشکاری اطمینان کند. یک سند از طبقه‌بندی خارج شده سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) نشان می‌دهد که عراق از سال ۱۹۸۳ شروع به استفاده از سلاح‌های شیمیایی کرده، و در سال بعد استفاده از آنها را گسترش داده بود. گزارش ۱۱ هزار صفحه‌ای عراق به شورای امنیت سازمان ملل نشان می‌دهد که ۱۵۰ شرکت مختلف از آمریکا، فرانسه و آلمان به برنامه تسلیحات کشتار جمعی عراق کمک کرده‌اند.
چهارم اینکه عدم توازن قوای نظامی متعارف در منطقه نقش مهمی در سیاست‌های موشکی ایران بازی می‌کند. درحالی‌که ایران برای دهه‌ها تحت تحریم تسلیحاتی بوده، رقبای منطقه‌ای این کشور، به‌خصوص عربستان سعودی یک چک سفید برای خرید هرگونه سلاح پیشرفته‌ای در اختیار دارند. عربستان سعودی با بودجه نظامی ۴/ ۶۹ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۷ در رتبه اول واردکنندگان اسلحه در جهان قرار گرفت. این درحالی است که اسرائیل با بودجه نظامی ۶/ ۱۹ میلیاردی خود، به پیشرفته‌ترین تجهیزات نظامی مجهز است. در مقایسه، بودجه نظامی ایران ۵/ ۱۴ میلیارد دلار است، که تنها کسری از بودجه نظامی همسایگانش را تشکیل می‌دهد.
لازم به ذکر است که اگرچه زرادخانه موشکی ایران متنوع‌ترین از نوع خود در خاورمیانه است، ایران به‌صورت داوطلبانه برد موشک‌های خود را به ۲ هزار کیلومتر محدود کرده است. این درحالی است که موشک‌های چینی عربستان سعودی که از نوع دی-اف ۳ و دی- اف ۲۱ هستند دارای برد ۲۸۰۰ کیلومترند. برخی گزارش‌ها حاکی است که برد آنها به ۴ هزار کیلومتر نیز می‌رسد.
پنجم، ایران توسط نیروهای نظامی ایالات‌متحده و همچنین چند کشور دارای سلاح اتمی مانند اسرائیل و پاکستان احاطه شده است. اسرائیل که روابط خصومت‌آمیزی با ایران دارد دارای ۲۰۰ کلاهک هسته‌ای است که می‌توانند توسط موشک‌های بالستیک جریکو ۲ (با برد ۳۵۰۰ کیلومتر)، جریکو ۳ (۶۵۰۰ کیلومتر) و همچنین از طریق هوا و دریا پرتاب شوند.
ششم اینکه، در طول ۴ دهه گذشته ایالات‌متحده سعی کرده با استفاده از جنگ‌های اقتصادی، سایبری و سیاسی تهران را ضعیف و منزوی کند و برای تغییر رژیم در این کشور تلاش کرده است. به علاوه، دولت ترامپ مصمم به ایجاد یک اتحاد سیاسی با ۶ کشور عرب حوزه خلیج‌فارس به اضافه مصر و اردن برای مقابله با ایران تحت عنوان ناتو عربی است.
با این وجود، نتایج بررسی اندیشکده «ان‌تی‌‌آی» به ریاست وزیر سابق انرژی آمریکا، ارنست مونیز نشان می‌دهد که بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۲ که قدرت‌های جهانی جامع‌ترین تحریم‌ها را علیه ایران وضع کرده بودند، تهران موشک‌های بالستیک با سوخت مایع تولید کرد و حداقل ۳۳ بار آزمایش موشکی انجام داد، که بیش از ۲ برابر بیست سال پیش از آن است. اما از سال ۲۰۱۲که ایران و آمریکا مشغول مذاکرات در سطوح بالا بودند تا زمان امضای برجام در جولای سال ۲۰۱۵، ایران تنها یک آزمایش موشکی انجام داد. به علاوه، بعد از شروع اجرای برجام، ایران شیوه آزمایش‌های خود را تغییر داده و با کاهش تعداد آزمایش‌ها، بیشتر به موشک‌های کوتاه‌برد با سوخت جامد توجه نشان داده است. اما اخیرا روزنامه آلمانی زونتاگ ادعا کرده است که سازمان‌های اطلاعاتی غربی باور دارند که تهران از زمان خروج ترامپ از برجام تعداد آزمایش‌های موشکی‌اش را ۲ برابر کرده است.
در چنین منطقه پرتنشی، یک چارچوب مورد قبول برای کاهش نگرانی‌ها باید خواسته‌های امنیتی مشروع تمامی طرفین را در بر بگیرد. چنان چارچوبی می‌تواند شامل یک قرارداد چندجانبه برای برقراری یک «منطقه عاری از سلاح‌های کشتارجمعی در خاورمیانه»، به علاوه یک قرارداد منطقه‌ای «ترتیبات سلاح‌های متعارف» باشد. در غیر این صورت، در شرایط فعلی که کشورهای منطقه به سرعت مشغول مسلح کردن خود هستند، انتظار اینکه ایران ستون فقرات دکترین دفاعی خود را از بین ببرد نابخردانه به‌نظر می‌رسد.
ارسال نظر