این درحالی است که با وجود آنکه ترامپ و مقاماتش باید منتظر برگزاری جلسات استماع در رابطه با ایران باشند، به اعتقاد دموکرات‌ها به‌نظر نمی‌رسد که مجلس نمایندگان بتواند تغییری در سیاست کاخ‌سفید علیه ایران ایجاد کند. به گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای اقتصاد»، با اعلام نتایج انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره آمریکا مشخص شد که دموکرات‌ها توانسته‌اند برای نخستین بار از سال ۲۰۱۱ اکثریت مجلس نمایندگان را به دست آورند. این درحالی است که اکثریت مجلس سنا همچنان در اختیار جمهوری‌خواهان قرار دارد. روزنامه صهیونیستی جروزالم‌پست در این باره می‌نویسد: اعضای دموکرات و تازه نفس مجلس نمایندگان که اکنون در اکثریت قرار دارند بدون شک تمام تلاش خود را به‌کار می‌بندند تا از ادامه دنباله‌روی کورکورانه نئوکان‌ها و حتی برخی از اعضای سنتی این حزب ممانعت به‌عمل آورند. مواردی مانند ایران، کره‌شمالی، تحقیقات مداخله انتخاباتی روسیه و موضع‌گیری در برابر عربستان‌سعودی مهم‌ترین موضوعاتی است که مورد مناقشه میان قوه مقننه و مجریه در واشنگتن خواهند بود. این درحالی است که الیوت انگل، نماینده دموکرات و رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان معتقد است اگر چه اکنون اهرم فشار در اختیار دموکرات‌ها قرار دارد اما در موضوعاتی مانند ایران و جنگ تجاری با چین کار زیادی از دست نمایندگان ساخته نیست.

پرسشی که اکنون برای بسیاری مطرح شده است آنکه آیا دموکرات‌ها قادر به احیای برجام خواهند بود؟ دموکرات‌ها با خروج ترامپ از برجام که مهم‌ترین دستاورد دیپلماتیک باراک اوبامای دموکرات محسوب می‌شد بسیار خشمگین هستند اما در واقع آنها نمی‌توانند تغییر اساسی در جریان بازگرداندن آمریکا به برجام یا نجات آن انجام دهند.

اما الجزیره در گزارش دیگری پیرامون کسب اکثریت کرسی‌های مجلس نمایندگان توسط دموکرات‌ها نوشت: بسیاری با به دست گرفتن سکان هدایت مجلس نمایندگان از سوی دموکرات‌ها، امیدوار شده‌اند تا قانون‌گذاران بتوانند سیاست ترامپ در برابر ایران را تلطیف کرده و جنگ تجاری واشنگتن-پکن را متوقف سازند. ترامپ اکنون موضوعات ادامه جدل تجاری با چین و نیز تحریم‌های اقتصادی گسترده علیه ایران را در صدر اولویت‌های سیاست‌خارجی خود قرار داده است. از همین رو وی قرار است در حاشیه نشست کشورهای گروه ۲۰ که انتظار می‌رود ۳۰ نوامبر اجرایی شود با شی جین‌پینگ، همتای چینی خود دیدار کند.

با وجود پیروزی دموکرات‌ها، احتمالا این موضوع سبب تغییر سیاست ترامپ در رابطه با تحریم‌های ایران و جنگ تجاری با چین نخواهد شد؛ حتی با توجه به این مهم که تحریم‌های نفتی آمریکا می‌تواند منجر به افزایش قیمت‌های جهانی نفت شود و به متحدان اروپایی آمریکا خسارت‌های شدیدی وارد کند. در رابطه با ایران ترامپ تنها به میزان کلی تولید نفت جهانی توجه دارد و از این رو تلاش دارد تا کمبود نفت ایران را با افزایش تولید دیگر کشورها جبران کند.کنگره دموکرات نمی‌تواند دولت را وادار سازد تا به توافق هسته‌ای ایران یا توافق اقلیمی پاریس بازگردد. همچنین نتایج این انتخابات باعث نمی‌شود با استفاده از گزارش تحقیق و تفحص بازرس مولر که بسیار خبرسازتر از اقدامات مشابه است، استیضاح ترامپ عملی شود. نشریه فارین پالیسی در مطلبی با پرداختن به جوانب و پیامد‌های پیروزی دموکرات‌ها در کنگره گزارش کرد: انتظار می‌رود دموکرات‌ها جلسات استماعی درخصوص خروج ناگهانی ترامپ از پیمان‌های بین‌المللی مانند توافق هسته‌ای ایران و توافق اقلیمی پاریس برگزار کنند. چند عضو پیشتاز در کنگره قرار است رهبری کمیته‌های قدرتمند نظارتی در کنگره را به دست بگیرند از جمله آدام اسمیت عضو کمیته نیروهای مسلح و آدام شیف که قرار است رهبری کمیته اطلاعاتی را به دست بگیرد و انتظار می‌رود در تکمیل تحقیقات مولر مصمم باشد.

 جرولد نادلر که گفته می‌شود رهبری کمیته قضایی را بر عهده می‌گیرد، وعده داده به بررسی این موضوع بپردازد که آیا ترامپ با تجارت خانوادگی و مسدود کردن تحقیقات اف‌بی‌آی، مرتکب نقض قانون اساسی شده است یا خیر. همچنین الیجا کامینگز نامزد رهبری کمیته نظارت قصد دارد احضاریه‌هایی درباره احتمال کلاهبرداری و سوءاستفاده و اجبار رای دهندگان صادر کند. انتظار می‌رود جلسات استماعی درخصوص جنگ عربستان در یمن و سایر نبردهای مخفی در کنگره دموکرات برگزار شود. در ماه اکتبر اسمیت و انگل در نامه‌ای به ترامپ نسبت به خروج از معاهداتی مانند کنترل سلاح‌های میان برد هسته‌ای هشدار دادند و اینکه موجب دور شدن از متحدان شده و به نفع پوتین تمام می‌شود.

برخی از این جلسات استماع که دموکرات‌ها از سال ۲۰۱۷ خواستار برگزاری آن بودند، می‌توانند به مایه دردسر دولت ترامپ بدل شوند. آلکساندرا بل، مقام ارشد سابق در امور کنترل تسلیحات می‌گوید: «در این خصوص تقاضای زیادی برای ارائه اطلاعات وجود دارد. ارتش هیچ گونه اشاره‌ای به نیاز به موشک‌های میان برد نکرده و ما به کشورهای دیگر مانند پاکستان نیزهمواره توصیه کرده‌ایم که از سرمایه‌گذاری در این گونه سلاح‌ها خودداری کنند چراکه موجب کلید خوردن رقابت تسلیحاتی می‌شود.» در همین حال برخی دشمنان آمریکا مانند ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه و شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهوری چین از نتایج انتخابات راضی نیستند چراکه می‌تواند موجب رفع اختلافات میان آمریکا و کشورهای متحدش شود. برخی نیز مانند ایران امید دارند که نسخه‌ای از توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ نجات یابد اگرچه این موضوع را آشکار اعلام نمی‌کنند. محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران به تازگی به روزنامه یواس‌ای‌تودی گفت: «ما به انتخابات میان دوره‌ای و سال ۲۰۲۰ دل نبسته‌ایم.» او معتقد است در نهایت مقامات آمریکایی چه دموکرات و چه جمهوری‌خواه درجات مختلفی از خصومت را نسبت به ایران نشان داده‌اند. برخی کشورهای دوست خارجی به دلایلی مشابه رای دهندگان آمریکایی، از پیروزی دموکرات‌ها خرسندند. آنها خواستار محدود شدن رفتار پرخاشگرانه و یکجانبه‌گرایانه ترامپ نسبت به کنگره و جهان هستند. به‌رغم کاهش نرخ بیکاری به نازل‌ترین سطح و افزایش دستمزدها، میزان محبوبیت ترامپ در افکار عمومی به زیر ۴۰ درصد رسیده است. کشورهای دیگر پیروزی دموکرات‌ها را شکست سیاست نقض قواعد نظام بین‌الملل توسط ترامپ می‌دانند. با این حال پیروزی دموکرات‌ها در کنگره موجب نخواهد شد بسیاری از سیاست‌های ترامپ متوقف شوند. بسیاری از نمایندگان دموکرات از حوزه‌های انتخابی که موجب پیروزی ترامپ در انتخابات ۲۰۱۶ شدند می‌گویند تا حدی موافق نبرد تعرفه‌ای ترامپ هستند.

رهبر اقلیت سنا، چاک شومر اوایل سال‌جاری گفته بود: «می‌خواهم از ترامپ تمجید کنم. من سال‌ها خواهان چنین اقدامی بودم و از عملکرد روسای جمهوری قبل، بوش و اوباما مایوس شده بودم.» کنگره دموکرات نمی‌تواند کار زیادی علیه نبرد تعرفه ای انجام دهد. در موضوعاتی مانند روابط خارجی و تایید یا رد معاهدات و انتصاب مقامات ارشد نیز، مجلس نمایندگان اختیارات کمتری نسبت به سنا دارد. همانند ایران، اغلب کشورهای جهان علاقه‌ای به نتایج انتخابات نشان نمی‌دهند تا مورد ظن گفتمان غالب پس از انتخابات سال ۲۰۱۶ مبنی بر دخالت خارجی در نتایج انتخابات قرار نگیرند. اما جواد ظریف که زمان زیادی را صرف مذاکرات هسته ای کرد و پس از خروج ترامپ هنوز امید دارد آن را نجات دهد، نتایج این انتخابات را با دقت دنبال می‌کند. اگر این امید وجود داشته باشد که ترامپ در ژانویه ۲۰۲۱ کاخ سفید را ترک کند، حتی در وضعیت اعمال تحریم‌های جدید، ظریف با قمار بر ادامه پایبندی به این توافق چندجانبه، طعم پیروزی را خواهد چشید.

 

اخبار مرتبط