هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان نیز که در آمریکا به سر می‌برد و پیش‌تر از اظهارنظر در این خصوص اجتناب کرده بود، در دیداری که با نانسی پلوسی، رئیس فراکسیون دموکرات‌ها در مجلس نمایندگان آمریکا داشت، موضع دولت آلمان در این زمینه را یکبار دیگر مورد تاکید قرار داد و گفت: «ما در آلمان و نیز در اروپا مصمم هستیم که همه کار بکنیم تا این توافقنامه برقرار و ایران نیز به آن پایبند بماند. این امر در خدمت منافع امنیتی اولیه ماست. ما نمی‌خواهیم جنگ‌افزار اتمی در همسایگی ما گسترش یابد.»

از دیگرسو وزیر خارجه ایالات‌متحده که سخنانش مورد انتقاد بسیاری از رهبران جهانی قرار گرفته است، عصر سه شنبه با بیان اینکه آنچه اعلام کرد ایران باید انجام دهد «چندان دشوار» نیست، گفت برخلاف برخی از گزارش‌هایی که در این ارتباط منتشر شده، این یک «خیالبافی» نیست. این درحالی است که وزیر خارجه ایران نیز روز گذشته در سخنانی درباره ۱۲ خواسته مطرح شده از سوی آمریکا و درخواست آنها برای مذاکره مجدد با ایران تاکید کرد که مذاکره مجدد با ایران خیالبافی آنها بوده است.

سفر ماس به واشنگتن

هایکو ماس، وزیر خارجه‌ آلمان که به آمریکا سفر کرده و قرار بود شامگاه چهارشنبه در واشنگتن با همتای آمریکایی خود مایک پمپئو دیدار ‌کند، در دیداری که با نانسی پلوسی، رئیس فراکسیون دموکرات‌ها در مجلس نمایندگان آمریکا داشت، بار دیگر بر موضع یکپارچه اتحادیه اروپا مبنی بر حفظ توافق تاکید کرد. او افزود که اگر چه اتحادیه اروپا در نگرانی ایالات‌متحده برای برنامه موشکی ایران و نیز اقدامات این کشور در منازعات منطقه‌ای سهیم است، اما در این موضع باقی خواهد ماند که مذاکرات در این زمینه باید برپایه توافقنامه موجود صورت پذیرد. ماس پیش از دیدار با همتای آمریکایی خود در برابر روزنامه‌نگاران ابراز امیدواری کرد که ایالات‌متحده بتواند با شرکای اروپایی خود در این موضوع به رویکرد دیپلماتیک مشترکی دست یابد. پمپئو روز دوشنبه استراتژی تازه ایالات‌متحده در قبال ایران را معرفی و اعلام کرد که این کشور «شدید‌ترین تحریم‌های تاریخ» را علیه ایران وضع خواهد کرد. پمپئو در سخنرانی اخیر خود شرکت‌های اروپایی را نیز تهدید کرد که در صورت «معاملات ممنوعه» با ایران باید پاسخگو باشند.  با این همه اتحادیه اروپا اعلام کرده که به برجام پایبند است، اگر چه آماده تکمیل آن است. روسیه و چین نیز اعلام کرده‌اند که خواهان حفظ برجام‌اند.

هشدار فرانسه

همزمان ژان‌ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه نیز بار دیگر بازگشت تحریم‌های هسته‌ای آمریکا علیه ایران را مورد انتقاد قرار داده و آن را باعث تشدید ناآرامی در منطقه دانسته است. لودریان در گفت‌وگو با ایستگاه رادیویی فرانسه «فرانس آنتر» گفته است که تحریم‌هایی که قرار است علیه ایران به جریان افتد مشوق گفت‌وگو نخواهد بود، برعکس، این تحریم‌ها موقعیت و اهمیت محافظه‌کاران در حکومت ایران را تقویت و موضع حسن روحانی را که طرفدار مذاکره است، تضعیف خواهد کرد.

پمپئو: آنچه از ایران می‌خواهیم دشوار نیست

همچنین وزیر امورخارجه آمریکا بار دیگر به بیان نظراتش در قبال ایران پرداخت و با اشاره به اینکه درخواست‌های کشورش از ایران چندان هم دشوار نیستند، مدعی شد که مواضع آمریکا و اروپا درقبال ایران به یکدیگر نزدیک خواهد شد. به گزارش «ایسنا» مایک پمپئو افزود: «من در اینجا باید تاکید کنم که آنچه ایران باید انجام دهد کارهای دشواری نیستند. من گزارشاتی دیدم که در آنها گفته شده بود این درخواست‌ها توهماتی هستند که قابل دستیابی نیستند اما ما خواهان چیزهایی هستیم که بسیار ساده‌اند.» وی در ادامه مدعی شد که اگر ایران به این درخواست‌های ساده عمل کند به نفع مردم این کشور خواهد بود.پمپئو در پاسخ به سوالی درباره اینکه اروپایی‌ها دیگر آمریکا را برای اعمال تحریم‌های بی‌سابقه مورد نظرش علیه ایران همراهی نخواهند کرد، با تکرار ادعاهای بی‌اساس و نخ‌ نمای خود علیه ایران، مدعی شد: «این (ایران) یک چالش جهانی و تهدیدی علیه همه دنیا است. من اطمینان دارم که قادر خواهیم بود با یکدیگر به یک پاسخ دیپلماتیک دست یابیم که نتایج ساده مورد نظرمان را تامین می‌کند. اگر هر کشور دیگری هم مثل ایران رفتار می‌کرد تحمل نمی‌کردیم. اروپایی‌ها، روسیه و چین هم تاثیر (ایران) در اطراف جهان را مثبت نمی‌دانند.» بنابر گزارش پایگاه اینترنتی وزارت امورخارجه آمریکا، وی ابراز اطمینان کرد که مواضع آمریکا و اروپا درخصوص ایران به تدریج نزدیک‌تر خواهد شد.

پمپئو همچنین در پاسخ به سوالی درباره واکنش حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران به فهرست خواسته‌های دولتش گفت: «مردم ایران خود باید برای خودشان انتخاب کنند. آنها باید انتخاب کنند چه کسانی در راس باشند و آنها باید با تصمیماتی که این افراد اتخاذ می‌کنند، زندگی کنند. من نگفتم آقای روحانی یا آقای ظریف چه باید بکنند، من تنها نیات آمریکا را تشریح کردم.»

پیش‌تر حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران در واکنش به سخنان پمپئو گفته بود: «اینکه آقایی که سال‌ها در یک مرکز جاسوسی مشغول فعالیت بوده، حالا بخواهد از جایگاه وزیر خارجه آمریکا برای ایران و دیگر کشورها تعیین تکلیف کند به هیچ‌وجه پذیرفتنی نیست. شما چه کاره‌اید که می‌خواهید برای ایران و جهان تصمیم بگیرید و بگویید ایران در زمینه فناوری هسته‌ای چه بکند و چه نکند.»

سیاست خارجی استیجاری

از دیگر سو محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران درواکنش به اظهارات همتای آمریکایی خود، این صحبت‌ها را خارج از نزاکت و بدون منطق دانست که ارزش پاسخگویی ندارد. به گزارش «ایسنا» وی گفت: «این نشان‌دهنده ورشکستگی ایالات‌متحده آمریکا است که در واقع تبدیل به سیاست خارجی استیجاری شده و هر گروه فشاری که بتواند بیشتر هزینه کند می‌تواند بیشتر این سیاست خارجی را به آن سمت حرکت دهد.» وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه همه حرف‌های وزیر خارجه آمریکا خلاف واقع و براساس سیاست‌های شکست خورده قدیمی بود، ادامه داد: «هیچ کدام از این مباحث حرف‌های جدیدی نبود منتهی ایشان با وقاحت و شدت بیشتری برخی از این حرف‌ها را مطرح کردند.»

مذاکرات پیچیده

ظریف با اشاره به آغاز مذاکرات کارشناسان وزارت خارجه با اعضای اتحادیه اروپا از روز سه‌شنبه، گفت: «همکاران من پس از جلساتی که در چین، روسیه و بروکسل داشتیم از روز سه‌شنبه مذاکرات خود با اعضای اتحادیه اروپا را آغاز کرده‌اند. همچنین از بعد از ترک پکن ما مذاکرات بسیار پیچیده‌ای را به‌صورت متناوب با دوستان چینی و روسی در سطوح کارشناسی انجام دادیم و برنامه‌ریزی‌های گسترده‌ای در این زمینه داریم.»

رئیس دستگاه دیپلماسی ادامه داد: «در روز جمعه نیز جلسه کمیسیون مشترک منهای آمریکا برگزار می‌شود. آمریکایی‌ها از برجام خارج شدند بنابراین عضو کمیسیون مشترک هم نیستند و نمی‌توانند مانند گذشته در جلسات این کمیسیون مانع‌تراشی کنند. کمیسیون مشترک بدون آمریکا برای بررسی اینکه چگونه اعضای باقی‌مانده در برجام می‌توانند تعهدات خود را اجرا کنند، برگزار می‌شود.» او ادامه داد: «ما در این جلسات صرفا درباره برجام صحبت می‌کنیم و خواسته‌ای بالاتر از آن نداریم. طبیعتا خواسته‌های ما همان است که در برجام برای مردم ما تضمین شده است.»

فرصتی برای اروپا

ظریف با بیان اینکه با خروج آمریکا دستاوردهای سیاسی، حقوقی و امنیتی برجام تقویت شده است، ادامه داد: «با رفتن آمریکا دستاوردهای اقتصادی برجام متضرر شده، در همین راستا سایر اعضای برجام باید این دستاوردها را برای ما تامین کنند، ما نیز برنامه‌ریزی‌های قابل‌توجهی در این زمینه داریم.» وزیر امور خارجه درباره اینکه آیا اتحادیه اروپا تضمین اجرای برجام به ایران را خواهد داد، تاکید کرد: «صحبت‌های خوبی در این زمینه انجام شده اما هنوز زود است که بگوییم آیا سایر اعضای برجام هنوز می‌توانند این تضمین‌های لازم را به جمهوری اسلامی ایران بدهند و آیا ما خود روش‌هایی را داریم که این تضمین‌ها را قطعی‌تر بکنیم؟ این موضوعات را در روزها و هفته‌های آتی بررسی خواهیم کرد.» وزیر امور خارجه در ادامه در پاسخ به پرسشی درباره فرصت تعیین شده از سوی جمهوری اسلامی ایران برای اروپایی‌ها جهت ارائه تضمین‌های لازم به ایران، گفت: «آنچه که ما مشخص کردیم و در صحبت‌های آقای رئیس‌جمهور نیز مطرح شد فرصت چند هفته‌ای بود؛ روند داخلی برجام روند چند هفته‌ای است که از روز جمعه شروع می‌شود،‌ ما این روند را ادامه می‌دهیم.» او ادامه داد: «اینکه اروپایی‌ها چقدر آمادگی این اقدام و توانایی و قدرت آن را دارند باید مشاهده کنیم. ما به آنها فرصت دادیم تا این آمادگی و توانایی را مشاهده کنیم.»