تکذیب سخنان منسوب به ظریف

بهرام قاسمی روز دوشنبه در نشست خبری با رسانه‌ها، در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه از صحبت‌های روز گذشته (یکشنبه) ظریف و عراقچی در جلسه غیرعلنی مجلس اخباری منتشر شده و برخی از نقل قول‌ها به نوعی بیانگر وجود برخی از تضادها بین اظهارات وزیر امور خارجه و معاون ایشان عراقچی است، تاکید کرد: «من در آن جلسه حضور نداشتم، همان‌طور که اشاره کردید جلسه غیرعلنی بوده و نقل قول از آقای ظریف توسط برخی از نمایندگان محترم از آن جلسه غیرعلنی به نظر من اقدامی نادرست بوده است، چراکه جلسه غیرعلنی معنای خاص خود را دارد، همان‌طور که گفتم من در آن جلسه نبودم و اگر هم حضور داشتم به‌دلیل غیرعلنی بودن آن جلسه اظهارنظری در مورد مباحثی که مطرح شده نمی‌کردم.» او ادامه داد: اظهارنظرهایی که برخی از نمایندگان و همچنین برخی از اشخاص از جلسه دیروز مطرح کرده‌اند، اظهارنظرهای درستی نیست و برای من این رفتار از یک جلسه غیرعلنی، غیرقابل درک است.

روایت نماینده جهرم

روز یکشنبه محمدرضا رضایی‌کوچی، نماینده مردم جهرم در مجلس شورای اسلامی درخصوص جلسه غیرعلنی مجلس شورای اسلامی که با حضور وزیر امور خارجه، دبیر شورای عالی امنیت ملی، وزیر امور اقتصادی و دارایی و عراقچی معاون وزیر امور خارجه برای بررسی لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم برگزار شد، به خبرگزاری مهر گفت: «برجام از نظر آقای ظریف، بیماری درحال مرگ است که در آی‌سی‌یو و شرایط بسیار سختی قرار دارد.»  او تاکید کرد: «ظریف اعلام کرد که ما با اروپایی‌ها وارد مذاکره شده‌ایم و اروپایی‌ها تعهد داده‌اند که منافع ایران را تضمین کنند، اما مشخص نیست که اروپایی‌ها چقدر بتوانند در برابر تحریم‌های آمریکا مقاومت کنند، زیرا سهامداران شرکت‌های اروپایی، آمریکایی‌ها هستند.» برخی دیگر از نمایندگان مجلس نیز معتقدند که این اظهارات را عراقچی به نقل از ظریف به نمایندگان بیان کرده است.

واکنش آشنا

این اظهارات به سرعت در فضای مجازی منتشر شد و برخی آن را تایید و گروهی دیگر تکذیب کردند. مشاور رئیس‌جمهوری از روایت‌های ناقص و مخدوش پس از جلسات غیرعلنی مجلس انتقاد کرد و گفت: آیا بهتر نیست با این وجود جلسه را علنی برگزار کنیم؟ به گزارش «ایلنا» حسام‌الدین آشنا در واکنش به حواشی جلسه روز یکشنبه مجلس که برای ساعاتی به‌صورت غیرعلنی و با حضور ظریف، کرباسیان و شمخانی برگزار شد، نوشت: «اگر قرار است پس از هر جلسه غیرعلنی مجلس چند روایت ناقص و مخدوش و گزینش شده از آن جلسه داشته باشیم آیا بهتر نیست جلسه را علنی برگزار کنیم.»

اصل سخن از کیست؟

اما به‌نظر می‌رسد که ظریف این سخنان را به نقل از مسوول سیاست خارجی برای نمایندگان روایت کرده است که به اشتباه منتسب به ظریف شده است. در همین خصوص فدریکا موگرینی روز چهارشنبه هفته گذشته پس از نشست ۲۸ عضو اتحادیه اروپا در صوفیه بلغارستان طی مقاله‌ای در وبسایت خود با بیان اینکه توافق هسته‌ای با ایران برای امنیت اروپا استراتژیک بوده و اروپا مصمم به حفظ این توافق است، گفت: «ما جمعه آینده در کمیسیون مشترکی جمع خواهیم شد که وظیفه آن رصد کردن اجرای توافق بوده و در آنجا پیامدهای تصمیم آمریکا را بررسی خواهیم کرد. این استعاره‌ای است که طی روزهای اخیر چندین بار مطرح شده است: برجام همانند بیماری در بخش مراقبت‌های ویژه است و هدف مشترک ما این است که هر چه سریع‌تر سلامتی را به آن بازگردانیم.»

مذاکره دیگری با اروپا نخواهیم داشت

قاسمی در ادامه نشست هفتگی با خبرنگاران درباره مطالب منتشر شده در یک روزنامه آلمانی و برخی منابع خبری درخصوص نشست آتی بین سه کشور اروپایی و چین و روسیه و بحث توافق جدید با ایران و اظهارات اخیر پمپئو وزیر خارجه آمریکا گفت: «فکر می‌کنم اتاق‌های فکر و جنگ روانی در منطقه و جهان سعی دارند با انتشار اخبار غلط روابط ایران و اروپا را تحت‌تاثیر قرار دهند، اظهارات پمپئو جای پاسخ ندارد، آنچه در روزنامه آلمانی و برخی رسانه‌ها منتشر شده غلط و کذب است.»

یک روزنامه آلمانی روز یکشنبه مدعی شد که دیپلمات‌هایی از اروپا، چین و روسیه درصددند هفته آینده در «وین» درباره توافق جدیدی با ایران گفت‌وگو کنند تا طبق آن به ایران در قبال محدود کردن برنامه موشکی و فعالیت‌های منطقه‌ای کمک مالی ارائه دهند. روزنامه آلمانی «ولت آم زونتاگ» در این خصوص مدعی شد، این مقامات قرار است در هفته آینده تحت رهبری «هلگا اشمید» دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا در «وین» پایتخت اتریش دیدار کنند و درباره گام‌های بعدی بعد از خروج ۸ مه‌(۱۸ اردیبهشت‌ ماه) «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهوری آمریکا از برجام بحث و گفت‌وگو کنند. قاسمی در واکنش به این خبر گفت: «ما هیچ‌گونه مذاکره دیگری جز برجام با اروپا نخواهیم داشت و مذاکرات ما حول مسائل برجام خواهد بود. رهبران اروپایی و سیاستمداران این کشورها از خردمندی بالایی برخوردارند و آگاهند که در موضوعاتی که مرتبط با برجام است، با ایران وارد مذاکره خواهند شد و موضوع دیگری مطرح نیست.» قاسمی تاکید کرد: «جمعه این هفته نشست کمیسیون مشترک برجام بدون آمریکا را خواهیم داشت، جلسه به ابتکار و پیشنهاد ایران برگزار می‌شود و قرار است موضوعات مدنظر ما بررسی شود و غیر از این چیزی فعلا وجود ندارد.»

فرصت زیادی باقی نیست

در ادامه خبرنگاری با بیان اینکه برخی از شرکت‌های بزرگ اروپایی از قطع همکاری با ایران سخن گفته‌اند و شرکت‌های کوچک به کار ادامه می‌دهند، از سخنگوی وزارت خارجه پرسید که آیا منافع ایران با حضور شرکت‌های کوچک اروپایی تامین خواهد شد؟ که او پاسخ داد: «بعد از خروج نابخردانه آمریکا از برجام، شرایط جدیدی حاصل شد و با توجه به علاقه‌مندی و اراده و نگاهی که اروپا و حتی سایر کشورهای جهان نسبت به استمرار برجام داشتند، چه در حوزه اروپا و چه آمریکای لاتین و حتی آسیا و دیگر نقاط جهان و اراده‌ای که در طرف اروپایی برای ادامه برجام پس از آمریکا دیدیم، مذاکراتی را با اروپا آغاز کردیم که بتوانیم در سازوکارهایی که در مذاکرات پیش رو داریم، تضمین‌های لازم را دریافت کرده و از آن چیزی که اروپا برای حفظ برجام مدنظر دارد و همچنین تعهدات برجامی‌اش آگاه شویم و بعد از سفر وزیر خارجه کشورمان به بروکسل و مذاکرات هفته گذشته، کارگروه‌هایی تشکیل شده و مذاکراتمان ادامه خواهد یافت.»

او افزود: «انتظار داریم اروپا و اتحادیه و به‌خصوص اعضای ۱+۴ بتوانند با تمهیداتی که می‌اندیشند و سازوکارهایی که بین خودشان تعریف می‌شود، تمامی تعهدات مشخص شده در برجام را انجام دهند و اگر بتوانیم به چنین شرایطی دست یابیم، شرایط مطلوب است.» قاسمی اضافه کرد: «توصیه ما این است با توجه به ضیق وقت و اینکه فرصت زیادی نیست، باید نسبت به آنچه اروپا می‌تواند در تعهداتش به مرحله اجرا بگذارد و برای ما اطمینان بخش تلقی شود، آگاه شده و تصمیمات لازم را اتخاذ کنیم.»

اراده جدی اروپا برای کار با ایران

خبرنگار دیگری با اشاره به برخی اظهارنظرها مبنی بر اینکه امیدی به ادامه همکاری با ایران وجود ندارد از قاسمی پرسید اگر مذاکرات با اروپا به نتیجه نرسد آیا ایران از برجام خارج خواهد شد؟ که وی گفت: «براساس برداشتی که از تماس‌ها با اروپا وجود دارد و نشست‌ها و تماس‌هایی که از طریق کانال‌های مختلف در جریان است و کارگروه‌های موجود، تصور ما این است که در اروپا یک اراده جدی برای کار با ایران و حفظ برجام بدون آمریکا وجود دارد.» قاسمی افزود: «تصمیم خردمندانه‌ای است که نیاز دارد در کنار این تصمیم، اقدامات لازم عملی برای جلب رضایت ایران و انجام تعهدات برجامی این کشورها انجام شود. مذاکرات و این روند را ادامه می‌دهیم و امیدواریم در کوتاه‌ترین زمان ممکن که مشخص است و دوستان اروپایی می‌دانند، به ارزیابی و نتیجه لازم برسیم و آنجا می‌توانیم به‌صورت شفاف بیان کنیم که از چه سیاست و روش و چه اقداماتی پیروی خواهیم کرد.»