در جلسه غیرعلنی دیروز پارلمان چه گذشت؟
نشست جنجالی مجلس درباره FATF و برجام
روایت مطهری
علی مطهری نایب‌رئیس دوم مجلس دیروز به خبرنگاران گفت که در این نشست غیرعلنی، مسوولان وزارت خارجه از نشست‌های خود با اروپایی‌ها درباره برجام اعلام رضایت و اظهار کردند که همه چیز به مذاکرات هفته آتی بستگی دارد چون اروپایی‌ها تا حدی دست‌شان بسته است. براساس آنچه «ایسنا» از اظهارات مطهری گزارش داده است، او گفت: از آنجا که شرکت‌های بزرگ اروپایی منافع زیادی در آمریکا دارند ممکن است نظر دولت‌هایشان خیلی موثر نباشد، اما درباره شرکت‌های کوچک و متوسط معتقد بودم که نظر دولت‌های اروپایی موثر خواهد بود. نایب‌رئیس مجلس توضیح داد: اتحادیه اروپا ۲۸ عضو دارد، باید آنها را راضی کنند که مراحلی دارد، اما آنچه مسلم است اروپایی‌ها به خاطر اقدام آمریکا و نشان دادن استقلال خودشان و ثابت کردن اینکه تابع حرف آمریکا نیستند، دچار شکاف با آمریکا شده‌اند. ممکن است اتفاقی شبیه سال ۱۹۹۶ درباره کوبا رخ دهد. مطهری در این باره توضیح داد: در آن زمان دولت‌های اروپایی شرکت‌های خود را از اجرای تحریم‌های آمریکا درباره کوبا ممنوع و اعلام کردند خسارت مالی آن شرکت‌ها را می‌پردازند. اگر این اتفاق در آن حد درباره ایران رخ دهد برای ما ایده‌آل است، تقریبا در این مسیر هستند، تا حد قابل قبولی پیش آمده، باز هم باید دید که در آینده چه می‌شود. با این همه علی مطهری دیروز در جمع خبرنگاران در پاسخ به این سوال که آیا دولت با شروع مذاکرات با طرف‌های اروپایی و بدون اذن مجلس، قانون اقدام متناسب و متقابل را نقض نکرده است، گفت: طبق قانون اقدام متقابل و متناسب، خیلی از امور به شورای‌عالی امنیت ملی ارجاع داده شده است، شورا هم هیات نظارت بر برجام را داشته که همه تصمیمات از مسیر هیات عبور می‌کند که مرتبط با رهبری است؛ بنابراین در مجموع این قانون نقض نشده است.
اختلاف نظر شمخانی و عراقچی؟
موضوع دیگری که برخی نمایندگان درباره جلسه غیرعلنی دیروز از آن سخن گفتند، اختلاف نظر عراقچی معاون سیاسی وزارت خارجه با علی شمحانی دبیر شورای‌عالی امنیت ملی درباره FATF بود. گرچه جبار کوچکی‌نژاد نماینده رشت نظر شمخانی و عراقچی درباره لزوم پیوستن ایران به FATF را متفاوت خواند، اما علی مطهری تاکید کرد که نظر علی شمخانی در خصوص لوایح مرتبط با FATF کاملا مثبت بود، گفته شد این لوایح ایراداتی داشته که با همکاری مرکز پژوهش‌های مجلس، شورای‌عالی امنیت ملی و حتی ارتباط با دفتر رهبری رفع شده است. البته احمد علیرضابیگی نماینده تبریز هم در روایت خود از این جلسه غیرعلنی، وجود تناقض در صحبت‌های عراقچی و شمخانی را تایید کرد. با این همه جبار کوچکی‌نژاد نماینده رشت اما در توضیح آنچه اختلاف نظر عراقچی و شمخانی خواند، به خبرگزاری مهر گفت: علی شمخانی دبیر شورای‌عالی امنیت ملی تاکید کرد که FATF ربطی به لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم ندارد و ما به دنبال تصویب آن نیستیم. FATF از دستور کار نظام جمهوری اسلامی خارج شده است و ما قصد تغییراتی در قوانین داخلی خودمان برای تسهیل روابط با بانک‌های خارجی را داریم. کوچکی‌نژاد افزود: اما نظر آقای عراقچی متفاوت بود؛ وی بر این باور است که باید FATF حل شود تا بتوانیم مذاکرات با اروپا را ادامه دهیم.
مساعدت مشروط اروپا
از سوی دیگر احمد علیرضابیگی نماینده تبریز به شرح اظهارات عباس عراقچی در جلسه غیرعلنی دیروز پارلمان پرداخت و به خبرگزاری مهر گفت: «معاون سیاسی وزیر امور خارجه تاکید کرد که همه مساعدت‌های اروپایی‌ها به میزان زیادی بستگی به این دارد که ما FATF را بپذیریم.» علیرضابیگی درباره بررسی لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم توضیح داد: «آقای عراقچی معتقد بود اتحادیه اروپا بنا دارد کمک‌هایی را انجام دهد و شرایطی را برای باقی ماندن شرکت‌های کوچک و متوسط اروپایی برای انجام پروژه‌ها در ایران فراهم کند، لذا جمهوری اسلامی تلاش دارد فضای سیاسی و حقوقی مناسب را برای این کشورها برای باقی ماندن در ایران فراهم کند.» به گفته نماینده تبریز، عراقچی بر این باور است که در عین حال مشخص نیست کشورهای اروپایی چقدر توانایی تحمل هزینه برای پیشبرد این اراده را در قیاس با حجم ۴۵۰ میلیارد دلار مراوده اقتصادی اروپا و آمریکا با ۱۵ میلیارد دلار مراوده اقتصادی اروپا با ایران دارند.
این نماینده عضو فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس گفت: آقای عراقچی معتقد است از نظر سیاسی برای اروپا قابل هضم نیست که بتواند در کنار ایرانی قرار بگیرد که روسیه و چین را پشت سر خود دارد و مقابل اراده آمریکا ایستاده است. این موضوع برای اروپا سنگین است و ما باید شرایط اروپا را نیز در نظر بگیریم. اروپا در وضعیت بسیار سختی قرار گرفته است. به گفته علیرضابیگی، عراقچی تاکید کرد که FATF و پذیرش این کنوانسیون، لازمه مذاکره با اروپا خواهد بود؛ در‌حالی‌که آقای شمخانی دبیر شورای‌عالی امنیت ملی معتقد بود اجرای FATF مدنظر جمهوری اسلامی نیست و ایران بنا دارد قوانین داخلی خود را در مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم اصلاح کند. این عضو کمیسیون شوراها و سیاست داخلی مجلس گفت: این موضوع تناقض مهمی بود که در صحبت‌های آقای عراقچی و شمخانی ایجاد شد و سوالات زیادی را در ذهن نمایندگان ایجاد کرد. بیگی ادامه داد: آقای عراقچی تاکید کرد که ایران در ازای نشان دادن اراده سیاسی و پشتوانه فنی برای حفظ برجام، حاضر به قبول هیچ تعهد دیگری نشده است و همه مساعدت‌های اروپایی‌ها به میزان زیادی بستگی به این دارد که ما FATF را بپذیریم.
تقابل شدید موافقان و مخالفان
با این همه، علی مطهری دیروز در جمع خبرنگاران با بیان اینکه در بحث‌های جلسه غیرعلنی دیروز تاکید شد که تصویب لوایح مرتبط با FATF به معنای پیوستن به FATF نیست؛ بلکه اینها از لوازم FATF است، گفت: «در جلسه غیرعلنی دیروز تقابل شدیدی میان مخالفان و موافقان بود؛ حتی در ابتدای جلسه داد و بیداد زیادی کردند، نهایت منطق یک طرف قوی‌تر بود و تا حدی مخالفان قانع شدند ولی به هر حال برخی از آنها هیچگاه قانع نمی‌شوند.» مطهری توضیح داد: «برخی از روی دلسوزی مخالف هستند، فکر می‌کنند اگر لوایح مرتبط با FATF تصویب شود، آینده حزب‌الله و حماس به خطر می‌افتد که اینطور نیست و نخواهد بود. عده‌ای دیگر نیز قصد تخریب رقیب سیاسی خود را دارند و اعلام مخالفت می‌کنند.» او این جلسه را تعدیل‌کننده تقابل‌ها با لوایح سه قلو دانست و گفت: برخی از مخالفان دلیل اصلاح این قانون را می‌پرسند و می‌گویند که ما می‌خواهیم براساس نظر کشورهای غربی رفتار کنیم، حال اینکه این قانون به دنبال تعریف مصادیق تروریسم است، نه اینکه چه گروه‌هایی تروریست هستند. آنها یک ایراد شکلی به قانون مصوب مجلس گرفتند که باید اصلاح کنیم، این اصلاح ضرری به گروه‌های مقاومت وارد نمی‌کند. مطهری تاکید کرد: در این لوایح آمده که مصادیق تروریسم را شورای‌عالی امنیت ملی تعریف می‌کند، پیوست تفصیلی هم به آن اضافه شده تا همه درهای تخریب این لوایح را ببندند چون این لوایح مشکلی ایجاد نخواهد کرد.
روایت رئیس کمیسیون عمران
از سوی دیگر، محمدرضا رضایی‌کوچی رئیس کمیسیون عمران مجلس در شرح جلسه غیرعلنی دیروز مجلس به اظهارات محمدجواد ظریف اشاره کرد و به خبرگزاری مهر گفت: آقای ظریف معتقد است که در صورت تصویب لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم، برای حمایت از گروه‌های محور مقاومت مشکلی ایجاد نخواهد شد. رضایی در این گفت‌و‌گو مدعی شد که برجام از نظر آقای ظریف، بیماری در حال مرگ است که در آی‌سی‌یو و شرایط بسیار سختی قرار دارد. او تصریح کرد: آقای ظریف اعلام کرد که ما با اروپایی‌ها وارد مذاکره شده‌ایم و اروپایی‌ها تعهد داده‌اند که منافع ایران را تضمین کنند، اما مشخص نیست که اروپایی‌ها چقدر بتوانند در برابر تحریم‌های آمریکا مقاومت کنند؛ زیرا سهامداران شرکت‌های اروپایی، آمریکایی‌ها هستند. به گفته رضایی‌کوچی آقای ظریف همچنین این شبهه را مطرح کرد که مشخص نیست شرکت‌های اروپایی چه مقدار از سران کشورهایشان تبعیت کنند، اما با همه اینها با خروج آمریکا از برجام، کار ایران راحت‌تر شده است.
ارسال نظر