تکرار تاریخ در آمریکا نسخه اصلی پیمان ورسای

به گزارش «ایرنا» «جرمی سوری» مدیر گروه امور بین‌الملل در دانشگاه تگزاس در گزارشی با عنوان «تهدید وحشت‌آور ترامپ یادآور تصمیمات گذشته آمریکا در مورد پیمان ورسای است»، افزود: آخرین‌باری که آمریکا از معاهدات بین‌المللی چندجانبه خارج شد، منجر به جنگ دهشتناک جهانی دوم شد. خروج دونالد ترامپ از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، در واقع رد دیپلماسی سنتی روسای‌جمهور پیشین است. ترامپ با این کار خروج آمریکا از پیمان ورسای را در قرن بیستم یادآوری کرد؛ خروجی که در نهایت منجر به آغاز ویرانگرترین جنگ تاریخ شد. ایالات‌متحده در قرن بیستم مسوولیت‌های فراوانی در مورد مذاکرات دیپلماتیک و توافق‌نامه‌های چندجانبه داشت و در واقع این کشور بیش از هر کشور دیگری مدافع نظم جهانی بوده است. اما معاهده ورسای لکه ننگی در این کارنامه است. براساس پیشنهاد «تئودور روزولت» پیش از جنگ جهانی اول برای برقراری صلح، این رئیس‌جمهوری آمریکا تلاش کرد صلحی پایدار را پس از جنگ برقرار کند اما رد پنهان معاهده ورسای توسط مجلس سنا در نوامبر ۱۹۱۹ و باردیگر در مارس ۱۹۲۰ این رویا را نابود کرد.

در واقع خروج آمریکا از این پیمان، مشروعیت آن را نیز از میان برد.

حال سوال اینجاست چرا باید جوامع دیگر روی توافق‌نامه‌ای سرمایه‌گذاری کنند که ممکن است یکی از قدرت‌های امضاکننده، از آن خارج شود؟ در آن زمان بسیاری از ناظران سیاست داخلی از این اقدام آمریکا قدردانی کردند، اما این امر درک این مساله را برای سایر کشورها که ایالات‌متحده می‌تواند یک شریک غیرقابل اعتماد برای آنها باشد، دشوارتر کرد.اما موضوع، دیگر این نیست. از سپتامبر ۲۰۰۱، نیروهای نظامی ایالات‌متحده در افغانستان، عراق و سوریه و بسیاری مناطق دیگر به چالش کشیده شده‌اند و از سوی دیگر، چین به یک رقیب همکار اقتصادی تبدیل شده که نظام سرمایه‌داری جهانی را در برابر ایالات‌متحده و به نفع خود تغییر داده است.  از سوی دیگر واشنگتن در حال از دست دادن متحدان خود است؛ متحدانی که شاید بیش از هر زمان دیگری به آنها نیاز دارد. از زمان حمله ایالات‌متحده به عراق در سال ۲۰۰۳ که اکثر متحدان واشنگتن با آن مخالف بودند، ایالات‌متحده بارها و بارها نظم بین‌المللی لیبرال را دچار از هم گسیختگی کرده است به نحوی که روسای جمهور پیشین آن را بی‌مسوولیتی خوانده‌اند.

حال پس از خروج واشنگتن از توافق هسته‌ای با ایران، جهان باردیگر پیمان ورسای را به‌خاطر آورده است؛ پیمانی که تعهد آمریکا به معاهدات بین‌المللی را زیرسوال برد و وقوع جنگ جهانی دوم را کلید زد. در نهایت باید گفت هرچند وقوع جنگ جهانی دیگر در آینده‌ای نزدیک بعید است، اما باید انتظار درگیری‌های بیشتر و شدیدتری را در آینده‌ای نه‌چندان دور برای ایالات‌متحده داشته باشیم. درگیری‌هایی که با بالا رفتن هرج‌ومرج سبب افزایش ناامنی در ایالات‌متحده خواهد شد و اهرم‌های واشنگتن را در برابر رقبایی همچون چین و تهدیدات روسیه از میان می‌برد. ناگفته نماند شکستن توافق‌های چندجانبه، نفوذ آمریکا را در میان متحدانش از بین برده و دشمنانش را جسورتر از پیش می‌کند. در واقع این امر سبب می‌شود ایالات‌متحده به دشمن نظم بین‌المللی تبدیل شود که نه‌تنها امری غیرمسوولانه است، بلکه به عاملی علیه خود آمریکا تبدیل خواهد شد.