واکنش‌های گسترده جهانی به خروج آمریکا از برجام
اتحادیه اروپا، بریتانیا، روسیه، استرالیا، ترکیه، ژاپن، اتریش، قطر، عمان، کویت و دبیر کل سازمان ملل متحد از تصمیم ترامپ ابراز نگرانی کرده و بر حفظ این توافق تاکید کردند. همزمان جان بولتون نیز گفته است که خروج از برجام پیش‌درآمد مواجهه نظامی با ایران نیست. از سوی دیگر، ایرباس و پژو نیز اعلام کرده‌اند که منتظر تصمیم مستقل اروپا در قبال برجام هستند. وزیر خارجه آلمان در همین باره گفت این کشور می‌خواهد توافق هسته‌ای با ایران را حفظ کند. هایکو ماس دیروز با اعلام این مطلب افزود: «ما از برجام حمایت می‌کنیم به این دلیل که رئیس‌جمهوری آمریکا هیچ آلترناتیوی که ایران را از دستیابی به سلاح اتمی باز دارد، ارائه نکرده است. توافق با ایران به‌خوبی کار می‌کند و ما می‌خواهیم آن را ادامه دهیم. این موضوع به‌ویژه از این جهت اهمیت دارد که مشخص نیست آمریکا چه جایگزینی برای معامله‌ای که جلوی دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را بگیرد ارائه می‌دهد، آن هم (جایگزینی) که بتوان آن را راستی‌آزمایی کرد.»
بیانیه کاخ الیزه
الیزه هم در بیانه‌ای که روز گذشته منتشر کرد از تلاش اروپا برای حفاظت از برجام سخن گفت.
در بیانیه کاخ ریاست‌جمهوری فرانسه آمده است: «ما به همراه شرکای اروپایی‌مان هر کاری خواهیم کرد تا از منافع اقتصادی شرکت‌های اروپایی در ایران محافظت کنیم.»
پس از تصمیم ترامپ در خروج آمریکا از برجام و اعمال مجدد تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران، رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه هم دیروز گفت: «آمریکا، به‌دلیل عدم پایبندی به توافقی که انجام داده بازنده خواهد بود.» اردوغان افزود: «توافقات بین‌المللی مطابق با خواسته یک طرف فسخ یا امضا نمی‌شود.» «فواد معصوم» رئیس‌جمهوری عراق نیز نسبت به خروج آمریکا از برجام ابراز تاسف کرد. مدیرکل رسانه‌ای وزارت خارجه قطر نیز تاکید کرد که همه به جز چند کشور با اقدام آمریکا در خروج از برجام با منطق، حکمت و خویشتنداری برخورد کردند. «احمد بن‌سعید الرمیحی» مدیرکل رسانه‌ای وزارت خارجه قطر دیروز در صفحه شخصی توییتر خود با طعنه به حمایت سعودی، امارات و بحرین از تصمیم دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا برای خروج از برجام با ذکر یک ضرب‌المثل قدیمی نوشت: «خواهی نشوی رسوا، همرنگ جماعت شو.» وزارت خارجه عمان نیز در بیانیه‌ای تقریبا بی‌‌طرفانه از پنج طرف دیگر برجام به‌دلیل پایبندی به تعهدات خود قدردانی کرد. معاون وزیر خارجه کویت هم با تاکید بر اهمیت توافق هسته‌ای ایران گفت: وجود برجام بهتر از نبود آن است. در سوی دیگر، اتحادیه اروپا نیز در بیانیه‌ای ضمن تاکید بر لزوم حفظ برجام اعلام کرد تا زمانی که ایران به اجرای تعهدات هسته‌ای خود ادامه دهد، این اتحادیه به ادامه اجرای کامل و موثر توافق هسته‌ای متعهد می‌ماند. صدراعظم آلمان نیز اعلام کرد: «ما هر کاری که در حیطه قدرت‌مان باشد انجام می‌دهیم تا توافق هسته‌ای با ایران حفظ شود.» رئیس شورای اروپا اعلام کرد که سران اروپایی هفته آینده به منظور رایزنی درباره مسائل مورد اختلاف با آمریکا یعنی ایران و مسائل تجاری، در بلغارستان نشست خواهند داشت.
وزیر امورخارجه روسیه نیز در واکنش به تصمیم واشنگتن برای خروج از برجام، بر پایبندی مسکو به توافق هسته‌ای ایران تاکید کرد. نخست‌وزیر بلژیک هم از تصمیم ترامپ مبنی بر خروج واشنگتن از برجام انتقاد کرد و گفت: «نبود برجام به معنی عدم ثبات بیشتر و یک جنگ جدید در خاورمیانه است.» شرکت خودروسازی پژو- سیتروئن فرانسه که یکی از بزرگ‌ترین و محوری‌ترین شرکت‌های فرانسوی فعال در ایران است و قراردادهای تجاری با شرکت‌های خودروسازی داخلی ایرانی دارد، در این خصوص عنوان کرده که امیدوار است اتحادیه اروپا موضع مستقلانه و متکی به خود را درباره پایبندی به برجام اتخاذ کند. شرکت هواپیماسازی ایرباس اروپا هم که دفتر اصلی آن در فرانسه مستقر است، اعلام کرده که نیاز به زمان بیشتری دارد تا درخصوص اثرات خروج آمریکا از برجام تصمیم‌گیری کند. پیش‌تر استیون منوچین، وزیر خزانه‌داری ایالات‌متحده آمریکا اعلام کرده بود که پس از بازگشت تحریم‌ها، مجوز فروش هواپیماهای بویینگ و ایرباس به ایران لغو خواهد شد. در ادامه واکنش موافقان برجام، استرالیا و ژاپن حمایت خود را از توافق هسته‌ای ایران اعلام کرده‌اند. آنتونیو‌گوترش، دبیرکل سازمان ملل از سایر کشورهای عضو برجام خواست که به این توافق پایبند بمانند. او عمیقا از تصمیم آمریکا برای خروج از این توافق ابراز تاسف کرد. باراک اوباما، رئیس‌جمهور سابق آمریکا نیز با انتقاد از تصمیم دونالد ترامپ برای خروج از برجام گفت: من بر این نظرم که به خطر انداختن برجام بدون آنکه هیچ دلیلی بر نقض آن از سوی ایران وجود داشته باشد، اشتباه بزرگی است. هیلاری کلینتون وزیر خارجه سابق اوباما نیز گفت که ترک برجام ضریب امنیت آمریکا را کاهش می‌دهد.
او با طرح این پرسش که گزینه جایگزین (پلان B) برای برجام چیست، نوشت: «هر کسی که فکر می‌کند اقدام نظامی و بمباران می‌تواند پاسخگو باشد، به‌شدت در اشتباه است.» در مقابل اما، اسرائیل و چند کشور عربی با محوریت عربستان از این تصمیم استقبال کردند. دولت ریاض در بیانیه‌ای نوشته است: «ایران از درآمدهای اقتصادی ناشی از لغو تحریم‌ها برای ادامه فعالیت‌های برهم‌زننده ثبات در منطقه استفاده کرد. به‌ویژه اینکه موشک‌های بالستیک خود را توسعه داد و از این درآمدها برای حمایت از گروه‌های تروریستی همچون حزب‌الله و شبه‌نظامیان حوثی بهره برد، گروه‌هایی که با استفاده از تجهیزاتی که ایران در اختیارشان قرار داد، با هدف قرار دادن غیرنظامیان در سعودی و یمن و تعرض پی‌درپی به گذرگاه‌های دریانوردی استفاده کردند که نقض صریح قطعنامه‌های شورای امنیت است.» امارات‌متحده عربی اعلام کرد که از تصمیم آمریکا برای خروج از برجام حمایت می‌کند. دبیرکل اتحادیه عرب هم مدعی شد: توافقی که ایران با قدرت‌های بین‌المللی امضا کرد، نیازمند بازنگری است. همراستا با برخی دولت‌های عربی خلیج‌فارس، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی نیز تصمیم دونالد ترامپ مبنی بر خروج از برجام را تصمیمی «درست و شجاعانه» خواند. مشاور امنیت ملی ترامپ هم ساعتی پس از تصمیم خروج آمریکا از برجام، تاکید کرد که این اقدام «پیش‌درآمد مواجهه نظامی با ایران نیست.» تایمز اسرائیل در گزارشی که سه‌شنبه شب، ۱۸ اردیبهشت‌ماه، منتشر کرد به نقل از جان بولتون، گفت آنها که تصور می‌کنند خروج آمریکا از برجام به جنگ با جمهوری اسلامی می‌انجامد، «سخت در اشتباهند». بولتون، مشاور ترامپ، همچنین به شرکت‌های اروپایی طرف قرارداد با تهران هشدار داد که چند ماه وقت دارند تا قراردادهای فعلی خود با ایران را جمع کنند وگرنه با تحریم‌های آمریکا روبه‌رو خواهند شد. به گفته بولتون، «بستن قرارداد جدید دیگر مجاز نیست.»
ارسال نظر