کارشناس مسائل ترکیه بررسی کرد
روابط تهران و آنکارا در سال ۲۰۱۸
به‌صورت مشخص با شروع مذاکرات آستانه، ایران و ترکیه در کنار روسیه همکاری‌های جدی خود را برای مدیریت تنش و بحران در سوریه داشتند که نهایتا به ایجاد مناطق کاهش تنش در برخی از نواحی سوریه انجامید. دومین اتفاقی که در طول سال گذشته میلادی موجب همگرایی بیشتر ایران و ترکیه شد به مساله همه‌پرسی استقلال اقلیم کردستان عراق بازمی‌گردد. هرچند که ایران و ترکیه از گذشته درخصوص مساله کردها مواضع تقریبا مشترکی داشته‌اند، اما در سایه همکاری آنکارا با اربیل برخی کارشناسان از احتمال عدم همراهی ترکیه با ایران درخصوص مخالفت با همه‌پرسی خبر می‌دادند. اما در ادامه بر خلاف این انتظار همراهی و حمایت آنکارا از مواضع تهران درخصوص همه‌پرسی و حمایت از دولت بغداد سبب شد تا روابط دو کشور همسایه در سال گذشته میلادی قدری پررنگ‌تر شود که سفر روحانی به ترکیه یا سفر اردوغان به ایران در ۲۰۱۷ از نشانه‌های این افزایش همکاری‌های دوجانبه بود.»
این کارشناس معتقد است که درخصوص روابط تهران - آنکارا انتظار ایجاد روابط بلندمدت استراتژیک را حداقل در آینده نزدیک نمی‌توان داشت همچنانکه انتظار نمی‌رود روابط آتی این دو بازیگر مهم دچار تنش و بحران جدی شود. قهرمان‌پور ادامه داد: اگر موقعیت فعلی حفظ شود شاهد بهبود روابط تهران - آنکارا به‌خصوص در زمینه‌های اقتصادی و تجاری خواهیم بود؛ اما اگر موقعیت اردوغان تضعیف و متزلزل شود و در این راستا در انتخابات سال ۲۰۱۹ با مشکلاتی روبه‌رو باشد، احتمالا گسترش و تعمیق روابط با ایران به بعد از سال ۲۰۱۹ و برگزاری انتخابات موکول شود.
در ادامه این گفت‌وگو به این مساله پرداخته شد که ترکیه، جبهه النصره را جزو گروه‌های تروریستی تلقی نمی‌کند و در این راستا در طول سال ۲۰۱۷ همکاری‌های متعددی را با این گروه داشته است، اما در آن‌سو نیز ایران به همراه روسیه مواضع چندان تندی را در قبال کردهای سوریه ندارد که این اختلاف‌نظر تنش‌هایی را در همکاری ایران و روسیه با ترکیه در سوریه به‌وجود آورده است. این کارشناس درخصوص تاثیر این اختلافات بر همکاری‌های سه‌جانبه و مناسبات طرفین گفت: «این اختلاف‌نظر و تاثیر آن بر همکاری‌های تهران - آنکارا باید در سایه این نکته دیده شود که مواضع دو کشور در کنار روسیه در مورد گروه‌هایی که هر سه به‌عنوان تروریست در مورد آنها اتفاق‌نظر دارند، به کجا خواهد کشید. بنابراین اولویت روسیه، ترکیه و ایران در حل پرونده بحران سوریه، همراهی و همکاری در پیش بردن مواضع مشترک است، از همین‌رو اگر در چند ماه آتی از سال‌جاری میلادی سه کشور بتوانند تکلیف گروه‌های تروریستی را مشخص کنند، قاعدتا در ادامه مسیر همکاری اختلافات جزئی بروز خواهد کرد که یکی از آنها همین تفاوت دیدگاه درخصوص تعریف تروریستی بودن با نبودن برخی بازیگران حاضر در میدان سوریه است.» او ادامه داد: «اما اگر این مبارزه با گروه‌های تروریستی مشترک در هر سه کشور تا پایان سال ۲۰۱۸ به درازا بکشد آن زمان بروز تنش‌ها به سال آتی میلادی یعنی ۲۰۱۹ موکول خواهد شد. مساله مهم دیگر این است که همواره واکنش ایران در مقابل کردهای سوریه در طول بحران این کشور، واکنش تاکتیکی بوده است. در زمان اوج‌گیری داعش، النصره ارتش آزاد و... ایران و دولت سوریه در یک اقدام تاکتیکی با دادن امتیازات بیشتر به کردهای سوریه موافقت کردند تا از پیوستن کردها به جبهه تروریسم جلوگیری شود. در عمل هم این اقدام تهران جواب داد و کردهای سوریه حساب خود را از گروه‌های تروریستی جدا کردند، حتی در مواردی هم با آنان درگیر شدند. اما الزاما این تاکتیک تهران درخصوص کردهای سوریه به معنای به رسمیت شناختن خودمختاری یا استقلال نسبی کردهای سوریه از دولت دمشق نیست.»
قهرمان‌پور درباره اولویت تهران-آنکارا-مسکو درباره مساله سوریه و ماندن یا نماندن بشار اسد در قدرت نیز توضیح داد: «اولویت روابط ایران و ترکیه در سال‌جاری میلادی به مسائل مهم‌تری اختصاص دارد، کما اینکه روسیه هم اعلام کرده فعلا ماندن یا نماندن اسد در قدرت اولویت همکاری در سوریه نیست، بلکه اولویت هر سه طرف (تهران، آنکارا و مسکو)در مساله سوریه مدیریت ناامنی برای سال ۲۰۱۸ و حتی ۲۰۱۹ است. بنابراین بعید به نظر می‌رسد که تهران و آنکارا درخصوص بشار اسد هم به تنش جدی برسند.»
ارسال نظر