موانع ایران در برابر سلطه‌گرایی غرب

تلاش ایالات‌متحده برای برقراری هژمونی جهانی‌اش روی محاصره، درگیری، تضعیف و اگر ممکن باشد سرنگونی نظم اجتماعی، اقتصادی و سیاسی ایران متمرکز شده است؛ چراکه ایران را مانعی در برابر امنیت منافعش در خاورمیانه و شمال آفریقا می‌بیند. از زمان فروپاشی عثمانی، انگلستان دنباله‌رو آمریکا در سیاست‌های منطقه‌ای بود چه این سیاست‌ها شامل جنگ و درگیری در این منطقه باشد یا آزاد گذاشتن کشورها. اتحاد آنگلو - آمریکایی در کشورهای پادشاهی خلیج فارس دخالت کرده یا در مورد اسرائیل مستقیم یا غیرمستقیم مداخلات نظامی انجام می‌دهد و با هماهنگی و تقسیم کار در کشورهای منطقه نفوذ دارد. در طول قرن ۲۰ و ۲۱ در کشورهایی مانند یمن، لیبی، عراق، سوریه، مصر، لبنان و الجزایر شاهد این قضیه بوده‌ایم.

ایران بالاتر از همه کشورهای منطقه جایگاه ویژه‌ای در میان کشورهای غربی دارد. جمعیت زیاد، موقعیت جغرافیایی، اقتصاد و نیروی نظامی این کشور فضا و زمان لازم برای رشد قدرت و گسترش نفود این کشور در منطقه و جهان را ایجاد کرده است تا ایران تبدیل به مشکلی برای غربی‌ها در جهت غلبه بر منطقه و ایجاد تسلط در همه ابعاد شود. ایران با ۸۰ میلیون نفر جمعیت و تولید ناخالص داخلی ۴۰۰ میلیارد دلاری و ارتشی بیش از نیم‌میلیون نفری قابل‌مقایسه با کشورهایی مانند عراق، افغانستان، سوریه و لیبی نیست. با ظهور قدرت‌های جدید، تغییر موضع تهران و مقابله با سیاست‌های ایالات‌متحده دیگر پیروزی ایالات‌متحده در رویارویی نظامی با ایران مسلم نیست و درست به مانند آنچه در آسیا و اقیانوسیه اتفاق افتاده توان عملیاتی آمریکا در منطقه کاهش یافته است.

طرح آمریکا برای به حداقل رساندن نفوذ ایران

آنچه سیاست‌گذاران بروکینگز عنوان می‌کنند بخشی از طرح بزرگ آمریکا برای به حداقل رساندن نفوذ ایران در خاورمیانه است. در عراق، گسترش حضور نظامی ایالات‌متحده به بهانه کمک به بازسازی کشور انجام می‌شود. این همان بهانه‌ای است که در افغانستان به کار رفت و از سال ۲۰۰۱ تاکنون ادامه دارد. در واقع اما ایالات‌متحده قادر نیست عراق قوی‌تر و باثبات‌تری را بسازد و حتی چنین قصدی را نیز ندارد. آنها از ادامه حضور خود در عراق این قصد را دارند که از نفوذ ایران در بغداد جلوگیری کنند و حتی در این راه از گروه‌های شبه‌نظامی مانند داعش، القاعده و همچنین کردها در شمال این کشور حمایت می‌کنند. با حضور ایالات‌متحده در عراق بزرگراهی برای خشونت‌های فرقه‌ای در عراق ایجاد خواهد شد. عراق با ثبات‌تر با توجه به اینکه اکثریت شیعه در این کشور قدرت را به دست خواهند گرفت، روابط این کشور با همسایه‌اش ایران را گسترده‌تر و قوی‌تر خواهد کرد. به همین دلیل واشنگتن قصد دارد برنامه‌های حضورش در این کشور را پیش ببرد.

در سوریه، ایالات‌متحده قصد دارد با مصادره خاک این کشور وضعیت آینده اداره کشور را مشخص کند. برنامه‌ای که از سال ۲۰۱۱ و با تلاش برای تغییر حکومت سوریه ادامه دارد. در اساس ایالات‌متحده به‌دنبال این است که جنگ نیابتی‌اش علیه دمشق ادامه پیدا کند.

 مشخص است که ایالات‌متحده بودجه آموزشی و ابزار مورد نیاز القاعده و بسیاری از متحدانش را فراهم می‌کرد. آنچه ایالات‌متحده در سوریه به‌دنبال آن بود مبارزه با داعش یا القاعده نبود، بلکه استفاده از حضور این دو گروه برای جلوگیری از تداوم دولت فعلی، جلوگیری از بازگشتن نظم به کشور و حفظ تمامیت ارضی و بازسازی اقتصادی بود. هر دوی این سازمان‌ها در واقع منافع ایالات‌متحده در سوریه را حفظ کرده و تلاش می‌کردند با دسترسی به دمشق قلمرویی برای ایالات‌متحده فراهم کنند.

به‌عبارت دیگر ایالات‌متحده حاضر است برای به حداقل رساندن نفوذ ایران در عراق و سوریه، به تقسیم کردن کشورها، نابودی ملت‌ها و مردم و غارت منابع این کشورها تن دهد حتی اگر به قیمت افزایش افراط‌گرایی تمام شود. در مقابل تلاش ایران برای کمک به هر یک از این کشورها به هزینه بهبود نظامی و اقتصادی انجام می‌گیرد. باید به این مساله اعتراف کرد که ناآرامی منطقه در خدمت منافع ایالات‌متحده است، اما این ادعا که ایالات‌متحده در عراق برای بازسازی کشور و در سوریه برای مبارزه با تروریسم حضور دارد به واشنگتن اجازه می‌دهد که در این کشورها وارد شده و با ادامه هرج‌و‌مرج به برنامه واقعی خود یعنی مبارزه با ایران ادامه دهد.

منبع: ژورنال‌نئو