معاون اول رئیس‌جمهور مطرح کرد
۳ چالش سیاست‌گذاری اقتصادی
جهانگیری معتقد است که تا یک اجماع سیاسی بر سر اولویت‌های اقتصادی صورت نگیرد، مسیر اصلاح صعب‌العبور خواهد بود. معاون اول رئیس‌جمهور چیره شدن بر معضلات اقتصادی، بدون داشتن یک طرح جامع که اهداف کمی را ارائه دهد، سخت دانست. او خلأ سوم را در بنیه علمی سیاست‌های اقتصادی خواند و تاکید کرد که سیاست‌هایی چون خرج منابع برای ایجاد شغل و تداوم سیاست‌های ارزی اشتباه، از این ناحیه نشات می‌گیرد.
علت عقب‌ماندگی ایران
اسحاق جهانگیری صبح دیروز در دومین کنفرانس اقتصاد ایران، اقتصاد را مساله اصلی امروز کشور دانست و گفت: «این موضوع از حالت شعار خارج شده و مقام معظم رهبری نیز تاکید داشته‌اند که مسائل اقتصادی در اولویت امور قرار دارند و سایر مسائل نیز از مسائل اقتصادی تاثیر می‌پذیرند.» معاون اول رئیس‌جمهور افزود: «دشمنان ملت ایران نیز هرگاه که می‌خواهند ایران را تهدید کنند، موضوع تحریم اقتصادی را پیش می‌کشند. این مساله نیز گویای این واقعیت است که فشار بر اقتصاد ایران یک مساله جدی است.»
جهانگیری با اشاره به اینکه ایران از دهه ۱۳۴۰ برنامه‌های توسعه را در پیش گرفت، ادامه داد: «ایران همزمان با برخی کشورهای آسیای شرقی و آمریکای لاتین مسیر توسعه را آغاز کرد، اما به‌رغم آنکه امکانات و منابع ایران از برخی از این کشورها بیشتر و مناسب‌تر بود، امروز در مقایسه می‌بینیم که از نظر پیشرفت و توسعه عقب‌تر هستیم.»
معاون اول رئیس‌جمهور ادامه داد: «در برنامه‌های توسعه چه برنامه‌های پیش از انقلاب اسلامی و چه برنامه‌های پس از انقلاب، اهدافی نظیر کاهش تورم، کاهش نرخ بیکاری، افزایش رفاه مردم و رشد اقتصادی همواره تکرار شده و به‌خصوص در شش برنامه توسعه پس از انقلاب، همواره مهم‌ترین دغدغه مردم مسائل اقتصادی بوده است.»
جهانگیری دلیل ناکامی و عدم موفقیت در دستیابی به اهداف برنامه‌های توسعه را سیاست‌گذاری‌های ضعیف دانست و گفت: «متاسفانه اگر هم سیاست‌گذاری علمی و دقیقی در کشور وجود داشته، نه تنها با تغییر دولت‌ها این سیاست‌ها عوض شده‌اند بلکه این سیاست‌ها بعضا در یک دوره ریاست‌جمهوری با تغییر مدیران نیز دستخوش تغییراتی بوده‌اند.»
معاون اول رئیس‌جمهور با اشاره به تدوین طرح جامع مطالعات اقتصاد ایران، مطالعه انجام شده را کاری پژوهشی و مفید ارزیابی کرد و گفت: «لازم است این پژوهش انتشار عمومی پیدا کند تا همگان بتوانند آن را مورد نقد و بررسی قرار دهند تا پس از آن بتواند وارد بدنه اجرایی و تصمیم‌گیری کشور شود.»
جهانگیری تاکید کرد که با چالش‌های حال حاضر نمی‌توان به صورت یک بعدی مقابله کرد و اینگونه نیست که بتوانیم با مسائل اقتصادی، از طریق تدابیر صرفا اقتصادی این مسائل را حل و فصل کنیم.
چالش‌های سیاست‌گذاری
جهانگیری با تاکید بر اینکه متاسفانه سیاست‌گذاری در ایران با چالش‌های جدی روبه‌رو است، افزود: «مهم‌ترین چالش ما این است که چگونه هماهنگی میان همه ارکان نظام به وجود آوریم تا بتوانیم در برابر چالش‌های مختلف راهکارهای مناسب پیدا کنیم.»
او با اشاره به سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی گفت: «این سیاست‌ها به دلیل آنکه از سوی رهبر معظم انقلاب ابلاغ شده است و سیاست‌هایی دقیق و علمی است، قوای سه‌گانه، اقتصاددانان و همه مردم کشور بر اجرای این سیاست‌ها اصرار دارند و همه حول آن جمع شده‌اند، از این رو این سیاست‌ها قادر هستند که همگرایی ایجاد کرده تا بتوانیم سایر سیاست‌ها و برنامه‌ها را ذیل آن تعریف کنیم تا مورد حمایت همگان قرار گیرد.»
معاون اول رئیس‌جمهور گفت: «چالش دیگری که در سیاست‌گذاری ایران وجود دارد این است که برنامه جامعی برای تعیین اهداف کمی مشخص و قابل اندازه‌گیری وجود ندارد و با وجود آنکه برنامه‌های ۵ ساله باید از این ویژگی برخوردار باشند، متاسفانه در نحوه نگارش و تدوین آنها خلأهایی وجود دارد که نتوانسته اهداف مورد نظر را تامین کند.»
جهانگیری افزود: «به‌خصوص در برنامه ششم توسعه این موضوع وضعیت خاصی پیدا کرد. در برنامه‌های گذشته که دولت پیشنهاد می‌داد و مجلس تصویب می‌کرد و بین دولت و مجلس هماهنگی وجود داشت، دستاوردهای چندانی را شاهد نبودیم و حالا که در برنامه ششم توسعه دولت از ابتدا اشکالاتی بر آن داشت و برخی در مجلس نیز می‌گویند که ما این برنامه را نوشتیم و مشخص نیست که علم و تجربه برنامه‌نویسی داشته‌اند یا نه، باید دید وضعیت به چه شکل خواهد بود.»
معاون اول رئیس‌جمهور فقدان مطالعات علمی را از دیگر چالش‌های سیاست‌گذاری در کشور برشمرد و افزود: «متاسفانه تا درباره سیاست‌های اصلی کشور که سرنوشت و آینده ایران را تعیین می‌کند نقدی صورت می‌گیرد، برخی می‌گویند که موضوع سیاسی شده و هدف زیرسوال بردن دولت قبل است، اما باید بتوانیم خارج از جنبه‌های سیاسی، سیاست‌ها را نقد کنیم و تحلیل‌ها به دور از حب و بغض‌های سیاسی باشد.»
برخی اوقات یک سیاست نادرست علمی اتخاذ شده اما چون آن سیاست هیچ تحلیل علمی نداشته بعدها هم اجرایی شده و به ضرر کشور تمام شده است. معاون اول رئیس‌جمهور در این باره طرح‌های بنگاه‌های زودبازده را مثال زد و سیاست خروج منابع برای ایجاد شغل را به باد انتقاد گرفت. در حوزه بازار ارز نیز خلأ کارهای علمی وجود داشته و مجددا هم تکرار می‌شود.
جایگاه نهادهای پژوهشی
جهانگیری از نهادهای علمی و پژوهشی خواست برای مسائلی که نقش مهم و سرنوشت‌سازی در کشور دارند، مطالعات دقیق انجام دهند و یکی از مهم‌ترین رسالت‌های نهادهای پژوهشی را ایجاد اشتراک نظر و درک مشترک از شرایط موجود اقتصاد کشور دانست. او معتقد است اگر این اتفاق بیفتد و همگرایی ایجاد شود، می‌توان به حل چالش‌های پیش‌روی کشور امیدوار بود.
معاون اول رئیس‌جمهور همچنین بر ضرورت استفاده از تجربیات و دستاوردهای جهانی برای عبور از مشکلات تاکید کرد و گفت: «دنیا دستاوردهای زیادی در این زمینه داشته البته مقصود فقط کشورهای صنعتی نیست؛ بلکه کشورهای در حال توسعه نیز تجربیات و دستاوردهای خوبی دارند که می‌توانیم برای عبور از چالش‌ها از آنها استفاده کنیم.»
جهانگیری تصریح کرد: «مطالعات انجام شده باید به پایگاه داده‌ها تبدیل شود به‌گونه‌ای که در دسترس عموم باشد تا بتوانیم آن را مورد بررسی قرار دهیم که آیا مطالعات بعدی تکمیل‌کننده این مطالعات هستند یا مطالب قبلی را تکرار کرده‌اند.»
ارسال نظر