در همایش روز آمار و برنامه‌ریزی تاکید شد
پی‌ریزی نظام آماری مدرن
یکم آبان، روز آمار و برنامه‌ریزی نام‌گذاری شده است. به همین دلیل روز گذشته، همایش مرکز آمار ایران با حضور مسوولان و کارشناسان آماری در سالن غدیر وزارت کشور برگزار شد. سخنرانان اصلی از چهار وجه درخصوص مساله آمار صحبت کردند. محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه، از نقش آمار صحیح، در سیاستگذاری و برنامه‌ریزی اقتصادی گفت. امید علی پارسا، رئیس مرکز آمار ایران، با تشریح آخرین تحولات در این مرکز، از گذر از رویکرد سنتی و پایه ریزی نظام آمارگیری بر اساس نظام ثبتی مبنا خبر داد. مسعود پزشکیان نایب رئیس مجلس، از نقش آمار و اطلاعات در بهبود روند قانون‌گذاری و رصد جریان‌های مالی در کشور صحبت کرد. همچنین علی آقامحمدی، عضو تشخیص مصلحت نظام بر هماهنگی بین دستگاه‌ها درخصوص انتشار آمار تاکید کرد.
یکی از نکات برجسته این همایش گذر از آمارگیری سنتی و توجه به رویکردهای نوین بود. در این رویکرد برای تبدیل آمارهای سنتی به آمارهای مدرن دستگاه‌های کشور، اطلاعات خود را در مرکز آمار ایران قرار می‌دهند تا بر مبنای آنها، این مرکز داده‌های خام را به آمارهایی تبدیل کند که بتواند برای استفاده محققان و متخصصان ارائه کند. روند تغییرات، از رویکرد سنتی به رویکرد ثبتی مبنا در کوتاه مدت میسر نمی‌شود و در برخی از کشورهای پیشرفته به بیش از ۱۵ سال نیز رسیده است. رئیس مرکز آمار ایران ابراز امیدواری کرد که با تلاش و همراهی دستگاه‌ها، این تغییر در یک بازه زمانی ۷ ساله صورت گیرد.
کاهش هزینه‌ها در رویکرد جدید
بحث گذر از آمار سنتی به آمار مدرن در آخرین نشست کمیسیون آمار سازمان ملل با حضور ۱۲۰ کشور عضو مطرح شده و روی مولفه‌های این گذار تفاهم شده است. مهم‌ترین بحث در این گذار، یکپارچگی تولید، پردازش، انتشار و اطلاع رسانی است. وجه دیگر این روش بهره‌گیری از فناوری‌های نوین مبتنی بر استانداردهای ملی و بین‌المللی است. در سرشماری ثبتی مبنای مدرن که همه کشورها در صدد هستند به آن برسند مامور آمارگیر نیست و اطلاعات از خانواده‌ها جمع‌آوری نمی‌شود. سال ۲۰۱۱ میلادی ۹ کشور(کشورهای اسکاندیناوی) توانستند به سرشماری ثبتی مبنا دست یابند. کشورهای دیگر نظیر پرتغال و انگلستان تا سال ۲۰۲۱ به این روش آماری پیشرفته خواهند رسید. به‌عنوان نمونه می‌توان عنوان کرد که پیش‌تر اطلاعات ساختمان از خانواده‌ها سوال می‌شد، اما از سال ۱۳۸۷ قرار شد که در یک سامانه موضوع اجاره، خرید و فروش ثبت شوند و عملا آمارگیری برای ساختمان تعطیل شد. هم اکنون نیز اطلاعات از این سامانه قابل دریافت خواهد بود. به گفته پارسا، تغییر از آمار سنتی به آمارهای ثبتی مبنا تا ۸۰ درصد هزینه‌های آماری را کاهش می‌دهد.
به گفته پارسا، نظام‌های آماری پیشرو دنیا به خوبی مورد بررسی قرار گرفته است که مجموعه آنها به شورای عالی آمار پیشنهاد شد تا برنامه ملی آمار با ١٤ راهبرد کلان تهیه شود؛ مبنای اصلی برنامه‌‌ریز از نظام آماری سنتی به ثبتی مبنا است و بر اساس آن ماموران سرشماری دیگر به مردم مراجعه نمی‌کنند بلکه دستگاه‌های اجرایی با سامانه‌های مدرن، آمارهای مدنظر مرکز آمار را تهیه خواهند کرد. پارسا وجود یک سامانه مدرن را لازمه همکاری دستگاه‌های اجرایی دانست و تاکید کرد که در شورای عالی آمار، هدایت و نظارت برای حرکت از نظم آماری سنتی به مدرن صورت می‌گیرد و دستگاه‌های اجرایی در حین انجام وظیفه خود، سامانه‌های قوی و قابل اعتماد طراحی می‌کنند.
به گفته رئیس مرکز آمار ایران در جریان همکاری سامانه‌ها، برخی از نهاد‌ها مانند وزارت بهداشت، وزارت تعاون و وزارت علوم همکاری قابل توجهی با مرکز آمار داشتند، اما ۶ دستگاه هنوز یک جلسه نیز تشکیل نداده‌اند که تداوم این روند باعث قطع تخصیص بودجه به آنها خواهد شد.
نرخ تورم مهرماه، ۸ درصد
محمدباقر نوبخت به‌عنوان دیگر سخنران این همایش در ابتدا گفت: برای دومین بار رشد سرمایه‌گذاری در زمستان و بهار مثبت شد که این تاثیر خود را بر ساختمان گذاشت و بنابراین این بخش هم در دو فصل گذشته مثبت شد؛ این در حالی است که اگر از افراد بیکار بپرسید آیا رشد مثبت در زندگی شما نمود دارد، حتما پاسخش منفی است و متاسفانه همین حرف‌ها در صدا و سیما پخش می‌شود.
او درخصوص میزان تسهیلات دهی در سال جاری تاکید کرد که به ٢٥ هزار واحد تولیدی وام دادیم که رشد آنها دیگر منفی نیست و هشت میلیارد دلار بامجوز رهبری ازصندوق‌توسعه ملی گرفتیم تا از خروج آب‌های مرزی جلوگیری کنیم و چهارشنبه هفته گذشته نیز گزارش خوبی از آن دریافت شد.به گفته نوبخت، برخی واحدها رونق گرفته‌اند و بخشی دیگر هم هنوز مشکل دارند. بنابراین اطلاعات مرکز آمار به درد ما می‌خوردو بنابراین باید حمایت کرد.به گفته او، به جمعیت شاغل ٧٣ هزار نفر اضافه شده و برای اولین بار همه کسانی که وارد بازار کار شدند، شغل پیدا کردند و بنابراین هنوز هم سه میلیون نفر بیکارند.او با بیان اینکه تورم شهری در مهرماه هشت درصد است، تاکید کرد: برخی تصور می‌کنند که ما آمار را دستکاری می‌کنیم در حالی که قسم یاد می‌کنم این‌طور نیست.
ردیابی فساد مالی به‌وسیله اطلاعات
مسعود پزشکیان، به‌عنوان نماینده قوه مقننه در مراسم روز ملی آمار گفت: اینکه پول در کشور گم می‌شود و کسی از آن اطلاع ندارد به خاطر این است که داده و آمار در کشور وجود ندارد، در حالی که در دنیا چنین نیست و همه چیز به سمت شفافیت در داده و اطلاعات حرکت کرده است. به گفته او، اطلاعات و داده باید در ایران به نحوی شفاف شود که اگر کسی پولی از کشور برداشت، کاملا قابل پیگیری باشد.این نماینده مجلس گفت: حتی اگر کسی به دروغ اطلاعات می‌دهد، مهم نیست اگر سیستم داده و اطلاعات خوب عمل کند. این در حالی است که همه باید اطلاعات را درست تهیه کنند.
وی افزود: اگر رئیس‌جمهوری یا رئیس سازمان برنامه و بودجه بودم هیچ کاری نمی‌کردم و فقط تکلیف داده‌ها و اطلاعات را مشخص می‌کردم. ما هم در مجلس داریم تکلیف قوانین زمین مانده را مشخص کنیم که اگر این طور باشد دیگر کسی نمی‌تواند قاچاق کند.
نقد آمارگیری جزیره‌ای
آقا محمدی، عضومجمع تشخیص مصلحت نظام در این همایش با میان اینکه همه دستگاه‌های اجرایی براساس نظام ثبتی مبنا باید اطلاعات خود را در اختیار مرکز آمار قرار دهند، گفت: امیدواریم با این روند رشته آمار در دانشگاه‌ها، رونق بگیرد.
او با بیان اینکه باید یک مرکز برای تولید و جمع‌آوری آمار اقدام کند، گفت: این موضوع نباید باعث شود آمارها مانند سنوات قبل به حالت انحصاری نزد یک مرکز نگهداری شود.عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام افزود: امروز انحصار در مدیریت آمارهای کشوربی‌معناست.آقامحمدی با انتقاد از تولید آمار جزیره‌ای در کشور گفت: در گذشته بانک مرکزی، مرکز آمار، وزارت راه و دستگاه‌های دیگر به‌صورت جداگانه به تولید انواع آمارها اقدام می‌کردند اما امروز چنین روندی در کشور امکانپذیر نیست.
وی با بیان اینکه در شرایط فعلی شفافیت یک اصل اساسی در کشور است و مانند گذشته محرمانگی معنا ندارد، گفت: امروز دستگاه‌ها نمی‌توانند با فشار به مرکز آمار مانع از انتشار به موقع آمارها شوند. عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در پایان ابراز امیدواری کرد سال جاری سال تحول در نظام آماری کشور و گذار به نظام آماری مدرن بر اساس نظام ثبتی مبنا باشد.
ارسال نظر