حمایت وزرای خارجه اتحادیه اروپا از برجام

به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، وزیران خارجه اتحادیه اروپا از کنگره آمریکا خواستند تا توافق اتمی با ایران را حفظ کند. این درخواست پس از آن مطرح می‌شود که دونالد ترامپ اعلام کرد نمی‌تواند پایبندی ایران به این توافق را تایید کند. ژان ایو دریان، وزیر خارجه فرانسه، روز دوشنبه ۲۴ مهرماه تاکید کرد: «در رابطه با تصمیم رئیس‌جمهور ترامپ مبنی بر عدم تایید این توافق، باید گفت که این تصمیم با دیدگاه ما همخوانی ندارد، با آنچه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفته است، با آنچه صدراعظم آلمان، نخست‌وزیر بریتانیا و رئیس‌جمهور ماکرون بر آن صحه گذاشته‌اند.» او ابراز امیدواری کرد که کنگره آمریکا این توافق را به «مخاطره» نیندازد. 

بوریس جانسون وزیر خارجه انگلیس نیز گفت اروپایی‌ها در تلاشند توافق هسته‌ای با ایران را ادامه دهند. بوریس جانسون ادامه داد: «بریتانیا برای مدت طولانی فکر می‌کرد که [برجام] برای امنیت جمعی ما مهم است. این [برجام] برای تمام جهان خوب است. برای ایران خوب است.»  برت کوندرس وزیر خارجه هلند هم گفت: «من فکر می‌کنم توافق هسته‌ای که با ایران داشتیم خیلی مهم و سازنده است. این توافق از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تایید شده است بنابراین فکر می‌کنم اگر یکی از شرکا در مسیر دیگری حرکت کند، اشتباه بزرگی است.» کوندرس با بیان اینکه تبعات خروج از برجام تنها برای آمریکا نیست بلکه متوجه اروپا و جامعه بین‌المللی خواهد بود، افزود: «امیدوارم کنگره آمریکا این مساله را تشخیص دهد و تصمیم صحیح را اتخاذ کند.» ژان اسلبورن، وزیر امور خارجه لوکزامبورگ هم گفت: «ما از لحاظ جغرافیایی به ایران نزدیک هستیم و برای امنیت خود به این توافق نیاز داریم و به آن پایبند می‌مانیم. »

نگرانی از برخورد نظامی

پیش‌تر و در روز دوشنبه زیگمار گابریل، وزیر خارجه آلمان هشدار داد که تهدیدات ناشی از خروج دولت ترامپ از توافق اتمی ایران می‌تواند به یک برخورد نظامی بینجامد. به گزارش رویترز، وی که پیش از نشست وزیران خارجه اروپا سخن می‌گفت، افزود که این اقدام همچنین باعث بدتر شدن بحران کره‌شمالی خواهد شد. گابریل تاکید کرد: «از آنجا که اروپایی‌ها با هم هستند، ما بسیار نگران این تصمیم رئیس‌جمهوری آمریکا هستیم که می‌تواند ما را به دایره برخورد نظامی با ایران بکشاند.» پیش از برگزاری نشست وزیران خارجه اتحادیه اروپا، فدریکا موگرینی، مسوول امور سیاست خارجی این اتحادیه، درباره برجام گفت: «این توافقی است که کار می‌کند. این توافقی است که ما برای امنیت خودمان به آن نیاز داریم و انتظار امروز من از وزیران خارجه این است که علامت قدرتمندی از اتحاد اروپایی‌ها و حمایت‌ و تعهد کامل‌شان به اجرای آن از سوی تمام طرف‌ها را بفرستند.» موگرینی همچنین افزود: «من موارد جایگزینی در این مورد را بررسی نمی‌کنم.» همچنین اتحادیه اروپا قرار است فدریکا موگرینی، دیپلمات ارشد خود را اوایل ماه نوامبر به آمریکا بفرستد تا برای دفاع از برجام  بجنگد.

انتقاد فرانسه از ترامپ

همزمان با این تحول، امانوئل ماکرون در گفت‌وگوی روز یکشنبه خود با تلویزیون ملی فرانسه، از رئیس‌جمهوری آمریکا خواست که توافق هسته‌ای با ایران را فسخ نکند. او همچنین افزود که به دونالد ترامپ گفته است سیاست سختگیرانه‌اش در قبال ایران «شیوه‌ای بد» است. در عین حال ماکرون در پاسخ به سوالی در مورد تاثیر شیوه رهبری «متغیر» دونالد ترامپ بر مسائل بین‌المللی تاکید کرد که در این زمینه نگرانی ندارد و آمریکا را متحد کشور خود می‌داند. ماکرون با تاکید بر تعهد خود به حمایت از توافق هسته‌ای ایران یادآور شد که به زودی از ایران دیدار خواهد کرد.  رهبران آلمان و بریتانیا هم در این زمینه، ضمن تاکید بر نگرانی‌ها در مورد برنامه موشکی ایران نسبت به عواقب لغو توافق هسته‌ای هشدار داده بودند. از سوی دیگر، رئیس کمیسیون اتحادیه آفریقا، با صدور بیانیه‌ای حمایت کامل اتحادیه آفریقا از برجام  را مورد تاکید قرار داد.

انتقاد ترامپ از حمایت چاک شامر

همزمان با این تحولات، ترامپ در انتقاد از حمایت چاک شامر از توافق هسته‌ای گفت: «بهتر است این موضوع را با اسرائیل در میان بگذاری.» به گزارش «ایسنا» رئیس‌جمهوری آمریکا در واکنش به حمایت‌های اخیر سناتور چاک شامر از توافق هسته‌ای گفت: شامر در زمان اوباما از توافق هسته‌ای متنفر بود ولی نوبت به من که رسید از این توافق حمایت می‌کند. چاک شامر در مواضعی درباره برجام تاکید کرده است که خروج آمریکا از برجام منافع و امنیت ملی آمریکا را به مخاطره می‌اندازد. این سناتور دموکرات از مخالفان برجام در زمان تایید نهایی آن محسوب می‌شود.

دلیل مخالفت‌های مستمر ترامپ

از سوی دیگر محمدکاظم سجادپور، مشاور وزیر امور خارجه ایران، در گفت‌و‌گو با  بی‌بی‌سی  گفت تهدیدی که برجام اکنون با آن روبه‌رو است به دلیل وجود ذهنیتی آشفته در آمریکا است. سجادپورگفته است که در جامعه جهانی این نکته که ایران به تعهداتش در رابطه با این قرارداد پایبند است، کاملا روشن است. او تاکید کرد که مخالفت مستمر ترامپ، با این توافق به‌دلیل سیاست‌ها و مسائل داخلی آمریکا است.

 


 

پلیس خوب و پلیس بد

دکتر ابراهیم متقی

دکتر ابراهیم متقی
استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران

اتحادیه اروپا بخشی از ساختار اقتصادی، امنیتی و راهبردی جهان غرب محسوب می‌شود. اگرچه اختلاف‌نظر بین ترامپ، کمیساریای سیاست خارجی اتحادیه اروپا یعنی خانم موگرینی و وزرای خارجه اتحادیه اروپا حتی جانسون وزیر خارجه انگلیس وجود داشته؛ اما این مساله به معنای ایجاد شکاف در روابط اروپا و آمریکا محسوب نمی‌شود. آمریکا در فضای موجود از تهدید پرشدت و هشدار فراگیر بهره گرفته درحالی‌که الگوی رفتار اتحادیه اروپا مبتنی بر متقاعد‌سازی است. در این فضا ترامپ نماد پلیس بد و اروپا نماد پلیس خوب محسوب می‌شود. درحالی‌که کارویژه هر دو نسبتا مشترک است و اتحادیه اروپا اگر تمایل به گسترش روابط اقتصادی با ایران داشته باشد، این مساله با محدودیت‌های شدید آمریکا روبه‌رو می‌شود. وضعیت فعلی کشورهای اروپایی به‌گونه‌ای است که برای هرگونه اقدام تعاملی با ایران از وزارت خزانه‌داری آمریکا مجوز می‌گیرند که آیا این‌گونه فعالیت اقتصادی در حوزه تحریم‌ها قرار دارد یا خیر. بنابراین مهم‌ترین مساله این است که اتحادیه اروپا بخشی از حوزه سیاست جهان غرب محسوب می‌شود و ایران باید برای بهینه‌سازی موقعیت اقتصادی خود در قالب مفاد برجام پیگیری‌هایی را از کمیسیون مشترک انجام دهد.