دنیای اقتصاد- نیما صبوری: دونالد ترامپ هیچ‌گاه نفرت خود را از «برجام» پنهان نکرده است. او در طول رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا بارها توافق هسته‌ای را «بدترین توافق تاریخ» خواند. با این‌حال اما برجام در داخل آمریکا طرفدارانی هم دارد، طرفدارانی که شمار آنها کم نیست. در این‌باره مجله آمریکایی و محافظه‌کار «نشنال ریویو» که مواضع بسیار تندی نسبت به ایران دارد، در روزهای اخیر گزارشی را منتشر کرده و از ۵ دلیلی که حامیان برجام برای ماندن آمریکا پای این توافق استدلال می‌کنند پرده برداشته است. بر اساس این گزارش ۵ دلیلی که طرفداران برجام در حمایت از این توافق ارائه می‌کنند، عبارتند از:

۱- بر اساس گزارش «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی» ایران به تعهدات خود در برجام پایبند بوده است: در روز نخست سپتامبر «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی» گزارشی منتشر کرد که در آن بیان شد ایران هیچ تخطی از تعهدات برجامی خود نکرده است. همچنین یوکیو آمانو، دبیرکل این آژانس، به‌طور جداگانه گفته است که ایران به تعهدات خود در برجام پایبند بوده است. به ادعای «نشنال ریویو»، البته در گزارش آژانس هیچ اشاره‌ای مبنی بر پایبندی کامل ایران به توافق هسته‌ای نشده است. همچنین ایران اجازه بازدید بازرسان آژانس را به سایت‌های نظامی خود نداده است، اتفاقی که مخالف گفته یوکیو آمانو مبنی بر امکان بازدید در صورت نیاز است.

۲- اگر تخلفی از سوی ایران درخصوص تعهدات برجامی‌اش صورت گرفته باشد، جزئی و قابل اغماض است: در ۱۱ ژوئیه سال جاری سناتور تام کانن (ایالت آرکانزاس)، تد کروز (ایالت تگزاس)، دیوید کردو (ایالت جورجیا) و مارکو روبیو (ایالت فلوریدا) در نامه‌ای که به وزیر خارجه رکس تیلرسون نوشتند خاطرنشان کردند که تخلفات برجامی ایران ناچیز و قابل چشم‌پوشی است. البته مخالفان برجام می‌گویند ایران می‌تواند بدون اینکه از برجام تخطی کرده باشد فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم و راکتورهای آب سنگین خود را ادامه دهد. همچنین بعد از ۸ سال که محدودیت‌های برجام منقضی می‌شوند ایرانی‌ها می‌توانند برنامه‌های هسته‌ای خود را به‌طور گسترده توسعه دهند، اتفاقی که جامعه جهانی نیز به آن احترام خواهد گذاشت.

۳- رئیس‌جمهور ترامپ باید در گزارشی که قرار است اواسط اکتبر به کنگره ارائه کند، پایبندی ایران به توافق هسته‌ای را رد کند و در عوض به این توافق پایبند بماند. به عقیده طرفداران برجام در چنین شرایطی چندین سال برای بازسازی برجام فرصت وجود خواهد داشت: خروج آمریکا از توافق هسته‌ای باعث خشم رهبران اروپایی خواهد شد. بنابراین طرفداران برجام در داخل آمریکا می‌گویند با رد پایبندی ایران به تعهدات برجامی از سوی دونالد ترامپ و باقی ماندن در این توافق از جانب آمریکا می‌توان شانس مذاکره مجدد برای دستیابی به توافقی بهتر را به‌دست آورد. مخالفان برجام اما با ارائه سه استدلال چنین اظهاراتی را رد می‌کنند: اول، هیچ معنایی ندارد که رئیس‌جمهور عدم پایبندی ایران به برجام را اعلام کند و در مقابل پای این توافق باقی بماند؛ دوم، این ایده که آمریکا باید از برجام خارج نشود تا بتواند آنگونه که منافعش تامین می‌شود برجام را تغییر دهد هوشمندانه به‌نظر می‌رسد، اما نکته‌ای که وجود دارد این است که طرف ایرانی هیچ‌گاه راضی به مذاکره مجدد نخواهد شد؛ سوم، حامیان برجام به این موضوع واقف هستند که عدم تایید برجام بدون خارج شدن از آن، این امکان را برای سناتورهای دموکرات فراهم می‌سازد تا از مجراهای قانونی وضع مجدد تحریم‌هایی که بر اساس توافق هسته‌ای لغو شدند را به تعویق بیندازند.

۴- برجام این امکان را برای «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی» فراهم کرده است تا بازرسی‌های بی‌سابقه‌ای را از تجهیزات هسته‌ای ایران داشته باشد، بازرسی‌هایی که بدون برجام دیگر وجود نخواهد داشت: موضوعی که حتی مخالفان برجام در آمریکا به آن اذعان دارند این است که بازرسی‌های بی‌سابقه‌ای از تجهیزات هسته‌ای ایران از زمان اجرایی شدن برجام صورت گرفته است. اما مخالفان معتقدند این بازرسی‌ها باید در هر زمان و هر مکان - به‌خصوص تاسیسات نظامی که مستعد ساخت سلاح‌های هسته‌ای هستند - اتفاق بیفتد.

۵- آمریکا به‌جای خروج از برجام باید استراتژی‌های دیگری را برای مقابله با ایران اتخاذ کند: وزیر دفاع جیمز متیس، وزیر خارجه رکس تیلرسون و مشاور امنیت ملی مک‌مستر به‌طور مستمر از استراتژی‌های شدید برای مقابله با نفوذ ایران در منطقه سخن می‌گویند در حالی‌که معتقدند رئیس‌جمهور ترامپ باید درتوافق هسته‌ای با ایران باقی بماند.