بالاخره درها به روی آشتی بین پادشاهی عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران با میانجیگری عراق باز شد. با آنکه علت اختلاف بین این دو کشور تا حد زیادی مبهم است و این اختلاف به‌ویژه پس از فاجعه پیش آمده برای حجاج بر اثر ازدحام در مراسم حج سپتامبر سال ٢٠١٥ تشدید شد،‌ ولی این اختلاف ابعادی غم‌انگیز به خود گرفت که از مرزهای سیاسی فراتر رفت و خطر فتنه بین مسلمانان سنی و شیعه را مطرح کرد که اگر گسترش می‌یافت می‌توانست به فاجعه جهانی جدیدی تبدیل شود که به همه مسلمانان در شرق و غرب آسیب می‌رساند.

به گزارش «انتخاب» گمان می‌رود کشورهای مختلف عربی از این میانجیگری حمایت کنند به‌ویژه که به نفع همه اعراب و مسلمانان است و علاوه بر آن فوایدی برای هر دو طرف ذی‌ربط در این ماجرا یعنی عربستان سعودی و ایران دارد. طرح فتنه‌انگیزی بین سنی‌ها و شیعیان از دوره استعمار وجود داشته است مبنی بر اینکه سیاست «تفرقه بینداز، حکومت کن» را در سطوح مختلف دنبال می‌کرد تا یک ملت را به گروه‌های درگیر و رقیب تبدیل کند. این سیاست به‌ویژه توانست بین عرب‌ها فتنه‌انگیزی کند و این کار را از طریق تقسیم کردن آنها به شهری و بادیه‌نشین یا ضربه زدن به وحدت ملی آنها که دژی در برابر استعمارگران بود از طریق نزدیک شدن به برخی طرف‌ها و واگذاری حکومت به آنها و محروم کردن دیگران از حکومت، انجام داد. در برخی موارد مثل عراق، اکثریت جامعه با این ادعا که اقلیت است از دستیابی به قدرت محروم شد. مصر و کشورهای مغرب عربی هیچ‌گاه با چنین کشمکش طایفه‌ای روبه‌رو نبودند زیرا همه ساکنان این کشورها از نظر عرفی، سنی بودند ولی از نظر سنت‌ها شیعه بودند به‌ویژه که اهل بیت را تکریم می‌کردند و همین مساله موجب شد رابطه‌ای مقدس بین شافعی‌ها و مالکی‌ها از یکسو و شیعیان ازسوی دیگر شکل بگیرد؛ شیعیانی که در سرزمین شام «رافضی» تلقی می‌شدند و این طرز تلقی، ‌تاثیری ویرانگر بر وحدت مسلمانان و سپس وحدت ملت‌ها در مشرق عربی به‌ویژه سوریه و عراق و شبه جزیره عربستان و خلیج (فارس) داشت که ایران در ساحل شمالی آن قرار دارد.

از این‌رو آشتی بین پادشاهی عربستان سعودی و ایران شیعه اهمیت زیادی پیدا می‌کند. اختلاف بین عربستان سعودی و ایران می‌تواند آتش تعصب مذهبی را شعله‌ور کند و آن را از چارچوب سیاسی خارج و به فتنه بین مسلمانان تبدیل کند. آشتی بین این دو کشور که از نظر مذهبی و سیاسی موقعیت مهمی دارند و دارای منافع مشترکی به‌عنوان دو کشور نفتی هستند و در کنار عراق مرکز ثقل تولید نفت را در سطح بین‌المللی(خارج از ایالات‌متحده آمریکا) تشکیل می‌دهند، اهمیت زیادی دارد. همچنین این دو کشور از نظر مذهبی، می‌توانند عرصه‌ای برای همزیستی شیعه و سنی باشند که موجب کاهش شدت تعصب و در نتیجه از میزان برخورد منافع این دو کشور مهم و در کنار آنها کشورهای عربی خلیج (فارس) کاسته می‌شود. این آشتی اگر در فضایی درست مدیریت شود می‌تواند کشتار در یمن را متوقف کند، کشوری که مردم آن از وبا می‌میرند؛ البته اگر از جنگ بین برادران با حضور عربستان سعودی و امارات جان به در ببرند که بدون علت روشن و قابل قبول از نظر عقلی و دینی و به‌رغم عرب بودن یمنی‌ها، با آنها می‌جنگند.

همچنین این آشتی اگر در فضایی درست مدیریت شود می‌تواند موجب پایان جنگ در سوریه شود. آشتی بین عربستان و ایران اگر بر مبنایی درست تحقق پیدا کند که در آن منافع هر دو طرف عربی و ایرانی در نظر گرفته شود، رویدادی تاریخی خواهد بود که در سطح منطقه و بر همه کشورهای منطقه تاثیر خواهد گذاشت و حتی تاثیر آن به سطح بین‌المللی در شرق و غرب گسترش خواهد یافت.

اکنون سراسر منطقه درگیر جنگی ظالمانه علیه مردم منطقه است و گروه‌های تبهکار به قتل و آواره کردن مردم مشغولند، همانند کاری که گروه دولت خلافت اسلامی جعلی در عراق و شام معروف به «داعش» انجام داد. همچنین «القاعده» در میان گروه‌های مسلح متعددی در سرزمین شام رخنه کرده است و مردم را می‌کشد و رقابتی خونین با داعش دارد. خطر این گروه‌ها که به ناحق شعار اسلام‌گرایی سر می‌دهند به سراسر سرزمین‌های عربی گسترش یافته است. مصر هر روز شاهد عملیات قتل و کشتار هدفمند است که وحدت ملی را به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین ارکان قدرت مصر و همچنین نیروهای ارتش و پلیس را در سراسر مصر هدف قرار می‌دهد. این گروه‌ها به کشمکش در سوریه دامن زدند و تلاش کردند به آن بعدی مذهبی بدهند تا وحدت ملی این کشور را نابود کنند؛ وحدتی که محور قدرت این کشور و همواره در مبارزه به‌خاطر وحدت عربی پیشتاز بوده و به این وحدت زیر پرچم رئیس‌جمهور جمال عبدالناصر جامه عمل پوشانده است که یکی از مهم‌ترین دستاوردهای قومی عرب‌ها در تاریخ معاصر به شمار می‌رود. لبنان نیز در انفجارهایی که به دست گروه‌های داعش و النصره صورت گرفت، قربانی داد. این انفجارها غیرنظامیان را در مراکز شلوغ، صحن‌ مساجد، قهوه‌خانه‌ها و مراکز تجاری هدف قرار داد، آن هم به بهانه مبارزه با «حزب الله» که نمی‌توان نقش آن را در آزادسازی لبنان و بیرون راندن اشغالگران اسرائیلی از سراسر خاک این کشور در سال ٢٠٠٠ انکار کرد. این جنبش سپس در برابر تهاجم ارتش اسرائیل ایستاد و ارتشی را که شکست‌ناپذیر تلقی می‌شد در چنین روزهایی در سال ٢٠٠٦ شکست داد. اکنون زمان خاموش کردن آتش فتنه‌ای فرا رسیده که کل منطقه و ساکنان آن اعم از عرب‌ها و ایرانی‌ها را تهدید می‌کند. این فتنه موجب قدرت گرفتن دشمن صهیونیستی در فلسطین شده است که مردم مقاوم آن -اعم از زنان و مردان و نوجوانان و سالمندان- دیگر کسی را از بین مسلمانان -سنی و شیعه- و مسیحیان و دیگر اقلیت‌ها به‌ویژه در سوریه و عراق و لبنان نمی‌یابند که دست یاری به سوی آنان دراز کنند. بدون شک مصر با توجه به اهمیت آن از نظر جمعیت و موقعیت سیاسی که هر روز با خطر تروریسم با شعار جعلی اسلام سیاسی مواجه است، می‌تواند نقشی محوری در این آشتی تاریخی بین شیعیان و سنی‌ها ایفا کند. مصر به میراث شیعی خود معروف است، میراثی که تحت تاثیر انتقال حکومت از فاطمی‌ها به ممالیک قرار نگرفته است و همچنان جایگاهی والا در ذهن عرب‌ها اعم از مسلمانان سنی و شیعه و مسیحیان از طوایف مختلف دارد. پایان یافتن این جنگ بیهوده بین اعراب و ایرانی‌ها به نفع همه مسلمانان و به‌ویژه به نفع آرمان فلسطین است. ما هرچقدر در جنگ با ایران بیشتر تندروی کردیم ایران نیز بیشتر مقابله کرده است که نتیجه آن وارد شدن آسیب جدی به عرب‌ها و ایرانی‌ها است.

منبع: الشروق مصر