دنیای اقتصاد- نیما صبوری: هیچ کشوری از تغییر مصون نیست. در این رابطه میزان آمادگی کشورها در مواجهه با شوک‌های ناگهانی و روندهای بلندمدت، اثرات گسترده‌ای بر موفقیت و رفاه شهروندان و مؤسسات آن کشور دارد.

در این راستا یک مرکز خدمات حرفه‌ای با نام «کی‌پی‌ام‌جی» (KPMG) که یکی از چند مرکز مشاوره‌ای معتبر در جهان است، گزارش جدیدی را منتشر کرده که در آن «شاخص آمادگی تغییر ۲۰۱۷» معرفی شده است. این شاخص در واقع آمادگی و واکنش دولت، شرکت‌های دولتی و خصوصی، مردم و جامعه مدنی یک کشور را در مواجهه با تغییرات و فرصت‌های پیش‌آمده نشان می‌دهد. این مرکز مشاوره‌ای که برای ارائه خدمات مشاوره و اطلاعات به سرمایه‌گذاران حق مشاوره دریافت می‌کند، به‌عنوان بخشی از راهکارهای جذب سرمایه‌گذاران به استفاده از خدمات این مرکز، اطلاعاتی را به‌طور رایگان منتشر می‌کند تا بدین ترتیب به سرمایه‌گذاران نشان دهد اطلاعات و تحلیل لازم در مورد اهداف سرمایه‌گذاری بین‌المللی را در اختیار دارد. امسال برای نخستین بار این مرکز، اطلاعات ایران را نیز در فهرست لیگ کشورهای مورد بررسی برای سرمایه‌گذاران وارد کرده است، پیامی که نشان‌دهنده ورود ایران به عرصه بررسی‌های جهانی سرمایه‌گذاران است. بر این اساس، ایران برای نخستین بار از سال ۲۰۱۲ که این شاخص منتشر می‌شود وارد رتبه‌بندی این نهاد شد و توانست در اولین سال حضورش در جایگاه ۹۰ از میان ۱۳۶ کشور بایستد. در واقع حضور ایران در رتبه‌بندی «شاخص آمادگی تغییر ۲۰۱۷» به نوعی نشانه ‌مثبت برای سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی است که می‌تواند با موجود بودن اطلاعاتش، اطمینان خاطر آنها را در زمینه انجام فعالیت‌های اقتصادی در ایران به همراه داشته باشد. در رتبه‌بندی امسال سوئیس به‌عنوان آماده‌ترین کشور در مقابله با شوک‌ها و تغییرات معرفی شد و در جایگاه نخست ایستاد. پس از سوئیس کشورهای سوئد، امارات، سنگاپور و دانمارک در رده‌های دوم تا پنجم این فهرست قرار گرفته‌اند. در این رابطه «دنیای اقتصاد» با استناد به گزارش جدید «شاخص آمادگی تغییر»، آماده‌ترین کشورها در مواجهه با شوک‌ها و تغییرات ناگهانی را معرفی می‌کند.

آماده‌ترین کشورها در مقابله با تغییرات

شرکت خدمات حرفه‌ای «کی‌پی‌ام‌جی» که در هلند مستقر است، گزارشی را تحت‌عنوان «شاخص آمادگی تغییر ۲۰۱۷» منتشر کرده است. این شرکت که در زمینه خدمات مشاوره‌ای فعالیت دارد یکی از معتبرترین نهادهای بین‌المللی در این زمینه است. در واقع داده‌هایی که این شرکت ارائه می‌کند مورد استفاده نهادهای اقتصادی دولتی و خصوصی و همچنین سرمایه‌گذاران بین‌المللی قرار می‌گیرد. در این رابطه، «شاخص آمادگی تغییر ۲۰۱۷» در واقع ظرفیت پیش‌بینی، آمادگی، مدیریت و واکنش مناسب یک کشور - شامل دولت، شرکت‌های دولتی و خصوصی، مردم و جامعه مدنی - را در مواجهه با طیف گسترده‌ای از تغییرات که نتیجه آن کاهش اثرات منفی این تغییرات است، نشان می‌دهد. تغییراتی که در این گزارش به آن اشاره شده شامل دو دسته است: اول، شوک‌هایی از قبیل بی‌ثباتی‌های مالی و اجتماعی و همچنین بلایای طبیعی و دوم، ریسک‌ها و فرصت‌های اجتماعی و سیاسی همچون تغییرات تکنولوژی، رقابت و دولت. در این راستا، «شاخص آمادگی تغییر» که از سال ۲۰۱۲ ارائه می‌شود به ابزاری کلیدی به منظور ارائه اطلاعاتی معتبر و مستقل برای حمایت از فعالیت‌های دولت‌ها، نهادهای مدنی، کسب‌وکارها و نهادهای توسعه‌ای بین‌المللی تبدیل شده است.

در گزارش امسال، آمادگی ۱۳۶ کشور در مقابل تغییرات مورد ارزیابی قرار گرفته‌ است. همچنین کشورهای مورد مطالعه بر اساس گروه درآمدی نیز طبقه‌بندی شده‌اند که بر اساس آن ۳۵ کشور با درآمد بالا، ۳۷ کشور با درآمد بالای متوسط (شامل ایران)، ۴۰ کشور با درآمد پایین متوسط و ۲۴ کشور با درآمد پایین در این فهرست قرار دارند. نظرسنجی (۲۶ پرسش) صورت گرفته از ۱۳۷۲ کارشناس به‌عنوان داده‌های اصلی و سری زمانی ۱۲۵ متغیر به‌عنوان داده‌های ثانویه در این رتبه‌بندی مورد استفاده قرار گرفته است. در نهایت با استفاده از داده‌های نام برده، امتیاز کشورها در سه زیر بخش محاسبه و رتبه‌بندی «شاخص آمادگی تغییر ۲۰۱۷» ارائه شد.

جایگاه ایران در شاخص آمادگی تغییر

در رتبه‌بندی امسال ۹ کشور جدید - ایران، ارمنستان، ایرلند، لبنان، تاجیکستان، مولداوی، لسوتو، گایان و لیبریا - وارد شده‌اند. بر این اساس ایران توانست در رتبه‌بندی امسال و در اولین سال ورودش در جایگاه ۹۰ بایستد. همچنین ایران در زیربخش ظرفیت کسب‌وکار در رتبه ۱۰۴، در زیربخش ظرفیت دولت در رتبه ۸۳ و در زیربخش ظرفیت مردم و جامعه مدنی در رتبه ۷۸ قرار گرفت. در واقع بر اساس نتایج به‌دست‌ آمده، مردم و جامعه ایران بالاترین ظرفیت را در مواجهه با تغییرات و شوک‌های به‌وجود آمده دارند. در میان کشورهای منطقه نیز اماراتی‌ها با امتیاز بالایی که به‌دست آوردند توانستند در رده سوم رتبه‌بندی کل و در جایگاه نخست آسیا و خاورمیانه قرار بگیرند.

بر اساس رتبه‌بندی «شاخص آمادگی تغییر ۲۰۱۷» سوئیس در مجموع به‌عنوان آماده‌ترین کشور در مواجهه با تغییرات معرفی شد و در جایگاه نخست این فهرست قرار گرفت (این کشور در گزارش قبلی این نهاد که در سال ۲۰۱۵ منتشر شده بود در رده دوم قرار داشت و جایگاه سنگاپور را در رده نخست گرفت). همچنین بر اساس امتیاز داده شده در هر یک از زیربخش‌ها، امارات در زیربخش ظرفیت کسب‌وکارها، سنگاپور در زیربخش ظرفیت دولت و سوئیس در زیربخش ظرفیت‌ مردم رتبه‌های نخست را کسب‌کرده‌اند. پس از سوئیس به ترتیب کشورهای سوئد، امارات، سنگاپور و دانمارک در رتبه‌های دوم تا پنجم ایستادند. کشورهایی که در رتبه‌های اول تا دهم این رتبه‌بندی قرار گرفته‌اند سه ویژگی قابل توجه دارند: تمام این ۱۰ کشور در گروه درآمدی با درآمد بالا قرار دارند، ۸ مورد از این ۱۰ کشور جزو کشورهای به اصلاح دارای منابع طبیعی فراوان نیستد و ۶ مورد از این کشورها جمعیتی کمتر از ۱۰ میلیون نفر دارند. در این راستا، از دیگر کشورهای مهم این فهرست می‌توان به آمریکا (رتبه ۱۲)، قطر (رتبه ۱۹)، چین (رتبه ۳۶)، ترکیه (رتبه ۶۲)، روسیه (رتبه‌۷۲) و پاکستان (رتبه ۱۱۵) اشاره کرد. همچنین کشورهای سودان جنوبی، سودان، چاد، سوریه و سومالی به ترتیب در انتهای این رتبه‌بندی قرار گرفته‌اند.

توان ایران در صید فرصت‌ها