دنیای اقتصاد: «کدام وزیران در پاستور می‌مانند؟» این سوالی است که در روزهای اخیر برخی چهره‌های سیاسی به آن پاسخ داده و از جانب خود اعلام کرده‌اند که حضور دوباره کدام یک از وزیران دولت یازدهم، در کابینه حسن روحانی قطعی است. برآیند گمانه‌زنی‌ها در هفته‌های اخیر تا حدی نام‌های ماندگار در کابینه بعدی روحانی را روشن کرد، در این میان الیاس حضرتی نماینده تهران در پیامی توییتری نام ۶ وزیر فعلی که به‌طور حتم در کابینه دوازدهم هم در جمع مردان روحانی حضور خواهند داشت را اعلام کرد. او در این پیام از بیژن نامدار زنگنه، حسن قاضی‌زاده هاشمی، حسین دهقان، محمدجواد ظریف، مسعود سلطانی‌فر و محمود واعظی به‌عنوان اعضای قطعی دولت آینده نام برد. پیش از این نیز از حضور دوباره زنگنه، ظریف و قاضی‌زاده هاشمی در کابینه خبرهایی منتشر شد. البته برخی از نمایندگان مجلس در گفت‌و‌گو با «دنیای اقتصاد» از عبدالرضا رحمانی فضلی نیز به‌عنوان یکی از وزیران پیشنهادی روحانی برای کابینه آتی یاد کردند.

تقاضا برای ماندن وزیر بهداشت

در این میان البته نام حسن قاضی‌زاده هاشمی تا پیش از این، با اما و اگرهایی روبه‌رو بوده است. با این حال تقاضا برای ادامه کار او در راس وزارت بهداشت نیز زیاد است؛ آیت الله مکارم شیرازی در گفت‌وگویی تلفنی با قاضی‌زاده هاشمی وزیر بهداشت، از او خواست برای ادامه «کارهای بزرگی» که شروع کرده تصمیم به «ماندن در کابینه» گیرد و راهی که آغاز کرده را «ادامه» دهد. حسن روحانی نیز سه‌شنبه گذشته در جشنواره عمران سلامت قاضی‌زاده هاشمی را ازجمله پرکارترین وزرای دولت یازدهم و جزو پرسفرترین وزرا به مناطق مختلف محروم کشور به‌منظور پیگیری طرح‌ها و رفع مشکلات آنها خواند و با اشاره به اجرای طرح تحول سلامت که به‌عنوان یک اصل مهم برای دولت دوازدهم نیز مطرح خواهد بود، از همه آنهایی که به دولت یازدهم در این خصوص کمک کردند، خواست که با آمادگی، اخلاص و انرژی بیشتر خودشان را برای خدمت در دولت دوازدهم آماده کنند؛ بسیاری این اظهارات روحانی را به دعوت تلویحی رئیس‌جمهوری از وزیر بهداشت برای تکرار حضور در کابینه‌اش یاد کردند.

به‌نظر می‌رسد قاضی‌زاده هاشمی خود تمایلی برای ادامه کار نداشته اما شاید متقاضیان ماندن او در صدر وزارت بهداشت، او را قانع کرده‌اند. او پیش از این، ماندن خود در کابینه دوازدهم را مشروط کرده بود: «اگر بخواهم صادقانه سخن بگویم باید به این موضوع اشاره کنم که این طور نمی‌شود کار کرد که ما زندگی و امور شخصیمان را بگذاریم و وسط میدان بیاییم و ۴سال کار کنیم آن هم برای مردم، ملت و انقلاب و در عین حال کتک هم بخوریم. من این مدلی کار نمی‌کنم. من زمانی حاضرم که جانم را برای کشور فدا کنم که کسانی که ادعای انقلابی‌گری دارند، آنها دیگر ما را نزنند.»

نمره منفی «امید» به 7 وزیر

در سوی دیگر، آغاز کابینه دوازدهم به‌طور قطع پایانی بر کار برخی دیگر از وزیران دولت یازدهم خواهد بود. اصلاح‌طلبان مجلس که بیش از یک ماه است جلساتی را در فراکسیون امید برگزار می‌کنند و عملکرد وزیران فعلی را مورد ارزیابی قرار می‌دهند، در ارزیابی‌های خود، ۷ وزیر را از منظر عملکردی، از ماندن در دولت بعدی روحانی خط زدند. این خبر را محمدعلی وکیلی عضو هیات رئیسه فراکسیون امید به خبرگزاری فارس گفت و توضیح داد: در ارزیابی صورت گرفته، ٧وزیر زیر متوسط بودند و نباید در دولت بعد باشند و در صورت معرفی قطعا ما به‌عنوان وکلای ملت به آنها رأی نمی‌دهیم. وکیلی البته به نام این وزیران اشاره نکرد. با این حال برخی دیگر بر این باورند که دولت دوازدهم حتی بدون تغییر بهتر از دولت یازدهم عمل خواهد کرد. علی شکوری راد دبیرکل حزب اتحاد ملت که در پیامی توییتری به این موضوع اشاره کرده است، البته با اعلام اعتماد به رویکردهای حسن روحانی، تاکید کرده است که ترکیب دولت، متأثر از رای مردم بهتر خواهد بود.

سهم‌خواهی‌های جریانی؟

موضوع «دولت متاثر از رای مردم» مدتی است که از سوی هر دو جریان سیاسی مطرح شده است؛ اصلاح‌طلبان و اصولگرایان هر دو بر این باورند که روحانی باید برای هر یک از این جریان‌ها در کابینه سهمی در نظر گیرد. پیش از این سیدمحمدرضا میرتاج‌الدینی معاون پارلمانی محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور سابق، در گفت‌و‌گویی با خبرآنلاین با اعلام اینکه ۱۶ میلیون رای به رقیب روحانی نشان می‌دهد که این تعداد از دولت یازدهم راضی نبودند، گفته بود روحانی باید کابینه را طوری بچیند که لااقل در تعارض با این بخش عظیم از رای مردم نباشد. اصولگرایان مجلس هم رایزنی‌های خود با دولت را آغاز کرده‌اند؛ حمیدرضا حاجی‌بابایی رئیس فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس از تشکیل کمیته ۱۵ نفره فراکسیون متبوعش برای تعامل با دولت در تعیین کابینه دوازدهم خبر داد.

در سوی اصلاح‌طلبان هم، پنج‌شنبه گذشته محمدرضا عارف رئیس شورای‌عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان در نشست هم‌اندیشی شورای‌عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان با شوراهای اصلاح‌طلب سراسر کشور با گلایه اعلام کرد که «بعضی‌ها پیروز می‌شوند، یادشان می‌رود چه کسانی برای‌شان زحمت کشیدند.» او در این گلایه گفت: «در انتخابات اردیبهشت هیچ شکی نیست که پیروزی روحانی مدیون اصلاح‌طلبان است. خواهش ما در آستانه تشکیل دولت دوازدهم همراهی و هماهنگی با فراکسیون امید است.» او البته تاکید کرد که در این موضوع اصلاح‌طلبان هیچ سهم‌خواهی نخواهند داشت، اما گفت که «انتظارمان از روحانی این است با شورای‌عالی اصلاح‌طلبان مشورت کند.»

مصطفی کواکبیان نماینده تهران هم به روحانی انتقاد کرده است؛ او در اردوی سراسری حزب مردم‌سالاری در تبریز گفت: «در آستانه تشکیل کابینه هستیم. حتی در جلسه‌ای هم حاضر نشدیم که از ما تشکر شود چه رسد به این که بخواهیم سهم‌خواهی کنیم.» او البته با بیان اینکه اخباری می‌شنویم که عده‌ای از جریان‌های مختلف آقای رئیس‌جمهور را می‌خواهند تحت فشار قرار داده و عناصری که عملکرد مثبتی نداشته‌اند را مجددا وارد کابینه کنند، گفت: «انتظار داریم آقای روحانی به وعده‌های انتخاباتی خویش عمل کند و از تداوم فعالیت مدیران دوزیست جلوگیری کند.»

واکنش‌ها به کنایه عارف

هرچند عارف در این ماجرا خواهان داشتن نقش مشورتی در چینش کابینه شد، اما کنایه او به روحانی بی‌جواب نماند؛ ساعتی بعد حسام‌الدین آشنا مشاور فرهنگی روحانی در واکنش به توییت عارف درباره کابینه، نوشت: «درست است که گفتمان از جنس سهم‌خواهی نیست، اما امان از سهم‌خواهی‌های افراد به اسم جریان.»

غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی، عضو فراکسیون مستقلان مجلس هم از اظهارات محمدرضا عارف انتقاد کرد. او در گفت‌وگویی با «انتخاب»، این اظهارات را «انحصارطلبانه» خواند و توضیح داد: «خیلی از مردم پای صندوق رای آمدند که اصلا نه اصلاح‌طلب بودند، نه اصولگرا. مردم به روحانی رای دادند؛ چراکه نگران از انتخاب یک فرد ناکارآمد به‌عنوان رئیس‌جمهور بودند. البته در کنار اصلاح‌طلبان که زحمت کشیدند، بخش کثیری از اصولگرایان عاقل هم به روحانی رای دادند و برای او تلاش کردند. اینکه آرای دکتر روحانی را مصادره کنیم، انحصارطلبی است.»

در میان اصلاح‌طلبان، طیبه سیاوشی نماینده تهران نیز در گفت‌وگو با «ایلنا» اعلام کرد که تاکنون خواست اصلاح‌طلبان در چینش کابینه در نظر گرفته نشده است. با همه این خواسته‌های جریانی از حسن روحانی، محمود واعظی وزیر ارتباطات و عضو شورای مرکزی حزب اعتدال و توسعه در اشاره‌ای به ملاقات وزیران با رئیس‌جمهوری، تاکید کرد که اصولگرایان معتدل، اعتدالیون و اصلاح‌طلبان معتدل در کابینه ملی دوازدهم نماینده خواهند داشت. واعظی در گفت‌و‌گو با خبرآنلاین تاکید کرد که برای تعیین اعضای کابینه دولت دوازدهم اصل بر اعتدال است. او در عین حال تاکید کرد که کابینه جای آن نیست که افراد اختلاف نظرهایشان را آنجا مطرح کنند؛ زیرا هیات دولت جای هماهنگی برای کار و تلاش است.

با این حال، علی جنتی درباره ایجاد اختلاف میان حامیان روحانی هشدار داد؛ او در همایش تقدیر از ستاد انتخابات حزب اعتدال و توسعه تاکید کرد: «باید انسجام خود را حفظ کنیم و دچار اختلاف نشویم، نباید هدف را فراموش کنیم و نباید به دنبال سهم‌خواهی باشیم.»

به هر روی حسن روحانی به صورت قانونی ۲۵ روز تا اعلام نام وزیران پیشنهادی خود برای کابینه دوازدهم فرصت دارد. هرچند ممکن است او به سیاق اولین دوره ریاست‌جمهوری‌اش، در روز تحلیف، اعضای کابینه‌اش را معرفی کند. حسن روحانی ۱۴ مردادماه در ساختمان هرمی بهارستان برای دومین بار سوگند ریاست‌جمهوری یاد می‌کند و پس از تکمیل پازل کابینه‌اش با رای مجلسی‌ها، دولت دوازدهم را به دست می‌گیرد.