دو سناریوی انصراف قالیباف

دنیای اقتصاد: سه روز مانده به برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری، محمدباقر قالیباف با صدور بیانیه‌ای به نفع ابراهیم رئیسی از رقابت‌های انتخاباتی کناره‌گیری کرد. او در بیانیه‌ای از حامیان خود خواست به‌منظور وحدت در جبهه انقلاب اسلامی، تمام ظرفیت و حمایت خود را براى موفقیت ابراهیم رئیسى و به بار نشستن دولت کار و کرامت برای خدمت به مردم قرار دهند.

به‌دنبال این بیانیه ابراهیم رئیسی انصراف قالیباف از ادامه حضور در انتخابات ریاست‌جمهوری را حرکتی انقلابی توصیف و از او تشکر کرد. قالیباف در شرایطی روز گذشته از عرصه رقابت‌های انتخاباتی کناره‌گیری کرد که در ادامه برنامه‌های تبلیغاتی‌اش به رشت سفر کرده و به شدت به سیاست‌های دولت یازدهم انتقاد کرده بود. از همین رو می‌توان از رشت به‌عنوان آخرین سفر استانی شهردار تهران برای رقابت با ۵ نامزد دیگر انتخابات ریاست‌جمهوری یاد کرد. هرچند او طی دو روز باقی مانده از فرصت تبلیغات انتخابات قرار است به نفع ابراهیم رئیسی در سفرهای استانی حاضر شود و به نفع او تبلیغ کند. بر اساس خبرها او همچنین قرار است امروز همراه با رئیسی در اجتماع بزرگ مصلای تهران حضور یابد. همزمان محمد دهقان رئیس ستاد مرکزی انتخاباتی محمدباقر قالیباف در پی اتحاد انتخاباتی قالیباف با رئیسی، از مردم اردبیل و تبریز بابت لغو سفر وی عذرخواهی کرد.

چرا قالیباف کناره‌گیری کرد؟

ظاهرا آنچه شهردار تهران را وادار به انصراف کرده است ریزش آرای او طی روزهای اخیر و خصوصا آخرین مناظره ۶ نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری است. همچنان که به گفته محمدحسن رحیمیان، عضو موسس جبهه مردمی انقلاب (جمنا) «رئیسی در نظرسنجی‌ها از قالیباف پیشی گرفته بود. شاید از همین رو او و تیم انتخاباتی‌اش عصر روز یکشنبه تصمیم گرفتند از کارزار انتخابات خداحافظی کنند.» اما قطعا کناره‌گیری شهردار تهران دلایل دیگری هم دارد. او این دوره برای سومین بار بود که نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری می‌شد و به‌نظر نمی‌رسید که قصد داشته باشد میدان را به رقبای اصولگرا و اصلاح‌طلب خود واگذار کند. از این رو به‌نظر می‌رسد مسائل مهم‌تری او را به کناره‌گیری ترغیب کرده باشد.

اول آنکه براساس برخی تحلیل‌ها اصولگرایان با توجه به نتایج نظرسنجی‌های روزهای اخیر به این نتیجه رسیده‌اند که برای شکست روحانی یا رفتن انتخابات به دور دوم که از همان ابتدا گزینه مطلوب آنها بوده به حضور تنها یک نامزد از جریان خود احتیاج دارند. با توجه به اینکه رای رئیسی از قالیباف پیشی گرفته بود او به این جمع‌بندی رسید که انصراف دهد. انصرافی که البته قطعا مشروط و با قولی از سوی رئیسی به او همراه بوده است. براساس شنیده‌ها گویا ابراهیم رئیسی در اولین واکنش خود به این اتفاق اعلام کرده که محمدباقر قالیباف را به‌عنوان معاون اول خود انتخاب خواهد کرد. موضوع دیگری که قطعا در انصراف قالیباف نقش داشته عدم حمایت جریان‌های مهم اصولگرایی از او در این انتخابات است. همچنان که او طی روزهای گذشته حامیان بزرگی چون جامعه مدرسین، جبهه پایداری و جامعه روحانیت مبارز را از دست داده بود.

مشکل تازه اصولگرایان

فارغ از این دلایل می‌توان گفت که حالا تکلیف جبهه مردمی انقلاب (جمنا) که تاکنون بر حمایت از هر دو نامزد نهایی خود (رئیسی و قالیباف) تاکید داشت، روشن شده است. با این حال اصولگرایان با دو سناریو مواجه‌اند هرچند انصراف قالیباف مشکل را تا حد زیادی برای آنها حل کرده، اما اینکه آرای قالیباف به سبد کدام یک از نامزدهای آنها یا کاندیداهای دیگر می‌رود، هنوز برای آنها معلوم نیست. در این بین بسیاری از اصولگریان نگران آن هستند که بخشی از آرای قالیباف به سبد رای روحانی ریخته شود. در واقع حالا اصولگرایان این نگرانی را دارند که حامیان اصولگرای قالیباف رای خود را به سبد رای ابراهیم رئیسی بریزند و طبقه متوسطی که به‌واسطه مدیریت قالیباف در شهر تهران می‌خواستند به او رای بدهند رای خود را به روحانی اختصاص دهند.

از سوی دیگر شهردار تهران در شرایطی به نفع رئیسی از رقابت‌ها کناره‌گیری کرده است که تاکنون بارها از اسحاق جهانگیری به‌دلیل کاندیدای پوششی بودن حسن روحانی انتقاد کرده بود. اما حالا می‌توان از او به‌عنوان نامزد پوششی جریان اصولگرایی یاد کرد. در سناریوی دوم هم اصولگرایان معتقدند که بخش عمده آرای قالیباف به سبد آرای رئیسی منتقل می‌شود. به هر ترتیب انصراف او روز گذشته با واکنش‌هایی همراه بود. همچنان که محمدرضا باهنر او را یک مدیر جهادی توصیف کرد که با انصراف خود، یک کار جهادی برای موفقیت نیروهای انقلاب کرده است. محمدرضا عارف، رئیس شورای‌عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان نیز گفت از اول هم مشخص بود قالیباف کنار می‌کشد.

همچنین به گزارش «ایسنا» با استعفای محمدباقر قالیباف به نفع ابراهیم رئیسی، اسحاق جهانگیری با انتشار پستی در اینستاگرام به این استعفا واکنش نشان داد. به گزارش «ایسنا» در مناظره دوم میان کاندیدای دوازدهمین دور انتخابات ریاست‌جمهوری محمد باقر قالیباف خطاب به جهانگیری گفت: ای کاش خود شما اخلاق را رعایت می‌کردید، این از پدیده‌های عجیبی است که جنابعالی به‌عنوان معاون اول رئیس‌جمهور نامزد شده‌اید. البته حق شهروندی شما هست، شما هم می‌گویید رقیب هستیم؛ اما مردم باید قضاوت کنند. صداقت شما برای مردم چند روز آینده مشخص خواهد شد که واقعا شما هستید یا نیستید. در ادامه قالیباف خطاب به جهانگیری گفت: آمدن شما به عرصه انتخابات با توجه به پوششی بودن شما برای حمایت از روحانی وقت مردم را تلف می‌کند. اسحاق جهانگیری پس از انصراف قالیباف به نفع جهانگیری ٤٥ ثانیه از فیلم این گفته‌های قالیباف را در صفحه اینستاگرام خود منتشر کرد و نوشت: «بدون شرح» در این میان هنوز اصولگرایان یک نامزد دیگر به جز رئیسی در صحنه دارند که حاضر به کناره‌گیری نشده است. در همین راستا ستاد انتخاباتی مصطفی میرسلیم روز گذشته با صدور اطلاعیه‌ای اخبار مربوط به انصراف او از انتخابات را تکذیب کرد.

پاسخ روحانی به درخواست‌های رفع حصر

از سوی دیگر سفرهای انتخاباتی حسن روحانی دیروز نیز ادامه داشت. او در جمع مردم تبریز در واکنش به سوال‌ها و درخواست‌های هواداران خود مبنی‌بر رفع حصر تعدادی از کاندیداهای انتخابات سال ۸۸ گفت: بازوی من قدرت بعضی چیزها را ندارد، اما بعضی کارها با رای بالاتر از ۵۱ درصد کارساز خواهد بود. روحانی تصریح کرد: روز جمعه پای صندوق‌های رای می‌رویم تا بر اصلاحات، اعتدال، اخلاق، صداقت، اصولگرایی بدون ریا و سیدمحمد خاتمی سلام کنیم. همچنین به گزارش «ایرنا» روحانی گفت: عده‌ای آنقدر پررو شده‌اند که گزارش دروغ به محضر مقام معظم رهبری ببرند؛ ما که انقلابی امروز نیستیم، شماها تازه انقلابی شده‌اید؛ من بسیجی سال ۵۹ هستم، به مردم دروغ نگوییم. همچنین به گزارش خبرآنلاین وی گفت: دلواپسان آجرهای دیوارهای تحریم که خراب کرده‌ایم را در انباری قرار داده‌اند تا اگر دولت تغییر کرد، دوباره دیوارهای تحریم را بسازند، اما ما طرفدار پل هستیم. او تصریح کرد: چرا این همه علیه روحانی و دولتش تهمت می‌زنند، ‌چرا صدا و سیما ضد این دولت حرکت می‌کند؟ دعوا سر چیست؟ حسن روحانی، امروز نیز به استان خوزستان سفر می‌کند. از سوی دیگر به گزارش «ایسنا» مشهد در روز پایانی تبلیغات انتخابات ریاست‌جمهوری میزبان سیدابراهیم رئیسی و حسن روحانی خواهد بود.

توصیه‌هاشمی‌طبا برای رای به روحانی

سیدمصطفی‌هاشمی‌طبا نیز در بیانیه‌ای به تحلیل دوازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری پرداخت. به گزارش «ایرنا» او در این بیانیه گفت: اینجانب با توجه به آمارهای موجود و نظرخواهی‌های به‌عمل آمده از آن جا که شاید به‌دلیل عدم‌سابقه برای گستردگی اطلاعات این دیدگاه و شاید به دلایل دیگر استقبال از آن را در حد قاطبه ملت شریف ایران نمی‌بینم و در جهت عدم بازگشت به شرایط دولت نهم و دهم و همچنین تداوم حرکت سازنده دولت یازدهم بر آن هستم که رای خود را به جناب آقای دکتر روحانی اختصاص دهم. هاشمی‌طبا در نشست خبری «ایسنا» نیز با تاکید بر اینکه به روحانی در انتخابات رای می‌دهد، گفت: اگر کسی با من تماس گرفت و نظرخواهی کرد به او می‌گویم به روحانی رای دهد، اما انصراف نمی‌دهم چون معتقدم انصراف به معنای دست برداشتن از ایده و نظراتم است.

وی در مورد دلیل انصراف ندادنش در انتخابات تصریح کرد: برخی به من گفته‌اند که انصراف بده، اما من انصراف نمی‌دهم چون معتقدم انصراف به معنای دست برداشتن از ایده‌ها و نظرات است. انصراف یعنی اینکه از ایده‌هایم صرف‌نظر کرده باشم که اینطور نیست. هاشمی‌طبا ادامه داد: ثبت‌نام من بدون مشورت با کسی بود و هیچ کس هم از جناح اصلاح‌طلب با من تماسی نداشت که من انصراف بدهم و این دقیقا تصمیم خودم بوده است که آرای خود را به آقای دکتر روحانی بدهم. این کاندیدای ریاست‌جمهوری تصریح کرد: از جناح اصولگرایان فرد بسیار محترمی با من تماس گرفت که من به نفع یکی از آنها کنار بروم، ولی من مخالفت کردم. متنی تهیه کرده بود که من به نفع آنها کناره‌گیری کنم که این متن در حال حاضر موجود است و اگر لازم شد قابل‌ارائه به خود آن نامزد است.