گام دوم در پسابرجام

رئیس بخش سیاست‌های تحریمی سرویس اقدامات خارجی اروپا با تاکید بر اینکه اجرای برجام در گام نخست توانسته زمینه را برای توسعه روابط مالی و اقتصادی ایران و اروپا ایجاد کند، گام دوم را اصلاح ساختار در کسب‌و‌کار و شفافیت بانک‌های ایرانی می‌داند. دیوید گیر با بیان اینکه توسعه روابط‌بانکی اقدامی زمانبر خواهد بود، تاکید کرد که اتحادیه اروپا از تمام ظرفیت‌های خود برای بهبود این روند استفاده خواهد کرد و از ایده‌های داخلی در این زمینه استقبال می‌کند.

اهمیت ویژه برجام برای اروپا

دیوید گیر در چهارمین «همایش تجاری و بانکی ایران-اروپا» با بیان اینکه اتحادیه اروپا از برگزاری چنین همایش‌هایی استقبال می‌کند، گفت: این فرصت مناسبی برای گردآوری شخصیت‌هایی است که به گسترش روابط‌بانکی ایران و اروپا متعهد هستند. این مقام مسوول با تاکید بر اهمیت برجام، این دستاورد بزرگ را نشان‌دهنده دیپلماسی چندجانبه موفق دانست. او افزود: اتحادیه اروپا، به تعهد عمیق خود درخصوص اجرای کامل توافق هسته‌ای پایبند است و موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، اجرای توافق هسته‌ای را به نفع اروپا می‌داند. از نگاه ایشان، برجام یک توافق دوجانبه نبوده، بلکه توافق چندجانبه بوده که سازمان ملل متحد نیز از آن حمایت می‌کند و به کل جامعه بین‌الملل تعلق دارد. او جنبه دیگر اهمیت این توافق برای اروپا را مسوولیت کمیسیون مشترک اروپا، برای اجرای توافق هسته‌ای عنوان کرد.

ایجاد شعبه بانک‌های ایرانی

دیوید گیر اعتقاد دارد: مردم ایران نیز اهمیت برجام را به‌خوبی درک کردند زیرا این توافق برای توسعه اقتصادی ایران، نقش ویژه‌ای دارد. او افزود: دلیل حضور من در اینجا نیز همین موضوع است و با برگزاری این برنامه‌ها با مشارکت اتحادیه اروپا استقبال می‌کنیم زیرا توافق هسته‌ای فصل نوینی را برای ایجاد روابط اقتصادی با ایران به‌وجود آورده است. این کارشناس اروپایی با بیان اینکه آژانس بین‌المللی هسته‌ای در سپتامبر ۲۰۱۶ اعلام کرد که اقدامات هسته‌ای ایران به‌خوبی انجام گرفته و تحریم‌های هسته‌ای مرتبط مالی ایران برداشته شده است، گفت: پس از آن، انتقال منابع مالی از اشخاص و شرکت‌های ایرانی آغاز شده و ایجاد روابط‌بانکی جدید و افتتاح شعب جدید ایرانی در کشورهای عضو اتحادیه در حال بررسی است.

دستاوردهای برجام از نگاه اتحادیه اروپا

رئیس بخش سیاست‌های تحریمی سرویس اقدامات خارجی اروپا در بخش بعدی به دستاوردهای برجام در اقتصاد ایران اشاره کرد. از نگاه او، اجرایی شدن توافق هسته‌ای به این معنا است که در‌های ایران به روی جامعه جهانی باز شده است. او با اشاره به اثر اتصال به سوئیفت گفت: خدمات مالی ویژه مانند سوئیفت این امکان را فراهم کرد تا ارتباط بانک‌ها با شبکه جهانی، ایجاد شود.

همچنین، امکان صدور اعتبارات اسنادی و امکان انتقال وام‌های سازمان‌های جهانی به ایران فراهم شد. دیوید گیر امکان صدور بیمه‌های اتکایی، افزایش فرصت سرمایه‌گذاری در بخش نفت و پتروشیمی، امکان دسترسی بانک مرکزی به ارزهای جدید و خروج افراد و شرکت‌ها از فهرست تحریم‌ها را از مزایای این توافق اعلام کرد. این مقام اروپایی با بیان اینکه بعد از یکسال از توافق هسته‌ای، آمارها حاکی از اثرگذاری برجام در اقتصاد ایران بوده است، گفت: در سال ۲۰۱۶ روابط تجاری ایران و اتحادیه اروپا به میزان ۷۹ درصد رشد کرد، همچنین صندوق بین‌المللی پول نیز عملکرد اقتصادی ایران را ستوده بود. او افزود:از سوی دیگر تولید نفت و صادرات ایران نیز به قبل از تحریم‌ها رسیده است و شاهد احیای روابط زیرساختی هستیم، ناوگان هوایی ایران پس از توافق‌هایی با بوئینگ و ایرباس نیز بهبود یافته است.

نگاه اروپا به توسعه روابط‌بانکی

گیر، بخش دیگری از مزایای برجام در سطح سیاسی را گسترش روابط دیپلماتیک دانست و تاکید کرد: در ماه آوریل شاهد سفر موگرینی به ایران بودیم، این سفر به وضوح نشان‌دهنده این موضوع است که اتحادیه خواستار تعامل سازنده در سطوح عالی است. او افزود: در این سفربیانیه مشترکی امضا شد که شامل توافق دوجانبه در موضوعات اقتصادی و اجتماعی بود و پایه‌هایی را برای احیای روابط ایران و اروپا ایجاد کرد. علاوه‌بر این، بسیاری از کشورهای اروپایی نیز هیات‌های اقتصادی خود را در یک سال گذشته به ایران اعزام کردند.

این کارشناس با اشاره به این موضوع که کمیسیون اروپا نیز عملیات بانک سرمایه‌گذاری اروپا را در دستور کار قرار داده است، گفت: بی‌تردید ایجاد روابط‌بانکی بین‌المللی برای ایران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و این موضوع مورد توجه اتحادیه اروپا نیز است. به گفته او، اتحادیه اروپا تلاش‌های بسیاری انجام داده تا درخصوص این چارچوب شفافیت ایجاد کند و با ارائه اطلاعات و رهنمودهای پس از توافق هسته‌ای، به بهبود روابط کمک کنیم. گسترش تعاملات با بخش خصوصی و استقبال از ایده جدید در توسعه روابط‌بانکی از دیگر مواردی بود که این شخصیت ارشد اروپایی به آن اشاره کرد.

گیر در صحبت‌های خود تاکید کرد که اتحادیه اروپا نمی‌تواند بانک‌ها و فعالان اقتصادی را وادار کند که تصمیم‌گیری کنند، زیرا این تصمیم‌گیری براساس شرایط اقتصادی و بازرگانی است، اما او بر این نکته تاکید کرد که تلاش اتحادیه اروپا بر این است که با بانک‌ها و فعالان خصوصی، مذاکره کند تا این امر برای ایران تسهیل شود. او با تاکید بر استمرار روند بهبود در روابط‌بانکی گفت: بانک‌ها نیز به‌دنبال ایجاد نقاط رابط با بانک‌های داخلی می‌گیرند و راه‌های ارتباطی را برای معاملات نفتی ایجاد کردند و بیش از ۳۰ بانک ایرانی به سوئیفت متصل شده است، همچنین برخی از بانک‌های اروپایی معاملات بانکی خود را با ایران، از سرگرفته‌اند.

گام دوم

رئیس بخش سیاست‌های تحریمی سرویس اقدامات خارجی اروپا با بیان اینکه اتحادیه اروپا آماده زمینه‌سازی برای انعقاد قراردادهای بزرگ‌تر است، گفت: در حال حاضر چالش‌هایی برای این اتصال وجود دارد و پس از سال‌ها قطع ارتباط، برقراری مجدد فرآیند زمانبری خواهد بود و باید فعالان اقتصادی و بانک‌ها، خود را با شرایط جدید پس از برجام تطابق دهند. به گفته او، رفع تحریم‌ها ضروری بوده، اما کافی نیست. این گام مهمی است و گام مهم دیگر باید در حوزه فضای کسب‌و‌کار و سیاست‌گذاری برداشته شود.

او با بیان اینکه اتحادیه اروپا و ایران متعهد هستند که حجم سرمایه‌گذاری را افزایش دهند تا منافع حاصل از برجام برای ایران، ملموس باشد، تاکید کرد: ۲۸ کشور عضو اتحادیه اروپا از توسعه روابط اقتصادی با ایران و پیوستن ایران به سازمان تجارت‌جهانی استقبال می‌کنند زیرا با این اقدام، ایران در جریان یک فرآیند نظام‌مند اقتصادی قرار می‌گیرد. از نگاه دیوید گیر، مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم و استفاده از صورت مالی‌ها استاندارد‌ در حوزه خدمات مالی، دو گام رو به جلو بوده که تداوم این گام، باعث بهبود روابط خواهد شد و اقدامات اصلاحی ایران، برای احیای توان اقتصادی از سوی اتحادیه اروپا مورد حمایت قرار می‌گیرد. او در آخر صحبت‌های خود تاکید کرد که موفقیت در تمام حوزه‌ها، منوط به تعهد به برجام است و تنها با تداوم این امر، می‌توان به بهبود روابط دوجانبه ایران و اروپا امیدوار بود.

سه مانع در روابط‌بانکی

در بخش دیگری، فون زانتیر، رئیس خدمات مالی شرکت KPMG فرانکفورت از تلاش‌های کشورهای اروپایی برای تقویت روابط تجاری با ایران خبر داد و گفت: توسعه روابط‌بانکی میان ایران و آلمان پیش‌شرطی برای رشد روابط تجاری است. او با بیان اینکه ایران و آلمان رابطه دیرینه‌ای دارند، گفت: روابط‌بانکی میان ایران و آلمان پیش‌شرطی برای رشد روابط تجاری است. این کارشناس آلمانی، «غیرشفاف بودن اطلاعات مالی بانک‌ها»، «چالش‌های موجود در ارزیابی ریسک و تطبیق» و «ابهام در خصوص تحریم‌های باقی‌مانده» را سه مانع اصلی گسترش روابط ایران و اروپا می‌داند. فون زانتیر با بیان اینکه روابط سیاسی با ایران به علت برخی تحریم‌ها تا حدودی مشکل بوده است، تصریح کرد: حال که بسیاری از تحریم‌ها برداشته شده، انجام روابط تجاری آسان‌تر شده است. وی با تاکید بر اینکه آلمان و شرکت خدماتی ما آماده حمایت از گسترش روابط تجاری میان دو کشور است، گفت: مدرنیزه کردن تجزیه و تحلیل ریسک یکی از اقداماتی است که در این رابطه در حال انجام است.

رئیس خدمات مالی شرکت KPMG فرانکفورت با بیان اینکه روابط‌بانکی براساس اعتماد پابرجاست، افزود: اعتماد بین شعب بانکی ایران و اروپا تمرکز برای انتخاب مدل کسب‌و‌کار و فضای مشخص در این رابطه را ممکن می‌کند. فون زانتیر با تاکید بر اینکه دولت آلمان مروج تجارت است، اظهار کرد: هیات‌های بسیاری در این کنفرانس شرکت کرده که این نشان از علاقه‌مندی برای گسترش روابط تجاری است. رئیس خدمات مالی شرکت KPMG فرانکفورت با اشاره به وصل شدن ایران به شبکه سوئیفت گفت: هرچند روابط هنوز به سطحی نرسیده که تجار آرزوی آن را داشتند، اما گام‌های خوبی برداشته شده است. وی با اشاره به مشکلاتی که در شبکه بانکی وجود دارد، افزود: بانکداری به اعتماد متقابل متکی است و در واقع باید اعتماد متقابل وجود داشته باشد که اکنون تا حدودی این مهم دیده شده است.

فون زانتیر با بیان اینکه میان بانکداری ایران و اروپا تفاوت در استانداردسازی و حسابداری وجود دارد، تصریح کرد: گزارش‌ها جامعیت کمتر و اطلاعات کمتری دارند که باید اصلاح شوند. رئیس خدمات مالی شرکت KPMG فرانکفورت با اشاره به هدفگذاری بانک مرکزی برای بهبود عملکرد بانکی گفت: بانک مرکزی ایران هدفگذاری کرده که گام‌های خوبی نیز در این رابطه برداشته شده است. وی با تاکید بر اینکه مقابله با پولشویی و جرایم مالی یکی از ضرورت‌های سیستم بانکی است، عنوان کرد: بانک‌ها باید سیستم‌های خود را ارتقا دهند تا مشکلی در این حوزه ایجاد نشود. فون زانتیر ادامه داد: تقویت قوانین ضدپولشویی در راستایFATF یکی از ضرورت‌هایی است که برای گسترش روابط تجاری میان ایران و اروپا باید در دستور کار قرار گیرد.