دنیای اقتصاد: به‌دنبال طرح جدید سنای آمریکا برای تحریم و فشار بر ایران، جمعی از استادان دانشگاهی و مشاوران ارشد امور نظامی و امنیتی که همگی در دولت باراک اوباما مناصب مشاوره‌ای و معاونتی داشته‌اند با نگارش مقاله‌ای مشترک در نشریه فارین پالیسی هشدارها و توصیه‌های جدی به سناتورهای آمریکایی در نحوه تعامل و برخورد با ایران مطرح کرده‌اند. آنتونی بلینکن، آوریل هینس، کالین کال، جف پرسکات، جان فاینر، فیل گوردون و رابرت مالی که همگی از مشاوران ارشد و معاونان بخش‌های مختلف کاخ سفید در دولت باراک اوباما بوده‌اند، طی مطلبی مشترک در نشریه فارین‌پالیسی نگرانی‌های خود در مورد رهیافت‌های جدید فشار و تحریم در برابر ایران که از سوی سنا مد نظر قرار گرفته است را بیان کرده و توصیه‌های جدی در این رابطه به سناتورهای آمریکا داشته‌اند.

به گزارش تابناک در این مقاله با اشاره به نقشی که کنگره در زمان ریاست‌جمهوری اوباما در قبال ایران ایفا می‌کرد، ادعا شده است که این نهاد نقشی اساسی در مجازات ایران برای حمایت از تروریسم، فراهم کردن حمایت از شرکای آمریکا در منطقه‌ای که از سوی ایران تهدید می‌شود و همچنین برقرار کردن نظامی منسجم از تحریم‌ها که به همراه دیپلماسی منجر به آن شد که ایران نتواند به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند، بازی کرد. اکنون مجددا در کنگره حرکتی جدید برای تحریم‌های بیشتر علیه ایران شروع شده است که از جمله آنها باید به طرح موسوم به «قانون مربوط به رفتارهای بی‌ثبات‌کننده ایران - ۲۰۱۷- » که هفته گذشته از سوی باب کورکر و رابرت منندز مطرح شده، اشاره کرد. این طرح تاکنون موفق شده است تا چندین امضا‌کننده و حامی را در سنا به دست آورد. البته مقامات سابق کاخ سفید معتقدند که این طرح به‌گونه‌ای که اکنون پیش‌نویس شده، مضرات بیشتری از مزایای آن دارد. همچنین در این مقاله اشاره شده است که با حمایت و همراهی کنگره و به‌رغم برخی مشکلات در آرا، ایالات‌متحده به همراه شرکای خود موفق شد تا یکی از فوری‌ترین و مهم‌ترین تهدیداتی را که از سوی ایران مطرح بود حل و رفع کند. مشاوران ارشد و معاونان بخش‌های مختلف کاخ سفید در دولت باراک اوباما در این مقاله با اشاره به این موضوع که در قالب برجام، ایران اکنون به همه تعهدات خود عمل می‌کند، مدعی شده‌اند: «ما بدون شلیک حتی یک گلوله مهم‌ترین تهدید علیه خود و ملت خود و متحدانمان را از میان برده‌ایم و تنها بهایی که بابت آن پرداخت کرده‌ایم برداشتن تحریم‌های بین‌المللی بوده است که هدف از آنها از بین بردن تهدید هسته‌ای بر سر میز مذاکره بوده است. تحریم‌های غیرهسته‌ای در موضوعاتی مانند موشک‌های بالستیک، تروریسم و نقض حقوق بشر به قوت خود باقی است و ایران در این راه بهای توافق هسته‌ای را با پول خود پرداخت کرده است، پولی که جامعه بین‌المللی آن را در بانک‌های خود مسدود کرد تا مقامات ایرانی را برای رسیدن به توافق تحت فشار قرار دهد. در واقع رئیس‌جمهور دونالد ترامپ میراثی از سیاست در قبال ایران به همراه دارد که بیش از زمان رئیس‌جمهوری قبلی وضعیت ما را در امنیت و ثبات قرار داده است.»

خطرات طرح منندز-کورکر برای واشنگتن

در این مقاله پس از پرداختن به مزایای برجام برای آمریکا تاکید شده است که در حال حاضر طرح منندز و کورکر با هدف تحریم‌های مضاعف روی ایران، باید با دقت بیشتری بررسی شود. همچنین آنها در ادعاهایی علیه ایران درباره نگرانی‌ها و خطرات برنامه موشک‌های بالستیک و حمایت از تروریسم افزوده‌اند که اکنون چون موضوع بر سر سندی پیچیده چون برجام است، جزئیات بسیار اهمیت دارند و طرح مورد اشاره در شکل فعلی ریسک‌های زیادی در بر دارد که می‌تواند منجر به از میان رفتن و زیر پا گذاشتن توافق هسته‌ای شود. آنها این ریسک‌ها و تهدیدات را در ۴ مورد بیان کرده‌اند که به شرح زیر است:

«اول از همه، این طرح شرایط جدیدی را مطرح کرده است که قبل از برداشته شدن هرگونه تحریم در آینده از روی ایران باید مورد بررسی قرار بگیرد، از جمله تحریم‌هایی که ما متعهد شده‌ایم در صورت اجرای مفاد برجام از سوی ایران آنها را بدون پیش شرط حذف کنیم. طبق پیش‌نویس طرح جدید، برداشته شدن تحریم‌ها از روی نهادهای ایرانی مستلزم تایید این شرط است که آنها ارتباطی با برنامه موشکی یا فعالیت‌های مرتبط با تروریسم ایران نداشته باشند. این شرط غیرضروری است و می‌تواند عذر موجهی در اختیار ایران برای زیرپا گذاشتن توافق هسته‌ای قرار دهد. غیرضروری است به این خاطر که حتی بعد از برداشته شدن تحریم‌های هسته‌ای از روی ایران طی سال‌های پیش رو، هیچ بندی در توافق هسته‌ای دولت‌های آمریکا را از استفاده از اختیارات برای تحریم مجدد نهادها و افرادی که در ارتباط با برنامه موشکی یا فعالیت‌های تروریستی ایران!(به ادعای آمریکا و اروپا) هستند، باز نمی‌دارد. همچنین این بند مشکل‌زا است به این خاطر که اعمال شرط و شروط جدید می‌تواند از سوی ایران به‌عنوان تغییر یکطرفه مفاد برجام تفسیر شود که در آینده در مورد تعهدات ایجاد شک و شبهه کند. لذا این امر می‌تواند این اختیار را در دست ایران قرار دهد که دست به اقدام متقابل زده و برای مثال شرط و شروط جدیدی را برای انجام تعهدات خود در برجام ایجاد کند. اگر در این میان شرکای اروپایی، چینی و روسی ما نیز به این نتیجه برسند که مفاد برجام از سوی آمریکا به شکل یکطرفه تغییر داده شده، اجماع بین‌المللی لازم برای فشار بر ایران در راستای اجرای مفاد برجام از میان خواهد رفت.

دومین ریسک و خطر این طرح برای آمریکا از نگاه مقامات سابق کاخ سفید این است که طرح ارائه شده، رئیس‌جمهور آمریکا را به این سمت سوق می‌دهد که سپاه پاسداران انقلاب را به‌عنوان یک گروه تروریستی نام ببرد. این تلاشی است که هم جورج بوش و هم باراک اوباما آن را مدنظر داشتند اما از اقدام در این راستا صرف‌نظر کردند زیرا این اقدام مزایای اندک و خطرات بسیاری در پی دارد. به گزارش فارین پالیسی با توجه به اینکه تحریم‌های غیرهسته‌ای آمریکا همچنان در جای خود باقی است، سپاه پاسداران و مقامات آن هم اکنون نیز موضوع تحریم‌های آمریکا هستند. همچنین آنها تاکید دارند که اعلام این گروه به‌عنوان یک گروه تروریستی در سطح جهانی یک حرکت نمادین است که تاثیرات عملی اندکی دارد. اما اقدام به این عمل می‌تواند اثرات سیاسی بزرگی در داخل ایران و در سایر نقاط جهان داشته باشد. از نگاه مقاله منتشر شده در فارین پالیسی،‌ سومین اشکال این طرح نیز این است که با اعمال تحریم روی هر شخص یا نهادی که «خطر همراهی آن با برنامه موشکی ایران می‌رود» در واقع استانداردی را مطرح می‌کند که بسیار موسع و مبهم است. این نوع از استاندارد و تعریف می‌تواند منجر به اعمال هرگونه تحریمی شود که در نهایت تبعات آن برجام را در بر گیرد و منجر به نقض آن شود؛ به‌ویژه از سوی دولتی که به وضوح و به شکلی مشهود با این توافق دشمنی دارد. مقامات سابق کاخ سفید با اشاره به نظر مدافعان این طرح جدید تحریمی که معتقدند این طرح اختیاراتی را در دست دونالد ترامپ قرار می‌دهد تا موارد مشکل‌زا برای برجام را از این تحریم‌ها مستثنی کند، تاکید دارند که این اقدام به چند دلیل اقدامی غیرسازنده است. آنها مدعی‌اند که اقدام کنگره برای قرار دادن اختیارات در دست دولت با هدف اعمال تحریم‌هایی است که اگر وضع شوند، می‌تواند منجر به نقض آشکار برجام شده و تعهدات واشنگتن در رابطه با ممانعت ایران برای رسیدن به سلاح هسته‌ای را نقض کرده و در نهایت سربازان آمریکایی را در خطر اندازد. این مقامات پیشین دولت آمریکا در مقاله‌ منتشر شده در فارین پالیسی و با مطرح کردن ادعاهایی کذب علیه ایران نوشته‌اند: «ما از ادامه طرح‌های تحریمی تحت اختیارات و قوانین فعلی، علیه نهادها و افرادی که در برنامه موشکی یا فعالیت‌های تروریستی ایران همکاری دارند، حمایت می‌کنیم، اما بدون در خطر انداختن سندی بین‌المللی که مهم‌ترین تهدید متوجه ما و متحدان ما در منطقه را از میان برده است. کنگره نباید دست به اقدامی بزند که شرکا و متحدان ما آن را به‌عنوان نقض و زیر پا گذاشتن توافقی که تاکنون به اهداف خود رسیده است، نگاه کنند. این‌گونه اقدامات به جای مهار ایران منجر به انزوای ایالات‌متحده خواهد شد.» به گزارش تابناک در این مقاله به نقل از سیاستمداران آمریکایی خطاب به نمایندگان کنگره، آمده است: «اعضای کنگره که اکنون طرح تحریم‌های جدید علیه ایران را مد نظر دارند باید با چشم باز به نگرش دولت دونالد ترامپ به توافق هسته‌ای و رهیافت کلی آن در قبال ایران نگاه کنند. ترامپ طی رقابت‌های انتخاباتی وعده داد که اولویت اول وی از کار انداختن این توافق است.» در نهایت با تاکید بر این موضوع که دولت ترامپ از آن زمان به بعد هیچ سیاست و رهیافت مشخصی در قبال ایران ارائه نکرده، به هیچ‌وجه با دیپلمات‌های ایرانی ارتباط برقرار نکرده و تعهدی به همکاری با متحدان و شرکای آمریکا برای اجرای دقیق توافق هسته‌ای نداده است، اشاره شده است که در یک چنین شرایطی از عدم قطعیت و بلاتکلیفی، کنگره باید منشاء هشدار و خودداری باشد.