اعتماد سوم به آخوندی

عکس: مجتبی سرانجام‌پور، دنیای اقتصاد

دنیای اقتصاد- زینب موسوی: سومین رای اعتماد مجلسی‌ها، عباس آخوندی را در وزارت راه دولت روحانی ماندگار کرد. او حالا بی‌شک، پدیده این کابینه است؛ وزیری که رکورد استیضاح از دو مجلس را در کارنامه دارد و در مصاف هر دو استیضاح، مخالفان خود را با ناکامی روبه‌رو کرد. عباس آخوندی دیروز توانست رای اعتماد بیش از ۶۹ درصد نمایندگان مجلس دهم را به دست آورد؛ نمایندگانی که با ۱۷۶ رای در مخالفت با استیضاح او، در مقابل آرای ۷۴ نفر از موافقان استیضاح، آخوندی را در صدر وزارت راه ابقا کردند.

این میزان اقبال به حضور آخوندی در وزارت راه، پیش از این نیز در مجلس نهم رقم خورد؛ آنجا که آخوندی توانست در مهرماه ۹۴، با به دست آوردن آرای ۱۷۵ نماینده حامی خود یعنی بیش از ۶۹ درصد نمایندگان مجلس نهم، ۷۲ نماینده خواهان استیضاح را از کناره‌گیری خود از صدر وزارتخانه راه ناکام گذارد. این ارقام در مقایسه با اولین رای اعتماد مجلس نهمی‌ها به آخوندی برای حضور در کابینه حسن روحانی، از افزایش اقبال مجلسی‌ها به ادامه کار او در این جایگاه حکایت دارد؛ روزی که عباس آخوندی توسط حسن روحانی برای تصدی وزارت راه و شهرسازی به مجلس معرفی شد توانست ۱۵۹ رای موافق، ۱۰۷ رای مخالف و ۱۸ رای ممتنع از مجموع ۲۸۴ رای ماخوذه را به‌دست آورد که در مجموع ۵۶ درصد آرا را به خود اختصاص داد. حال آنکه او با گذشت بیش از ۳ سال از فعالیتش در این جایگاه، رای موافق نزدیک به ۷۰ درصد نمایندگان مجلس را به خود اختصاص داده است.

به هر روی آنچنان که پیش‌بینی می‌شد، طرح «بی‌جان» استیضاح عباس آخوندی با امضای ۳۱ نفر از نمایندگان که اغلب آنها طیف نمایندگان نزدیک به جبهه پایداری بودند، ناکام ماند و در این میان بیش از همه عقلانیت نمایندگان در عملکرد فراکسیونی از یکسو و نیز رای به عملکرد مثبت وزرا خودنمایی کرد. اجماع نمایندگان حامی دولت که در دو فراکسیون مستقلان ولایی و اصلاح‌طلبان(امید) حضور دارند، یکی از موثرترین ابزارهایی بود که آخوندی را در وزارت راه ابقا کرد.

اظهارات دیروز موافقان استیضاح، نشان داد استیضاح آخوندی با محوریت سه موضوع حادثه قطار تبریز- مشهد در سمنان، خرید هواپیماهای جدید از شرکت ایرباس و بوئینگ و آنچه حضور نزدیکان آخوندی در قراردادهای وزارت راه خوانده می‌شد، مطرح شد؛ موضوعی که وزیر نیز آنها را بی‌پاسخ نگذاشت. این استیضاح در شرایطی دیروز برگزار شد که در میانه اظهارات حامیان کناره‌گیری آخوندی، برخی بر عملکرد مثبت او در این وزارتخانه نیز صحه گذاشتند، اما حادثه قطار سمنان را دلیل اصلی موافقتشان با استیضاح اعلام کردند. با این همه عباس آخوندی دیروز دفاعیات خود را با یادی از جانباختگان سانحه قطار در هفت خوان دامغان، آتش‌سوزی پلاسکو و رئیس راهداری و حمل‌و‌نقل جاده‌ای شهرستان پردیس آغاز کرد و بار دیگر بابت این اتفاقات از ملت ایران و هموطنان آذربایجانی، بابت قصور و کوتاهی این وزارتخانه عذرخواهی کرد.

مخالفت روحانی با استعفا

آخوندی درباره حادثه تصادف دو قطار در سمنان که به اظهار متقاضیان استیضاح یکی از مهم‌ترین دلایل طرح استیضاح او بود، گفت: بعد از عذرخواهی رسمی و صدور بیانیه، به معاون اول رئیس‌جمهوری گفتم، استعفایی نوشته و تقدیم می‌کنم؛ مدیرعامل راه‌آهن نیز استعفایش را آورد اما من گفتم چون ابعاد حادثه بزرگ بوده خودم استعفا می‌کنم. من هر دو استعفا را به معاون اول رئیس‌جمهور دادم؛ وی بعد از مذاکره با رئیس‌جمهوری اعلام کردند استعفای مدیرعامل راه‌آهن کفایت می‌کند؛ شما بمانید و کارتان را بکنید.

خرید هواپیما؛ بدون واسطه

آخوندی درباره مراحل طی شده برای خرید هواپیما گفت: «به مدیران شرکت‌های ایرباس، بوئینگ و... برای خرید هواپیما گفتم هیچ‌کس حتی از دفتر رئیس‌جمهوری حق مذاکره ندارد و مسوولان شرکت (ایران‌ایر) با شما مذاکره و قرارداد منعقد می‌کنند.» او ادامه داد: «روز اول تاکید کردم، اگر کسی به هر عنوان به آنها مراجعه کرد به ما اطلاع دهند؛ هیچ واسطه مالی و سیاسی را نمی‌خواهیم. اگر می‌خواهید این قرارداد امضا شود باید یک سوگند نامه بدهید که در این قرارداد از هیچ واسطه‌ای استفاده نکرده و هیچ مبلغی به فردی پرداخت نکردید.» آخوندی افزود: «همچنین به مدیران این شرکت‌ها گفتم، اگر روزی (نقش واسطه) ثابت شود، دولت ایران حق دارد از شما در مراجع قضایی بین‌المللی شکایت کند.»

به گفته وزیر راه با برنامه‌ریزی مناسب و ارائه مدل «اجاره به شرط تملیک» با منابع صد درصد خارجی موفق شدیم بدون اتکا به منابع بودجه عمومی و دولت، خرید ۲۰۰ فروند هواپیما را در دستور کار قرار داده و آن را نهایی کنیم. او با بیان اینکه امضای قراردادهای خرید هواپیما بزرگ‌ترین دستاورد برجام است، افزود: همه پرداختی‌های آن نیز به‌صورت رسمی گشایش اعتبار شده و این شکست رژیم صهیونیستی و تحریم‌ها را نشان داد.

جذب سرمایه‌گذاری خارجی

وزیر راه و شهرسازی اعتبار مورد نیاز برای انجام طرح‌های در دست اقدام این وزارتخانه را ۱۷۰ هزار میلیارد تومان دانست و گفت: برنامه ششم، برای توسعه حمل‌و‌نقل ۱۹۰ هزار میلیارد تومان اعتبار پیش‌بینی کرده است یعنی برای توسعه این بخش سالانه باید ۴۰ هزار میلیارد تومان اعتبار هزینه شود در حالی که برای رسیدن به اهداف توسعه حمل‌و‌نقل تا سال ۱۴۰۴ باید ۴۷۵ هزار میلیارد تومان در مدت هشت سال در زیرساخت‌های ایران سرمایه‌گذاری شود. آخوندی با بیان اینکه برای توسعه زیربناها نمی‌توان به درآمدهای نفتی متکی بود، بر بهره‌مندی از ظرفیت‌های بخش خصوصی در این زمینه اشاره و اظهار کرد: در سه سال گذشته بدون اتکا به منابع دولت ۱۳ هزار میلیارد تومان در زیرساخت‌ها سرمایه‌گذاری شده است. به گفته آخوندی سازمان‌های تابعه نیز باوجود تنگناهای مالی ۲۵ هزار میلیارد تومان در زیرساخت‌های حمل‌و‌نقل سرمایه‌گذاری کرده‌اند.

آخوندی حجم سرمایه‌گذاری برای نوسازی ناوگان را نیز ۲۸ میلیارد دلار عنوان کرد و گفت: به کمک یک شرکت دانش بنیان در ایران توانستیم از سیستم‌های الکترونیکی در شبکه ریلی با استاندارد اروپایی استفاده کنیم آن هم در حالی که تنها هشت شرکت در جهان از این توانایی بهره‌مند هستند.

انتقادهای آخوندی به موافقان استیضاح

وزیر راه و شهرسازی در پاسخ به برخی اظهارات موافقان استیضاح گفت: برخی از نمایندگان مباحثی مبنی بر اتهام افراد مطرح کردند، اعلام می‌کنم جای رسیدگی به اتهام دادگاه است نه جلسه مجلس. آخوندی ادامه داد: اگر کسی به شما گزارشی کرد و خواستید در یک تریبون عمومی بگویید یک بار از خود فرد سوال می‌کردید که شما متهم هستید بیایید پاسخ دهید.

او در پاسخ به اظهارات یکی از موافقان استیضاح درباره حادثه قطار در سمنان گفت: می‌گویند چرا سیستم ترمز در سیبری یخ نمی‌زند؟ مگر در ایران همه قطارها یخ می‌زنند؟ همان روز که این اتفاق افتاد بیش از ۵۵ قطار اعزام شده، یکی از آنها یخ زده، این نقص فنی است، یک مورد هم استثنا ندارد. در سیبری هم ممکن است پیش بیاید؛ همین ۱۰ ماه پیش مشابه همین حادثه در آلمان رخ داد. آنجا هم ترمز یخ زد. او درباره اظهارات محمد دهقانی درباره حضور نزدیکان آخوندی در قراردادهای وزارت راه گفت: حتی یک نفر از نزدیکان و وابستگان من در هیچ قراردادی در وزارتخانه مداخله و شرکت نداشته‌اند. آخوندی درباره ادعای برخی نمایندگان درباره قرارداد راه‌آهن با پزشکی به نام محمدمهدی احمدآخوندی گفت: « اولا این قرارداد با شرکت رجا بوده نه راه‌آهن، ثانیا با محمدمهدی آخوندی نبوده؛ بلکه با جهاد دانشگاهی ابن‌سینا شهید بهشتی قرارداد امضا شد، آقای آخوندی در علم جنین‌شناسی جزو دانشمندان به‌شمار می‌رود و موسس جهاد دانشگاهی ایران از سال ۶۱ است. در واقع ایشان رئیس جهاد ابن سینا بوده و شرکت رجاء با جهاد دانشگاهی شهید بهشتی قرارداد بسته است.»

وزیر راه در ادامه از رئیس سازمان بازرسی نیز گلایه کرد و گفت: رئیس سازمان بازرسی کل کشور گفتند تا وقتی که گزارشی نهایی نشده و از سوی ایشان امضا نشده دارای هیچ سندیتی نیست، پس چرا کارشناسان سازمان بازرسی اطلاعات خام را بدون بررسی به ادعای خود آقای دهقان در اختیار او قرار داده‌اند تا بیایند پشت تریبون مجلس بگویند؟

وزیر راه همچنین درباره ۲۴ نفر دو شغله در این وزارتخانه گفت: «کشور قانون دارد، دادگاه دارد. همین حرف‌ها را در جلسه استیضاح قبلی در مهر ماه مطرح شد چرا از آن زمان تا به امروز یعنی ۱۵ ماه هیچ‌کدام از مجرای قانونی پیگیر نشده است؟ یک مورد محکومیت دادگاه یا دیوان محاسبات یا گزارش سازمان بازرسی وجود ندارد. مدام «می‌گویند یا شنیده‌ایم» آیا به این شکل صحیح است افراد را متهم کرد؟» آخوندی خطاب به نمایندگان متقاضی استیضاح گفت: اگر یک صفحه مدرک واقعی دارید تو را به خدا به هر کسی یا مرجعی قبول دارید، ارائه کنید.