دنیای اقتصاد: دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا برای نخستین بار پس از ورود به کاخ سفید با ملک سلمان، پادشاه عربستان سعودی در تماسی تلفنی در مورد مسائل خاورمیانه به خصوص مساله برجام گفت‌وگو کردند. ترامپ و ملک سلمان بر سر «اجرای قاطع» توافق هسته‌ای با ایران (برجام) توافق نظر داشتند. کاخ سفید در بیانیه‌ای درباره این تماس تلفنی نوشت: «رئیس‌جمهوری آن کشور و پادشاه عربستان گفت‌وگوی تلفنی داشتند و در آن از جمله در مورد «اجرای بسیار دقیق» توافق اتمی، «اقدامات بی‌ثبات‌کننده ایران در منطقه» و نیز لزوم «ایجاد منطقه امن در یمن و سوریه» گفت‌وگو کرده‌اند.» دو طرف همچنین بر تعمیق و تحکیم روابط استراتژیک میان آمریکا و عربستان تاکید کردند. یک منبع عربستانی عالی‌رتبه به رویترز گفت که رهبران دو کشور بیش از یک ساعت گفت‌وگوی تلفنی داشتند و در این تماس با تقویت تلاش‌ها برای مبارزه با تروریسم، همکاری نظامی و افزایش همکاری اقتصادی دوجانبه توافق کردند.

این منبع در ادامه اعلام کرد که نمی‌دانم آیا دو طرف درباره دستور مهاجرتی که ترامپ اخیرا علیه مسلمانان هفت کشور جهان وضع کرده گفت‌وگو کردند یا خیر. همچنین خبرگزاری فرانسه روز دوشنبه گزارش داد ترامپ و ملک‌سلمان در تماس تلفنی خود بر سر اجرای «مو به موی» برجام اتفاق نظر داشتند. به نوشته خبرگزاری فرانسه تماس تلفنی سران آمریکا و عربستان حاکی از چرخش ترامپ در موضوع برجام است؛ مساله‌ای که رئیس‌جمهور آمریکا تا کنون مخالفت صریح خود را با آن ابراز کرده بود. دونالد ترامپ، در جریان رقابت‌های انتخاباتی از لغو توافق اتمی، در صورت پیروزی در انتخابات سخن گفته بود اما شماری از اعضای کابینه ترامپ، از جمله وزیر دفاع، در مورد لزوم حفظ توافق با نظارتی دقیق بر آن سخن گفته‌اند. شماری از متحدان غربی آمریکا نیز خواستار حفظ و پایبندی به اجرای توافق تیر ماه میان تهران و گروه ۱+۵ شده‌اند. از سوی دیگر یکی از مهم‌ترین مخالفان این توافق، یعنی نخست‌وزیر اسرائیل، گفته در مورد این موضوع با رئیس‌جمهوری آمریکا گفت‌وگو خواهد کرد و طرح خود را با او در میان خواهد گذاشت.

ادعاهای تکراری ریاض

آن‌گونه که در بیانیه کاخ سفید آمده، ترامپ و ملک‌سلمان ضمن تکرار ادعاهایشان علیه ایران در این مورد هم‌نظر بودند که باید با «اقدامات و فعالیت‌های جمهوری اسلامی در منطقه که باعث بی‌ثباتی می‌شوند»، مقابله کرد. لزوم مبارزه با تروریسم اسلامی و همچنین ایجاد منطقه امن در کشورهایی جنگ‌زده چون سوریه و یمن از دیگر موضوعاتی بود که ترامپ و ملک سلمان بر سر آن اتفاق نظر داشتند. این در حالی است که ریاض خود از جمله حامیان داعش و دیگر گروه‌های تروریستی به شمار می‌رود و حمایت‌های مالی و لجستیکی آنها از این گروه‌ها نیز بر کسی پوشیده نیست. از سوی دیگر قرابت‌های فکری سعودی‌ها با چنین گروه‌های افراطی اسلامی نیز قابل ذکر است. همچنین تهران همواره این اتهام‌ها را رد کرده و مقام‌های ایران تاکید دارند کشورهایی مانند عربستان سعودی هستند که به ایجاد تروریسم و افراطی‌گری کمک کرده و در امور کشورهایی مانند سوریه یا یمن دخالت می‌کنند.

اما امروز که ترامپ روی کار آمده ظاهرا دوران ماه عسل ریاض و واشنگتن دوباره آغاز شده است و رئیس‌جمهوری آمریکا که با مقامات اسرائیلی نیز روابط خوبی دارد می‌خواهد روابط آمریکا با ریاض را نیز بهبود ببخشد. این در شرایطی است که در دوران ریاست‌جمهوری باراک اوباما، روابط عربستان سعودی و ایالات‌متحده به سردی گراییده بود و ریاض متصور بود که روابط استراتژیک واشنگتن با آن کشور در مقابل روابط با ایران تضعیف شده است. بنابراین آنها امروز از هیچ فرصتی برای احیای روابط‌شان با واشنگتن فروگذار نمی‌کنند و تلاش دارند تا به‌دنبال نزدیکی با دولت جدید آمریکا، قدرت افول یافته خود در خاورمیانه را بازیابند. عادل جبیر، وزیر خارجه عربستان سه‌شنبه گذشته (۲۴ ژانویه / ۵ بهمن) در ریاض، پایتخت عربستان در کنفرانسی مطبوعاتی مدعی شده بود، دونالد ترامپ از نقش مخرب ایران در منطقه آگاه بوده و خطاب به مقامات عربستان سعودی گفته که او خواهان محدود کردن نفوذ ایران در منطقه است. جنگ در سوریه و یمن یکی از عرصه‌هایی است که باعث افزایش تنش در مناسبات دیپلماتیک میان تهران و ریاض شده است. رویدادهای دیگری چون موضوع حج یا اعدام روحانی شیعه، نمر باقر النمر در عربستان سعودی نیز در تیرگی مناسبات دو کشور تاثیرگذار بوده‌اند.

تماس با دیگر شخصیت‌های منطقه

به گزارش خبرگزاری فرانسه دونالد ترامپ با دیگر چهره‌های سیاسی منطقه از جمله با شیخ محمد بن زاید آل‌نهیان، ولیعهد ابوظبی نیز گفت‌وگوی تلفنی داشت. طبق اعلام کاخ سفید، ترامپ و ولیعهد ابوظبی به توافق رسیده‌اند که همکاری‌های خود در مقابله با تروریسم افراط‌گرایانه اسلامی را تقویت کنند. ولیعهد ابوظبی همچنین وعده داد که از طرح‌ها و اقدامات مربوط به ایجاد مناطق امن پشتیبانی کند. البته جزئیات بیشتری در مورد کم و کیف ایجاد چنین مناطقی ذکر نشده است.