پرسش روحانی از منتقدان:

اگر برجام نبود چه می‌شد؟

دنیای اقتصاد: حسن روحانی رئیس‌جمهوری روز گذشته در نهمین نشست خبری‌اش که همزمان با اولین سالگرد اجرایی شدن برجام برگزار شد به منتقدان برجام یک بار دیگر پاسخ داد و ضمن لوکس خواندن نقدهایی که از جانب منتقدان برجام صورت می‌گیرد، گفت: نقد لوکس خیلی جا ندارد.

کسانی که نقد می‌کنند باید به‌خوبی به مردم بگویند که اگر برجام نبود، چه اتفاقی می‌افتاد و امروز همه کارگرانی که در نفت و گاز تلاش می‌کنند و با دستان پرتوان آنها امروز صادرات و تولید نفت‌مان به قبل از تحریم رسید، چگونه این شرایط فراهم می‌شد؟ او با تاکید بر اینکه برجام متعلق به همه ملت و از جمله اقشار مستضعف است، گفت: اگر ۲۷ دی پارسال برجام اجرایی نمی‌شد، فرضا تحریم‌ها تصاعدی بالا می‌رفت و وضع نفت ما ادامه پیدا می‌کرد، کل درآمد نفتی کشور امسال ۳۲ الی ۳۳ هزار میلیارد تومان بیشتر نبود.

دنیای اقتصاد: حسن روحانی رئیس‌جمهوری روز گذشته در نهمین نشست خبری‌اش که همزمان با اولین سالگرد اجرایی شدن برجام برگزار شد به منتقدان برجام یک بار دیگر پاسخ داد و ضمن لوکس خواندن نقدهایی که از جانب منتقدان برجام صورت می‌گیرد، گفت: نقد لوکس خیلی جا ندارد.

کسانی که نقد می‌کنند باید به‌خوبی به مردم بگویند که اگر برجام نبود، چه اتفاقی می‌افتاد و امروز همه کارگرانی که در نفت و گاز تلاش می‌کنند و با دستان پرتوان آنها امروز صادرات و تولید نفت‌مان به قبل از تحریم رسید، چگونه این شرایط فراهم می‌شد؟ او با تاکید بر اینکه برجام متعلق به همه ملت و از جمله اقشار مستضعف است، گفت: اگر ۲۷ دی پارسال برجام اجرایی نمی‌شد، فرضا تحریم‌ها تصاعدی بالا می‌رفت و وضع نفت ما ادامه پیدا می‌کرد، کل درآمد نفتی کشور امسال ۳۲ الی ۳۳ هزار میلیارد تومان بیشتر نبود. روحانی تصریح کرد: تا پایان سال با اجرای برجام حدود ۷۰ هزار میلیارد تومان درآمد نفتی خواهیم داشت و در غیر این صورت این درآمد از کجا تامین می‌شد؟ آیا از حقوق قشر پرستاران، معلمان کم کنیم؟ امور بهداشت و درمان را زمین بگذاریم؟ حقوق بازنشستگان و بخش امنیتی و نظامی را تعطیل بکنیم؟ روحانی همچنین گفت: ممکن است فردی اجرای برجام را نقد کند که اشکالی ندارد، اما برجام، موضوع دولت نیست که کسی فکر کند برای مقابله با دولت، با برجام مقابله کند و راه‌های دیگری وجود دارد که دولت را نقد کند. رئیس‌جمهوری در ادامه در پاسخ به اظهارات دولت جدید آمریکا در مورد برجام تاکید کرد: هیچ گونه مذاکره‌ای نسبت به برجام در کار نخواهد بود. برجام یک توافقی است که انجام، تمام و تکمیل شده است و در شورای امنیت سازمان ملل تایید شده است و تقریبا به‌صورت یک سند بین‌المللی درآمده است. او اضافه کرد: برگشت به مذاکرات مانند آن است که کسی بگوید پیراهنی که دارم می‌خواهم آن را به پنبه تبدیل کنم و از نو بار دیگر ریسندگی و بافندگی شود و خیاط آن را بدوزد. همه این کار قبلا شده است. پنبه بوده که تبدیل به پیراهن شده است، بنابراین بازگشت به گذشته معنی ندارد. ارتجاع که معنی ندارد. روحانی همچنین روز گذشته در این نشست خبری با اشاره به در گذشت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و حضور گسترده مردم در مراسم تشییع او، از همه فعالان سیاسی درخواست کرد تا این فضا را برای سال‌های پیش رو و برای آرمان‌های کشور ادامه دهند. رئیس‌جمهوری در ادامه سخنانش در پاسخ به سوالی در مورد روابط با عربستان، ضمن تایید میانجی‌گری برخی از کشورها برای بهبود روابط میان دوکشور گفت: ایران قصد دخالت در مسائل داخلی عربستان را ندارد و نمی‌خواهد این کشور در منطقه حذف شود. اما وقتی به کشورهای همسایه خود حمله و مداخله می‌کند و تروریسم‌ها از منابع آنها استفاده می‌کنند مشکل ایجاد می‌شود؛ بنابراین اگر عربستان تصمیم‌هایی اتخاذ کند ما نیز حاضریم به عربستان کمک کرده و در کل منطقه‌ای با ثبات و وحدت بیشتر ایجاد کنیم.

برجام؛ پیروزی اخلاق و سیاست

در ادامه این نشست خبری روحانی با اشاره به اینکه برخی دولت‌ها از جمله آمریکا در اجرای برجام سنگ‌اندازی‌هایی کرده‌اند، گفت: همه تحریم‌های هسته‌ای پس از اجرایی شدن برجام برداشته شده است. او با بیان اینکه موفقیت ما در مذاکرات هسته‌ای و برجام است، گفت: کسی فکر نکند به خاطر انتخابات سال آینده باید نسبت به برجام بیش از حد سخن بگوید یا کمتر از حد لازم نسبت به برجام حرف بزند.

رئیس‌جمهوری افزود: ما در اخلاق پیروز شدیم، هیچ کسی تردید نکند که برجام پیروزی ملت در اخلاق است. کمتر کسی از صاحب‌نظران این کشور فکر می‌کرد موضوع پی‌ام‌دی حل شود و آژانس بین‌المللی رسما اعتراف کند که مسائل گذشته ایران پایان یافته و نسبت به آینده، بررسی‌ها را ادامه می‌دهیم. پایان این پرونده به معنای موفقیت اخلاقی ملت بزرگ ایران بود. ما از لحاظ سیاسی پیروز و موفق شدیم. به دنیا گفتیم ایران، نظامی نیست که با او رفتار امنیتی در دنیا شود. ما خواستیم به دنیا بگوییم ایران کشوری است که می‌تواند در مسائل مختلف جهان به‌عنوان یک بازیگر فعال و سازنده در صحنه باشد. روحانی تاکید کرد: ما می‌خواستیم بگوییم که ایران‌هراسی نادرست است، از ایران نترسید. ایران به‌دنبال صلح و امنیت برای منطقه و جهان است. ما می‌خواستیم به دنیا بگوییم که ایران استحقاق آن را ندارد که تحت فصل ۷ منشور سازمان ملل به‌عنوان کشوری که صلح و امنیت جهانی را به خطر انداخته، باشد. رئیس‌جمهوری با بیان اینکه همه تحریم‌های هسته‌ای بعد از اجرایی شدن برجام در ۲۷ دی ماه سال گذشته برداشته شد، گفت: امروز در نفت و گاز تحریمی نداریم، در حمل‌و‌نقل، بیمه، مسائل بانکی با دولت‌ها و بانک‌های بزرگ دنیا رابطه عالی داریم. البته بانک‌هایی که سهام خصوصی دارند گاهی احتیاط‌های بیش از حدی انجام می‌دهند و برخی از کشورهای بزرگ به‌ویژه آمریکا در اجرای برجام سنگ‌اندازی‌هایی را انجام دادند بنابراین توقع ما از ابتدا نسبت به آمریکا این چنین است، وقتی دولتی دولت خصم است، پیداست که از همه توانش برای اجرای یک توافق استفاده نکند.

در برجام عجولانه کار نکرده‌ایم

روحانی افزود: در زمینه یک توافق بزرگ شاید در برخی موارد مشکلاتی داشته باشیم، اما در عین حال در برابر بدعهدی‌ها با قدرت ایستاده‌ایم، مردم ما مطمئن باشند مقتدرانه عمل کردیم و خواهیم کرد اما عجولانه کاری نکرده‌ایم و نخواهیم کرد. منافع ملی برای ما اصل است و منافع ملی را همواره مد نظر قرار خواهیم داد.

دستاورد برجام برای فقرا و حاشیه‌نشینان

روحانی با بیان اینکه برجام متعلق به همه ملت و از جمله اقشار مستضعف است، گفت: اگر ۲۷ دی سال گذشته برجام اجرایی نمی‌شد، با این تحریم‌هایی که تصاعدی افزایش می‌یافت، وضع بد نفتی ما ادامه پیدا می‌کرد. در سال‌های قبل کل درآمد نفتی ۳۲ هزار یا ۳۳ هزار میلیارد تومان بیشتر نبود، اما در سال جاری تا پایان سال با اجرای برجام نزدیک به ۷۰ هزار میلیارد تومان درآمد نفتی خواهیم داشت. رئیس‌جمهور ادامه داد: اگر نبود ما این پول را از حقوق چه کسی کم می‌کردیم؟ مجبور بودیم کارها را زمین بگذاریم.

روحانی اعلام کرد: ما ۱۱ میلیون از همین حاشیه‌نشین‌ها را بیمه کردیم و در بخش بهداشت و درمان به بسیاری از آنهایی که بیمه نبودند، خدمات می‌دهیم. او با اشاره به نقد برخی منتقدان، موضوع برجام را یک موضوع ملی خواند و تاکید کرد: برجام موضوع دولت نیست که کسی فکر کند باید با دولت مقابله کند. برای کسانی که می‌خواهند دولت را نقد تند کنند راه‌های دیگری هم هست. اگر کسی بخواهد آثار برجام را کوچک نشان دهد، یعنی کار ملت را کوچک نشان داده است. معنای آن واضح است. برجام تعلق به دولت ندارد، متعلق به ملت و نظام است.

تسهیل اقتصاد مقاومتی با برجام

رئیس‌جمهور در ادامه نشست خبری در پاسخ به سوالی درباره اقتصاد مقاومتی، با بیان اینکه مساله برجام فضای فعالیت را برای اقتصاد مقاومتی آسان‌تر کرده است، تصریح کرد: موضوع نفت و گاز امسال بسیار مورد توجه قرار گرفت و در شرایط برجام توانستیم تولید نفت را از دو میلیون بشکه به سه میلیون برسانیم. همچنین صادرات نفت از یک میلیون و ۱۰۰ هزار بشکه به بالای دو میلیون بشکه رسید که کار آسانی نبود و صنعت نفت در این زمینه اقدامات بزرگی انجام داد. او همچنین به جهش‌های انجام شده در حوزه پتروشیمی و افتتاح پروژه‌های پتروشیمی اشاره کرد و گفت: ‌اقتصاد مقاومتی به معنی بالا رفتن تولید، صادرات و اشتغال است و در این راستا در حوزه کشاورزی تحولات بسیار خوبی داشتیم و به خودکفایی در تولید گندم رسیدیم. رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه تولیدات کشاورزی از ۹۵ میلیون تن به ۱۱۷ میلیون تن رسیده است که جهش بزرگی به حساب می‌آید، افزود: در صنعت ماشین‌سازی و تولید خودرو جهش‌هایی در ماه‌های اخیر داشتیم و خودروهایی با مشارکت شرکت‌های داخلی و خارجی تا پایان اسفند به تولید خواهد رسید که ۳۰ درصد آن صادر خواهد شد.

خرید هواپیما

رئیس‌جمهور با اشاره به اقدامات خوب انجام گرفته در حوزه گردشگری اظهار کرد: خرید هواپیما در حوزه گردشگری بسیار تاثیرگذار و برای همه مردم نتیجه‌بخش خواهد بود. روحانی با تاکید بر اینکه صنعت هوایی از پایه‌های گردشگری است، گفت:‌ سالانه بالای ۴ میلیارد دلار پول به شرکت‌های هواپیمایی کشورهای همسایه می‌دهیم و چه اشکال دارد این پول را شرکت‌های داخلی به دست آورند. رئیس دولت یازدهم با بیان اینکه چه اشکال دارد مردم ما یک هواپیمای سالم و تمیز سوار شوند، گفت: انگار برخی می‌خواهند هواپیمای کهنه‌سوار شوند خب کهنه‌اش را هم داریم، آنها سوار شوند.

مذاکره‌ای درباره برجام نداریم

روحانی در پاسخ به این سوال که اگر ترامپ تصمیم بگیرد درباره برجام مجدد مذاکره کند واکنش شما چیست، با تاکید بر اینکه اظهارات ترامپ درباره برجام بیشتر شعار است، گفت: بعید می‌دانم در مقام عمل وقتی وارد کاخ سفید شود، اتفاقی بیفتد چون این توافق دوجانبه نیست. به گفته رئیس‌جمهوری مذاکره مجدد و بازگشت و ارتجاع معنا ندارد. او تاکید کرد: هیچ گونه مذاکره در مورد برجام در کار نخواهد بود. رئیس‌جمهوری در ادامه در پاسخ به سوالی درباره تاثیر انتخاب ترامپ بر انتخابات ایران گفت: وجود رئیس‌جمهور جدید در کاخ سفید تاثیر خاصی در انتخابات آینده ایران نخواهد داشت و ایران روند خودش را دارد و آنچه خواست مردم ایران باشد، در انتخابات انجام می‌شود.

برجام را نمی‌توان زیر پا گذاشت

روحانی همچنین در پاسخ به سوالی مبنی‌بر اینکه تحریم‌ها برداشته نشد؛ بلکه ISA هم اعمال شد، گفت: تحریم‌های هسته‌ای هم با اجرایی شدن برجام در بخش‌های دولتی تقریبا اجرا شده است. ما در نفت و گاز و تولید و فروش و نقل و انتقال پول نفت مشکلی نداریم و در سرمایه‌گذاری نفت شاید یکی از قراردادهایی که به‌زودی نهایی شود نزدیک به ۵ میلیارد دلار است. مثلا در حمل‌و‌نقل و تجهیزات پزشکی هم مشکلی نداریم. او افزود: من از وزیر نفت در این زمینه پرسیدم که گفت بعضی تجهیزات قیمتشان یک دهم شده است. روحانی با بیان اینکه راه برای دریافت برخی داروها و تجهیزات پزشکی باز شده است، تاکید کرد: در مسائل بانکی بخشی از امور حل شده و بخشی هنوز حل نشده که عمدتا به غیر از برجام مربوط است. به گفته روحانی، تحریم‌ها برداشته شده، اما اینکه آمریکا بدعهدی کرده درست است. رئیس‌جمهوری درباره ISA با تاکید بر اینکه این تحریم جدید نیست و اجرا هم نشده بلکه تمدید یک تحریم است، گفت: البته اگر اجرا می‌شد از نظر ما نقض برجام است. او با اشاره به اظهارات خود در ۱۶ آذر گفت:‌ گاهی صدا و سیما جملات ما را خلاصه می‌کند و معنا دقیق مشخص نمی‌شود؛ من در آن سخنرانی گفتم اگر آمریکایی‌ها تمدید ISA را بلااثر نکنند این نقض فاحش برجام است که صدا و سیما برای خلاصه کردن، فقط این بخش آخرش را پخش کرد.

رئیس‌جمهور درباره آیسا تاکید کرد:‌ دولت آمریکا باید دو کار می‌کرد که با فشارهای ایران به آمریکا و ۱+۵ انجام شد. اول اینکه قانون تمدید ISA را -که توسط کنگره انجام شد- رئیس‌جمهور امضا نکرد، هر چند نمی‌گویم به وظیفه اش که وتو کردن بوده عمل کرده، اما این اتفاق امضا نکردن هم خیلی نمی‌افتد. دوم اینکه بلافاصله این قانون را بلااثر کردند که اگر این کار را نمی‌کردند ما این جا آرام نمی‌نشستیم و خیلی برنامه‌ها داشتیم.

روحانی همچنین گفت: ما در برابر آن تخلف اقدام کردیم و من دستوراتی را به وزیر امور خارجه و رئیس سازمان انرژی اتمی دادم که یکی اجرا شده و دیگری در حال اجرا است. به گفته روحانی قدم‌ها نسبت به ISA برداشته شده است البته ممکن است در آینده بدعهدی‌هایی را شاهد باشیم. این توافق چارچوبی داشته و مکانیزمی دارد که اگر کسی تخلف کرد طبق آن عمل شود. رئیس‌جمهوری یادآوری کرد:‌ برجام چیزی نیست که یکی که انتخاب شده بگوید از آن خوشم نمی‌آید. این برای آمریکا خیر است و آنها نمی‌فهمند. برجام فضای جدیدی در دنیا ایجاد کرده که به ضرر کسی نیست. رئیس‌جمهور منتخب آمریکا هم فعلا این گونه است، ولی برجام چیزی نیست که دولت یا کسی به راحتی آن زیر پا بگذارد. ما باید تدبیرمان را به کار ببندیم.

پاسخ به منتقدان برجام

روحانی با اشاره به منتقدان داخلی برجام هم گفت: بعضی‌ها شب که می‌خوابند منتظرند صبح برجام به هم بخورد. این خواب‌ها چه خاصیتی دارد؟ هی هر روز مقاله می‌نویسند که پایه برجام سست شده است. عده‌ای در طول این ده، بیست سال بوده‌اند که هر چه پیش‌بینی کرده‌اند بر عکس شده، ولی باز هم پیش‌بینی می‌کنند و من نمی‌دانم این پیش‌بینی‌ها چه خاصیتی دارد اما به هر حال در برجام حواسمان باید جمع باشد و جمع خواهد بود و بهتر است به جای این بحث‌ها از فضای ایجاد شده استفاده کنیم.

جای خالی آیت‌الله پر نمی‌شود

روحانی با اشاره به درگذشت آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی گفت: آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی علاوه‌بر خدمات شایان توجه نسبت به انقلاب، نظام و کشور، با صبرشان، متانت و سکوتشان، آنچه را که برای نظام لازم می‌دیدند، انجام دادند. با آرامشان در مسائل بسیار مهم سیاسی همراه با روش اعتدالی‌شان، عقلانیت، خرد و سعه‌صدرشان نشان دادند که بهترین روش و راه برای اداره کشور، تعامل با افکار مختلف و اندیشه‌های مختلف است. روحانی از همه فعالان سیاسی خواست همین فضا را ادامه دهند. روحانی درباره فقدان آیت‌الله هاشمی، ایشان را یک شخصیت بزرگ در نظام خواند که جای خالی‌اش هیچ وقت پر نمی‌شود. روحانی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه فقدان آیت‌الله احتمال حملات بیشتر تندروها به رئیس‌جمهوری را افزایش می‌دهد، گفت: امیدوارم نگرانی‌هایی که در بیان شما مطرح شد به‌زودی کاسته شود و فضای وحدت ملی را که در رحلت آقای هاشمی نمود بسیار خوبی داشت حفظ کنیم.

اشتغال

رئیس‌جمهور درباره اشتغال و آمار آن نیز افزود: توانستیم در زمینه اشتغال قدم بسیار بزرگی برداریم، گرچه تا مقصد مطلوب زیاد فاصله داریم، اما اینکه در طول یک سال بیش از ۷۰۰ هزار شغل خالص در کشور ایجاد شود، نظایر زیادی ندارد. رئیس‌جمهور تاکید کرد: یکی از اهداف بزرگ ما در موضوع برجام ایجاد اشتغال برای جوانان بود، ما کوشیده‌ایم تا بخش‌های مختلف اقتصادی را فعال کنیم. روحانی ادامه داد: به آنهایی که می‌گویند در کشور رکود وجود دارد و می‌گویند ما چیزی در راستای رونق اقتصادی نمی‌بینیم می‌گویم که عینکی برای خود تهیه کنید یا خود را درمان کنید. حداقل بروید و وضعیت صنعت را در سال گذشته و از جمله در ذوب آهن ببینید و با امروز مقایسه کنید. البته من نمی‌گویم که در همه جا توفیق حاصل شده است چرا که هنوز بخش‌های غیرفعال در اقتصاد ما بسیار است و ما نیز نمی‌توانیم تسهیلات را به‌طور کامل در اختیار همه بخش‌ها قرار دهیم. رئیس‌جمهوری افزود: ما هنوز نتوانسته‌ایم چاله‌های موجود را پر کنیم ولی آثار رونق را در همه جا می‌توان مشاهده کرد و به لطف خدا امسال حرکت‌های خوبی انجام شده است که ادامه نیز خواهد یافت.

ایران قصد دخالت در مسائل داخلی عربستان را ندارد

روحانی همچنین در پاسخ به سوالی درباره رابطه ایران و عربستان سعودی و بحث‌هایی مربوط به میانجی‌گری کویت و عراق برای حل این مساله گفت: اساس سیاست جمهوری‌اسلامی ایران و به‌خصوص دولت یازدهم برقراری رابطه نزدیک با همسایگان و به‌ویژه کشورهای اسلامی است و در میان کشورهای شورای هماهنگی خلیج فارس نیز استثنا وجود ندارد و همیشه تلاش بر روابط بهتر است. روحانی با تاکید بر اینکه عربستان بود که با حمله به یک کشور همسایه که هیچ مبنایی نداشت و ندارد، برای آنها مشکل درست کرد، گفت: اکنون به نفع عربستان است که حملات به یمن و مداخله در بحرین را پایان دهد. روحانی همچنین یادآوری کرد: ما با عربستان از نظر روابط دوجانبه مشکلی نداریم که حل کنیم و مشکلات به مداخلات این کشور در بحرین، حمله به یمن و مداخله در مسائل منطقه برمی‌گردد. در موضوع حمله به سفارت عربستان نیز این کشور به‌صورت یک‌جانبه روابط خود را قطع کرد که از همان زمان کشورهای مختلفی خواستند بین ایران و عربستان میانجی‌گری کنند مانند کویت، عراق و مسوولان حدود هشت کشور دیگر در این رابطه صحبت کردند. رئیس‌جمهوری با تاکید بر اینکه ایران قصد دخالت در مسائل داخلی عربستان را ندارد و نمی‌خواهد این کشور در منطقه حذف شود، اعلام کرد: وقتی عربستان به کشورهای همسایه خود حمله و مداخله می‌کند و تروریست‌ها از منابع آنها استفاده می‌کنند، مشکل ایجاد می‌شود. بنابراین اگر عربستان تصمیم‌هایی اتخاذ کند ما نیز حاضریم به عربستان کمک کرده و در کل منطقه‌ای با ثبات و وحدت بیشتر ایجاد کنیم.

ردصلاحیت شایعه است

رئیس شورای‌عالی امنیت ملی در ادامه درباره احتمالات مطرح شده درباره ردصلاحیتش، با تاکید بر اینکه روابط ما با شورای نگهبان همیشه خوب بوده است، این موضوع را شایعه خواند و تاکید کرد: انتخابات همیشه یک فرآیندی دارد، در ضمن انتخابات برای سال آینده است و تا آن زمان خیلی مانده است.

منشور حقوق شهروندی

روحانی همچنین در پاسخ به سوالی مبنی بر عدم تحقق برخی مفاد این منشور گفت:‌ اینکه در مقام عمل برخی از موارد حقوق شهروندی هنوز عملیاتی نمی‌شود، متاسف هستم. او با بیان اینکه به‌عنوان رئیس‌جمهوری همواره مسائل حقوق شهروندی را دنبال می‌کنم و با وزیر دادگستری که پیوند بین قوه قضائیه و مجریه هستند به‌طور کتبی و شفاهی همواره این موارد را به‌طور منظم پیگیری می‌کنم، گفت: برخی مسائل وجود دارد که حل آن زمانبر است، اما ما همه تلاشمان را می‌کنیم.