دنیای اقتصاد: آمارهای مرکز آمار نشان می‌دهد که رشد اقتصادی در تابستان سال جاری به ۳/ ۸ درصد رسیده که این رقم پس از فصل سوم سال ۱۳۸۹ بیشترین رقم ثبت شده بوده است. مطابق این آمارها، رشد اقتصادی در نیمه نخست سال جاری نیز معادل ۵/ ۶ درصد بوده است. پیش تر بانک مرکزی این آمار را ۴/ ۷ درصد اعلام کرده بود. گزارش جدید مرکز آمار، از رشد مصرف بخش خصوصی، جهش تولید در بخش معدن به خصوص معادن نفت و گاز و افزایش صادرات در نیمه نخست سال جاری خبر می‌دهد.

جهش رشد با چاشنی نفت

مرکز آمار ایران جزئیات رشد اقتصادی در نیمه نخست سال جاری را منتشر کرد. بر اساس گزارشی که با عنوان «نرخ رشد اقتصادی در ۶ ماه نخست سال ۱۳۹۵» در پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز آمار قرار گرفت، رشد اقتصادی ۶ ماهه به ۵/ ۶ درصد رسیده است. رشد اقتصادی ۶ ماهه بدون نفت به قیمت بازار نیز معادل ۵/ ۴ درصد بوده است. این موضوع نشان می‌دهد که ۲ واحد درصد از رشد اقتصادی در نیمه نخست سال جاری به دلیل رشد درآمدهای نفتی بوده است. مرکز آمار ایران، نتایج مذکور را در سه رشته فعالیت‌های گروه کشاورزی، گروه صنعت و فعالیت‌های گروه خدمات تقسیم بندی کرده است. این نخستین آمار رسمی است که جزئیات رشد گروه‌ها را منتشر می‌کند. پیش از این بانک مرکزی،‌ رشد نیمه نخست سال جاری را معادل ۴/ ۷ درصد عنوان کرده بود. به نظر می‌رسد در آمارهای بانک مرکزی نیز اثر نفت، قابل توجه بوده است، زیرا در گزارش بانک مرکزی نیز تاکید شد: «علاوه بر رشد افزوده در گروه نفت، رشد ارزش افزوده سایر گروه‌های اقتصادی نیز در فصل دوم سال جاری در مقایسه با فصل اول نیز بهبود نشان می‌دهد.»

رکورد‌شکنی رشد فصلی

مرکز آمار ایران جزئیات آمار رشد اقتصادی هر فصل را نیز در بخش جدول‌ها و سری زمانی منتشر کرده است. بر این اساس رشد اقتصادی در فصل تابستان سال جاری معادل ۳/ ۸ درصد گزارش شده است. این رشد فصلی در دهه ۹۰ بیشترین مقدار ثبت شده است. آخرین بار در فصل سوم سال ۱۳۸۹ رشد فصلی بیشتر از مقدار کنونی و معادل ۳/ ۱۱ درصد گزارش شده بود. رشد فصلی در بهار سال جاری نیز معادل ۶/ ۴ درصد گزارش شده بود. به نظر می‌رسد که این آمارها تا حدی با آمار بانک مرکزی همخوانی دارد، زیرا بانک مرکزی نیز رقم رشد در فصل اول سال جاری را معادل ۴/ ۵ درصد و آمار رشد در نیمه دوم سال جاری را ۲/ ۹ درصد گزارش کرده بود. از نگاه مرکز آمار ایران رشد اقتصادی(بدون نفت) در نیمه نخست سال جاری معادل ۵/ ۴ درصد بوده است. آمار رشد اقتصادی بدون نفت در بهار معادل ۸/ ۲ درصد و این آمار در فصل تابستان معادل ۶ درصد بوده است. در نتیجه می‌توان عنوان کرد که روند افزایشی رشد اقتصادی در بخش‌های بدون نفت نیز مانند بخش نفت وجود دارد.

سرعت گرفتن استخراج معدن

در گزارش مرکز آمار ایران گروه صنعت شامل بخش‌هایی مانند «معدن»، «صنعت» و «ساختمان» است. در نیمه نخست سال جاری رشد ارزش افزوده بخش معدن معادل ۸/ ۵۳ درصد بوده که نسبت به سال گذشته روندی افزایشی بوده است. این رقم در بخش «استخراج نفت خام و گاز طبیعی» نیز بسیار امیدوارکننده است، زیرا رشد این بخش در ۶ ماه نخست سال جاری ۷۵ درصد بوده است. به نظر می‌رسد که سرمایه‌گذاری در این بخش‌ نسبت به سال‌های قبل به شکل قابل توجهی افزایش یافته است که می‌تواند بر تولید نفت و گاز اثر مثبت گذارد. همچنین رشد بخش گروه صنعت در نیمه نخست سال جاری معادل ۷/ ۳ درصد بوده است. این روند به نحوی است که رشد ارزش افزوده در فصل بهار معادل ۴/ ۲ درصد و در فصل تابستان معادل ۵ درصد بوده است. اما در بخش ساختمان هنوز هم آمارها منفی گزارش شده؛ هر چند که از شدت منفی شدن در سال جاری کاسته شده است. مطابق این آمارها، رشد ارزش افزوده بخش ساختمان معادل منفی ۷/ ۹ درصد بوده است. این رقم برای سال ۱۳۹۴ منفی ۵/ ۱۳ درصد ثبت شد. به نظر می‌رسد که رشد سایر بخش‌ها و افزایش مخارج بخش عمومی و خصوصی باعث شود که به مرور رکود در بخش مسکن نیز تخفیف داده شود.

رشد قابل توجه واسطه‌گری مالی

در گروه بخش کشاورزی، رشد ۶ ماهه معادل ۹/ ۵ درصد گزارش شده که این روند در بخش ماهیگیری معادل منفی ۴/ ۰ درصد گزارش شده است. البته رشد تولید ماهیگیری بیشتر فصلی بوده زیرا این رقم در بهار منفی ۲/ ۱۵ درصد و در تابستان مثبت۹/ ۱۷ درصد گزارش شده است. اما بر اساس آمارهای منتشر شده نیمی از تولید ناخالص داخلی در بخش خدمات صورت می‌گیرد. بر اساس مرکز آمار ایران، رشد ارزش افزوده این بخش در نیمه نخست سال جاری معادل ۵ درصد است. در بین گروه‌های خدمات، بخش واسطه‌گری مالی نقش قابل توجهی در رشد اقتصادی داشته است به نحوی که رشد ارزش افزوده این بخش معادل ۱/ ۱۱ درصد بوده است. رشد این بخش در بهار ۳ درصد و در تابستان ۱۸درصد بوده است. در نیمه نخست سال جاری رشد گروه عمده و خرده‌فروشی ۲/ ۳ درصد، حمل و نقل، انبارداری و ارتباطات معادل ۸/ ۶ درصد، کرایه و خدمات کسب و کار ۸/ ۳ درصد و امور عمومی، آموزش و بهداشت معادل ۸/ ۵ درصد بوده است.

رشد مداوم هزینه بخش خصوصی و دولتی

رشد اقتصادی، علاوه بر روش ارزش افزوده براساس روش مخارج یا تولید نیز محاسبه می‌شود، بر این اساس مرکز آمار ایران، آمار این بخش‌ها را نیز منتشر کرده است. بر این اساس هزینه مصرف در بخش خصوصی و دولت ارائه شده است. آمارهای رشد مصرف در بخش خصوصی نشان می‌دهد که این رقم در نیمه نخست سال جاری۷/ ۲ درصد گزارش شده است. در فصل بهار رشد مصرف بخش خصوصی معادل ۵/ ۱ درصد و در تابستان معادل ۹/ ۳ درصد بوده است. همچنین این آمارها نشان می‌دهد که رشد هزینه مصرف نهایی خصوصی در ۶ فصل اخیر (به جز تابستان سال ۱۳۹۴) همواره روندی مثبت داشته است. این روند نشان دهنده این موضوع است که تقاضا در اقتصاد هر چند با شیب کم، روند صعودی داشته است و امکان دارد در فصل‌های آتی نیز این روند تداوم یابد. روند رشد هزینه نهایی بخش دولت نیز در نیمه نخست سال جاری معادل ۷درصد بوده که نسبت به رقم سال قبل تغییر قابل توجهی نداشته است.

دیگر آمارهای این گزارش نشان می‌دهد که رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در نیمه نخست سال جاری منفی ۳/ ۹ درصد بوده است. این رقم نیز اگرچه منفی بوده، اما نسبت به آمارهای سال قبل از شدت منفی شدن آن کاسته شده و پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال رشد این متغیر حتی به سطوح مثبت نیز برسد. دیگر آمارها نشان می‌دهد که رشد صادرات کالاها و خدمات در ۶ ماه نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل ۴/ ۵۳ درصد بوده است، این رقم برای واردات ۹/ ۳ درصد بوده و نشان می‌دهد که رشد تراز تجاری رقم مثبتی بوده است.

رکوردشکنی رشد دهه 90