دنیای اقتصاد: با مشخص شدن برخی نامزدها برای تصدی مناصب مهم در کابینه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری منتخب ایالات‌متحده آمریکا، گمانه‌زنی‌ها درخصوص رویکرد این چهره‌ها نسبت به ایران و توافق هسته‌ای نیز در حال افزایش است. اگرچه مقامات ارشد جمهوری اسلامی ایران رویکرد خصمانه واشنگتن نسبت به تهران را سیاست پایدار جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها می‌دانند و دست به‌دست شدن قدرت میان این دو حزب، تغییری درخصوص رویکرد کلی آمریکا به ایران برجای نمی‌گذارد، اما در این میان برخی دیگر معتقدند که ترکیب در حال آرایش کابینه ترامپ حاکی از روی کار آمدن شخصیت‌های دست‌راستی و افراط‌گرا است که به اظهارنظرهای جنجالی درباره ایران معروف هستند و می‌توانند رویکرد نسبتا معتدل اوباما نسبت به ایران را از اساس دگرگون سازند. در همین ارتباط ترامپ «مایک پومپئو» را برای ریاست سازمان سیا برگزیده که از مخالفان توافق هسته‌ای با ایران است. همسو با این انتخاب، رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا «مایکل فلین»، ژنرال سه ستاره بازنشسته را به‌عنوان مشاور امنیت ملی خود برگزیده است، کسی که مدعی ارتباط میان ایران و شبکه القاعده است! در سومین تکه از این پازل، ژنرال بازنشسته «جیمز متیس»؛ گزینه احتمالی ترامپ برای وزارت دفاع است که به گفته سی‌ان‌ان از منتقدان سرسخت توافق اتمی با ایران بوده است.

سازمان سیا

دونالد ترامپ در فاصله دو ماه تا تکیه بر صندلی ریاست‌جمهوری در آمریکا، برخی مناصب مهم دولت خود را به چهره‌هایی پیشنهاد داده که تاکنون رویکردهای سفت و سختی را در قبال ایران از خود نشان داده‌اند. مایک پومپئو یکی از این گزینه‌ها است که از منتقدان سرسخت توافق هسته‌ای میان ایران و 1+5 است. او که عضو جنبش تندروی تی‌پارتی در حزب جمهوری‌خواهان است، در سمت راست طیف سیاسی جمهوری‌خواهان قرار می‌گیرد و عضو انجمن ملی اسلحه، گروه لابی گسترش استفاده از سلاح گرم در آمریکا است. این نماینده جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان آمریکا، توجه ویژه‌ای به اخبار ایران دارد و منتقد سرسخت توافق هسته‌ای ایران و قدرت‌های جهانی بوده است. پومپئو روز پنج‌شنبه در توییتر خود درباره به‌هم زدن توافق هسته‌ای نوشت: «منتظر عقبگرد از این توافق فاجعه‌بار با بزرگ‌ترین دولت حامی تروریسم در جهان هستم.» او چند ماه پیش در یادداشتی نوشت: «یک سال بعد از توافق هسته‌ای اوباما با ایران، این توافق ما را در معرض خطر فزاینده قرار می‌دهد.» مایک پومپئو همان کسی است که در ماه فوریه (بهمن) 2016 به همراه دو نماینده جمهوری‌خواه دیگر از طریق دفتر حفاظت منافع ایران برای بازدید از تهران درخواست روادید کردند. پومپئو و دو نماینده دیگر مدعی شده بودند علت اصلی تصمیمشان برای سفر به ایران نظارت بر انتخابات (انتخابات مجلس شورا و مجلس خبرگان در هفتم اسفند) است. وزارت امورخارجه ایران در همان زمان گفت که این سه نفر به نحو کاملا نامناسبی درخواست ویزا کرده‌اند و بر همین مبنا درخواستشان رد شده است. در ادامه اظهارات مایک پومپئو گزینه پیشنهادی ترامپ برای سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، او به همراه سناتور تام کاتن مدعی شدند که به غیر از توافق هسته‌ای بین ایران و قدرت‌های جهانی، ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم دو توافق جانبی محرمانه دارند که دولت باراک اوباما این ادعا را تکذیب کرد. پومپئو هفته گذشته در جلسه‌ای در مجلس نمایندگان آمریکا درباره گسترش تحریم‌های تسلیحاتی ایران گفته بود: «مفتخرم که در کنار نمایندگانی از هر دو جناح در مقابل تخاصم ایران ایستاده‌ام. گسترش تحریم‌های تسلیحاتی ایران نقش مهمی در حفظ امنیت آمریکایی‌ها دارد.»

مشاور امنیت ملی

رئیس‌جمهور منتخب آمریکا در انتخابی دیگر، مایکل فلین ژنرال سه ستاره بازنشسته را به‌عنوان مشاور امنیت ملی خود برگزیده است. فلین تا سال ۲۰۱۴ ریاست «سازمان اطلاعات دفاع» آمریکا را بر عهده داشت. او در این سال از سمت خود استعفا کرد. بنا بر گزارش «واشنگتن‌پست»، او از همان تاریخ به کرات در ملأعام گفته است که علت استعفایش اختلاف‌نظر با دولت اوباما بوده است. به گفته فلین، دولت اوباما دیدگاه‌های او را در مورد مبارزه با اسلام رادیکال، افراطی می‌دانسته است. او در فوریه ۲۰۱۶ در اظهارنظری که جنجال برانگیخت در صفحه توییتر خود نوشت: «ترس از مسلمانان منطقی است.» دیدگاه‌های فلین، نسبت به جمهوری اسلامی از آن جهت قابل تامل است که می‌تواند اساس سیاست خارجی ترامپ را نسبت به ایران شکل دهد. در تابستان امسال کتابی از مایکل فلین منتشر شد با عنوان «صحنه جنگ» که بخش عمده‌ای از این کتاب، به دولت ایران اختصاص داده شده است. یکی از مواردی که او در طول کتاب مدعی شده و بر آن پافشاری می‌کند، ارتباط ایران با سازمان القاعده است. این ادعا بدون اتکا به اسناد است. به‌طور مثال او در صفحه ۸۱ کتاب خود مدعی شده که ارتباط میان القاعده با ایران حقیقتی اثبات شده است. فلین با طرح ادعایی بی‌اساس نوشته است: «القاعده، حزب‌الله لبنان و حکومت ایران دست به ایجاد اتحادی با یکدیگر علیه آنچه که دشمن مشترک خود می‌انگارند، یعنی غرب و به خصوص آمریکا زده‌اند.» در جایی دیگر (ص ۸۲) به بمب‌گذاری سفارتخانه‌های آمریکا در سال ۱۹۹۸ در کنیا و تانزانیا اشاره و ادعا می‌کند عملیات مزبور به پای القاعده نوشته شد، اما در واقع بخش اعظم آن مربوط به ایران بود. فلین در صفحه ۸۸ کتاب خود مدعی شده صرف تمرکز بر موضوع هسته‌ای یک خطای جدی در نگرش استراتژیک است. او در جایی دیگر نوشته است: «پرزیدنت اوباما را می‌توان مانند کارتر به دورویی و ظاهرسازی متهم کرد. اگر حمله به لیبی درست بود چطور حمله به سوریه و ایران درست نبود؟»

وزارت دفاع

ترامپ همچنین با ژنرال بازنشسته «جیمز متیس»، فرمانده پیشین «ستاد فرماندهی مرکزی» ایالات‌متحده دیدار کرده‌است. بنا بر گزارش‌ها پیش‌بینی می‌شود متیس، گزینه‌ اصلی برای هدایت وزارت دفاع در دولت ترامپ باشد. روز شنبه، ۲۹ آبان، رئیس‌جمهوری منتخب ایالات‌متحده، دیدارهای مختلفی با شماری از سیاستمداران و چهره‌های نظامی کشور خود داشته ‌است. میت رامنی و جیمز متیس، از جمله افرادی بودند که برای گفت‌وگو با ترامپ، به زمین گلف او در نیوجرسی رفته‌اند. به گزارش «آسوشیتدپرس»، ترامپ اعلام نکرده آیا پست وزارت دفاع را به متیس پیشنهاد کرده یا نه و تنها اظهار داشته که «خواهیم دید». اما او در عین حال فرمانده پیشین «ستاد فرماندهی مرکزی» را فردی «فوق‌العاده» با پیشینه‌ای ستایش‌برانگیز توصیف کرده‌ است. ژنرال متیس در سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۳، دوره ریاست‌جمهوری باراک اوباما، فرماندهی «ستاد فرماندهی مرکزی» را که از جمله بر عملیات آن کشور در خاورمیانه نظارت می‌کند، را برعهده داشت. روزنامه واشنگتن‌پست می‌گوید او خواستار «تنبیه» ایران و متحدانش به‌خاطر اقدامات و تحرکات آنها بود؛ از جمله خواستار اقدامات مخفیانه برای بازداشت یا کشتن نیروهای عملیاتی ایران و ایجاد مانع در برابر شناورهای جنگی این کشور شده بود. «واشنگتن‌پست»، به نقل از شماری از مقام‌های پیشین وزارت دفاع می‌گوید رویکرد متیس در قبال ایران سبب شد تا باراک اوباما، او را کنار بگذارد، چون در حال آغاز و انجام گفت‌وگوها بر سر توافق هسته‌ای با تهران بود. شبکه «سی‌ان‌ان» نیز می‌گوید متیس از منتقدان سرسخت توافق اتمی با ایران بوده است. با روشن شدن خط فکری نامزدهای پیشنهادی، سوالی که بلافاصله به ذهن می‌آید این است که این افکار چگونه با خط فکری ترامپ که وی آن را به نوعی دوری از مداخله جویی ترسیم کرده است، همخوانی دارد؟ ترامپ در سخنرانی معروف خود درخصوص رئوس سیاست خارجی دولتش گفت: «دنیا باید بداند که ما در خارج از مرزهایمان در جست‌وجوی دشمن نخواهیم بود. ما همواره خوشحال خواهیم شد که دشمنان قدیمی دوست یکدیگر شوند و دوستان قدیمی متحد یکدیگر.»