جایزه صلح برای ظریف و کری؟

دنیای اقتصاد: روز جمعه ۷ اکتبر(۱۶ مهر ماه) قرار است برنده جایزه صلح نوبل به جهانیان معرفی شود. اما گمانه‌زنی درمورد اینکه برنده این جایزه چه کسی و یا چه نهادی خواهد بود، کار دشواری است زیرا کمیته نروژی نوبل هیچ سرنخی ارائه نکرده و تنها اعلام کرده است که ۳۷۶ فرد و گروه برای این جایزه کاندیدا شده‌اند.

به گزارش آسوشیتدپرس، پاپ فرانسیس، تیم دوچرخه‌سواری زنان افغانستان، ادوارد اسنودن، گروه امدادی«کلاه سفیدها» در سوریه و نادیا مراد، زن ایزدی گروگان داعش که موفق شد از دست این گروه تروریستی فرار کند، در میان کاندیداهای دریافت جایزه صلح نوبل قرار دارند. یکی از راه‌های حدس‌زدن برندگان احتمالی، بررسی انتخاب‌های قبلی کمیته نوبل صلح است. تحلیل‌های انجام شده از سوی آسوشیتدپرس نشان می‌دهد ۳۰ برنده قبلی از ۵ حوزه مجزا انتخاب شده‌اند: کسانی که وارد درگیری‌های خشونت‌بار نشده‌اند و برای ایجاد صلح تلاش کرده‌اند. برندگان این حوزه بسیار اندک هستند. آخرین‌باری که کمیته این نوع جایزه را اعطا کرد در سال ۱۹۹۸ بود. در آن زمان جایزه صلح نوبل به‌طور مشترک به جان هیوم و دیوید تریمبل رهبران احزاب کاتولیک و پروتستان که مذاکرات صلح در ایرلند شمالی را پیش بردند، اعطا شد.

اگر کمیته نوبل بخواهد از این حوزه انتخاب کند، مهم‌ترین کاندیداها خوان سانتوز، رئیس‌جمهوری کلمبیا و رودریگو لوندونو، رهبر گروه شورشی فارک هستند که اخیرا با میانجی‌گری نروژ قرارداد صلح امضا کردند. گزینه دیگر، توافق هسته‌ای ایران است. کاندیداهای احتمالی برای دریافت جایزه صلح نوبل جان کری، وزیر امورخارجه آمریکا و محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، هستند. این دو نفر ریاست هیات مذاکره‌کننده دو طرف را به عهده داشتند.

زندانیان سیاسی یا تبعیدی‌هایی که مبارزات غیرخشونت‌‌آمیز را علیه رژیم‌های دیکتاتوری درپیش گرفته‌اند، ازجمله برندگان مطرح جایزه صلح نوبل هستند. نمونه‌ این حوزه، اعطای جایزه صلح نوبل در سال ۱۹۹۱ به آنگ‌سان‌سوچی است که در برابر حاکمان نظامی میانمار ایستادگی کرد. اگر کمیته نوبل بخواهد از این حوزه کسی را انتخاب کند، احتمالا این فرد ادوارد اسنودن است. او به دلیل افشای اطلاعات محرمانه آمریکا فردی معاند درنظر گرفته می‌شود. دیگر گزینه احتمالی رائف بدوی، وبلاگ‌نویس عربستانی است که در سال ۲۰۱۲ به زندان محکوم شد.

طی ۳۰ سال گذشته تقریبا یک سوم برندگان صلح نوبل موسساتی بوده‌اند که برای ایجاد و ترویج تفکر صلح تلاش کرده‌اند. اعطای جایزه صلح نوبل به اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۲ و سازمان منع به‌کارگیری جنگ‌افزارهای شیمیایی در سال ۲۰۱۴ نمونه‌هایی از این حوزه هستند. با توجه به اینکه امسال ۱۴۸ سازمان کاندیدای دریافت جایزه صلح نوبل هستند، انتخاب کاندیدای مناسب تقریبا غیرممکن است. اما بسیاری معتقدند که صندوق نجات کودکان که در سوریه به نجات کودکان کمک می‌کند، کاندیدای مناسبی محسوب می‌شود. همچنین دبیرخانه سازمان ملل متحد به دلیل تلاش‌هایش در به سرانجام رسیدن توافق تغییرات آب و هوایی در پاریس گزینه دیگر دریافت جایزه صلح نوبل است. دیگر حوزه‌ای که برنده صلح از آن انتخاب می‌شود، دنیای روسای‌جمهور و نخست‌وزیرانی است که از مهارت‌های دیپلماتیک خود برای حل‌وفصل درگیری‌ها استفاده می‌کنند. مارتی آهتیساری، رئیس‌جمهوری پیشین فنلاند، به دلیل سه دهه تلاش برای برقراری صلح در جهان و حل مناقشات بین‌المللی در سال ۲۰۰۸ جایزه صلح نوبل را دریافت کرد. برنده احتمالی این حوزه در سال جاری آنگلا مرکل،صدر اعظم آلمان، به دلیل حمایت از پناهجویان است.

حوزه دیگر، فعالان حقوق بشر هستند. ملاله یوسف‌زی و کایلاش ساتیارتی که هر دو در زمینه حقوق کودکان فعالیت می‌کنند در سال ۲۰۱۴ به‌طور مشترک برنده جایزه صلح نوبل شدند. برنده احتمالی این حوزه، دنیس موکوگه، پزشک اهل کنگو است.