گروه دیپلماسی: وزیرامور خارجه ایران در شرایطی هفته آینده در تور اروپایی خود به شیلی سفر می‌کند که این کشور پس از ۳۵ سال سردی روابط، بار دیگر سفارت خود را در تهران بازگشایی و کاردار موقت به ایران اعزام کرده است. مهرماه سال گذشته محمدجواد ظریف در حاشیه اجلاس سران سازمان ملل در نیویورک در مقر این سازمان با همتای شیلیایی خود دیدار و گفت‌وگو کرد. این دو مقام در مورد بازگشایی سفارت شیلی در تهران و گسترش روابط دوجانبه در زمینه‌های مختلف از جمله بخش کشاورزی تبادل نظر کردند. پیش‌تر رئیس‌جمهوری ایران نیز خواهان روابط مستحکم و خوب با کشورهای این منطقه از جمله شیلی شده بود. روابط دو کشور از سال ۱۳۵۹ مقارن با انتخاب مجدد پینوشه به عنوان رئیس جمهور مادام‌العمر قطع و به دلایل دیگر در مسیر سردی قرار گرفته است. به گزارش «ایسنا» در ملاقات سال گذشته وزرای خارجه دو کشور در حاشیه سازمان ملل، وزیر خارجه شیلی تمایل دولت متبوعش برای اعزام دیپلماتی عالی‌رتبه به تهران به‌عنوان اولین قدم در راستای ارتقای روابط سیاسی شیلی با جمهوری اسلامی ایران به سطح سفیر و بازگشایی سفارت این کشور در تهران اعلام کرد که مورد استقبال همتای ایرانی‌اش قرار گرفت. پس از این دیدار رایزنی مقدماتی برای این موضوع بین وزارت خارجه‌های دو کشور انجام شد و شیلی در ماه‌های پایانی ۹۴ بعد از ۳۵ سال سفارت خود را در تهران بازگشایی کرد و پس از مدتی نیز کاردار موقت جهت انجام ماموریت به تهران اعزام کرد.

تاریخچه روابط دو کشور

بر اساس این گزارش، در سال ۱۳۵۹ وزیر امور خارجه وقت ایران در یادداشتی به سفارت شیلی در تهران خواستار تعطیلی این سفارت شد و ارتباط دو کشور قطع شد. دولت «سالوادور آلنده» رئیس‌جمهور سابق شیلی در ۱۱ سپتامبر ۱۹۷۳ و با کودتایی نظامی به رهبری «پینوشه»، فرمانده ارتش، سرنگون شد. به این ترتیب «پینوشه»، فرمانده ارتش خود را به‌عنوان رئیس‌جمهور جدید معرفی کرد. گزارش‌ها از کشته شدن هزاران نفر و مفقود شدن ده‌ها نفر در جریان این کودتا که از حمایت و پشتیبانی سیا برخوردار بود، حکایت دارد. این کودتا نه تنها مسیر سیاسی شیلی را تغییر داد، بلکه تاثیر بسزایی در صحنه سیاسی کشورهای دیگر آمریکای لاتین در دهه‌های هفتاد و هشتاد میلادی داشت. چند ماه پیش یعنی در اردیبهشت ۹۵، دادگاهی در شیلی پس از صدور حکم عفو «پینوشه»، حکم تبرئه ۶ نفر دیگر از همدستانش را پس از مرگشان صادر کرد. پس از این‌که دولت دیکتاتوری پینوشه در سال ۱۳۷۱ از کار برکنار شد و با برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در این کشور بار دیگر شاهد استقرار دموکراسی در این کشور آمریکای لاتین بودیم، دولت جمهوری اسلامی ایران در ۳۰ فروردین ۱۳۷۱ در مصوبه‌ای اجازه برقراری روابط سیاسی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت شیلی را صادر کرد. در این مصوبه که به امضای حسن حبیبی، معاون اول وقت رئیس‌جمهوری رسیده، آمده است: «هیات وزیران بنا به پیشنهاد وزارت خارجه تصویب کرد که این وزارتخانه مجاز است نسبت به برقراری روابط سیاسی بین دو کشور ایران و شیلی اقدام کند.» در همان سال و به دنبال صدور اعلامیه مشترک دو کشور مبنی بر برقراری مجدد مناسبات دیپلماتیک، سفارت ایران در سانتیاگو افتتاح شد و تا سال ۱۳۷۸ به‌صورت یکجانبه فعال بود. در این سال به دلایلی از جمله مسائل مالی، جمهوری اسلامی ایران تصمیم گرفت که تعدادی از نمایندگی‌های خود در خارج از کشور از جمله سفارت در شیلی را تعطیل کند. دولت شیلی در آن مقطع تلاش کرد تا ایران را از این تصمیم منصرف کند. در همین راستا وزیر معادن آن کشور به تهران سفر کرد. سرخیو خیمنس به همراه یک هیات تجاری و صنعتی به تهران آمد و پیام کتبی رئیس‌جمهوری کشورش را به رئیس‌جمهور وقت ایران ارائه کرد. با وجود این تلاش‌ها، فعالیت سفارت ایران در شیلی متوقف شد، اما ایران بعد از مدتی تصمیم به معرفی سفیر ترددی به این کشور کرد که این موضوع با استقبال دولت شیلی مواجه شد و در کمترین فاصله موافقت خود را اعلام کرد.پس از چند سال در راستای توسعه مناسبات در تمامی ابعاد سیاسی، اقتصادی و پارلمانی میان ایران و شیلی و حضور فعال‌تر در این کشور آمریکای لاتین، ایران در سال ۱۳۸۵ بار دیگر تصمیم به اعزام سفیر مقیم و بازگشایی مجدد سفارت به‌صورت دائم در این کشور کرد و پس از یک دوره وقفه تقریبا هشت ساله، در تاریخ ۶ تیرماه ۱۳۸۶ سفیر جدید ایران استوارنامه خود را به رئیس‌جمهور وقت شیلی ارائه داد و رسما فعالیت خود را به‌عنوان سفیر مقیم آغاز کرد. در حال حاضر مسوولیت سفارت ایران در این کشور آمریکای لاتین بر عهده ابوالفضل خزاعی است. در این مدت شیلی سفیر آکرودیته به ایران معرفی کرده بود، چنان‌که در مقطعی سفیر این کشور در سوریه سفیر آکرودیته در تهران بود. در اواخر سال ۷۹ شیلی سفیر خود در سازمان ملل را به‌عنوان سفیر جدید آکرودیته در ایران معرفی کرد و بعد از مدتی این مسوولیت را به سفیر خود در هند واگذار کرد. آخرین سفیر آکرودیته شیلی در جمهوری اسلامی کریستین باروس، سفیر این کشور در سازمان ملل است که در آبان ماه ۱۳۹۳ در دیدار با مرتضی سرمدی قائم مقام وقت وزیر امور خارجه ایران رونوشت استوارنامه خود را تقدیم وی کرد. باروس در سال ۲۰۱۴ و در دیدار با رئیس‌جمهوری ایران با ابلاغ سلام گرم رئیس‌جمهوری کشورش به روحانی، عزم و اراده سانتیاگو برای گسترش روابط فی مابین را یادآور شد و گفت که در دوران مسوولیت جدیدش، تمام مساعی خود را برای ارتقای همکاری‌های دوجانبه به کار خواهد بست.

ظرفیت‌های اقتصادی شیلی برای ایران

مطابق آنچه در سایت سفارت ایران در شیلی آمده است، شیلی یکی از باثبات‌ترین کشورهای منطقه از لحاظ سیاسی و اقتصادی است و یکی از بهترین زیرساخت‌های اقتصادی را در سطح منطقه آمریکای لاتین داراست. صنایع معدنی، کشاورزی و شیلات شیلی دارای شهرت جهانی است. از این رو هدف از مناسبات با شیلی می‌تواند اولا بهره‌گیری از توانمندی این کشور در زمینه معدنی و ثانیا بهره‌گیری از الگوهای اقتصادی این کشور در امر خصوصی‌سازی، پرورش کادر تجاری کارآمد و نیز شناخت سیستم و زیرساخت‌های اقتصادی آن باشد.