تکان‌های تابستانی در حومه پایتخت

دنیای اقتصاد: منطقه‌ای در جنوب شرق استان تهران که سال گذشته در همین فصل، با زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۱/ ۴ ریشتر و مجموعه‌ای از پس‌لرزه‌های کوچک مواجه شد، بامداد دیروز با شدت ۲/ ۳ ریشتر،‌ لرزید.

ساعت ۴ و ۳۲ دقیقه صبح یکشنبه، یک زمین‌لرزه با بزرگی ۲/ ۳ ریشتر در جوادآباد واقع در اطراف شهرستان ورامین به وقوع پیوست و سه دقیقه بعد از آن، یک پس‌لرزه با شدت ۶/ ۲ ریشتر در همین محل، توسط ایستگاه‌های شتاب‌نگار زلزله ثبت شد.

جوادآباد ورامین، سال گذشته نیز در تابستان- هفته سوم مرداد ماه- به مدت دو روز با ۲۳ زمین‌لرزه خرد و ریز (با بزرگای ۲/ ۱ تا ۱/ ۴ ریشتر) روبه‌رو شد و اکنون برای دومین سال پیاپی، با تکان‌های تابستانی همراه شده است.

زلزله‌شناسان، منشا زمین لرزه دیروز را گسل پیشوا عنوان می‌کنند که سابقه لرزه‌ای بالای ۵ ریشتر در بیش از ۶ قرن گذشته را دارد و از این منظر، آمادگی شهرستان‌های حومه شرقی پایتخت در برابر تحرکات آتی و البته غیر قابل پیش‌بینی این گسل را می‌طلبد.

موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، روز گذشته موقعیت زلزله بامدادی شرق پایتخت را ۱۲کیلومتری عمق زمین واقع در حدفاصل ۵۴ کیلومتری جوادآباد، ‌۶۴ کیلومتری پیشوا و ۶۷ کیلومتری ورامین در محدوده استان تهران اعلام کرد.

طبق اعلام این موسسه در سایت مرکز لرزه‌نگاری کشور، در یک هفته گذشته ۲۶ زمین‌لرزه با بزرگی کمتر از ۴ ریشتر در این منطقه اتفاق افتاده است.

مهدی زارع، زلزله‌شناس و استاد پژوهشگاه زلزله‌شناسی درباره جزئیات این زمین لرزه به «دنیای اقتصاد» اعلام کرد: محدوده جوادآباد ورامین دست‌کم از پنج‌شنبه گذشته چند بار با زمین‌لرزه‌های حدود ۲ ریشتر، تکان خورد. دلیل این زلزله‌های کوچک وجود گنبد نمکی در منطقه است که باعث شده حرکت‌های ناشی از فعالیت گسل پیشوا، به شکل زمین‌لرزه‌های خوشه‌وار (دنباله‌دار) عمل کند.

این زلزله‌شناس با اشاره به سوابق لرزه‌ای گسل پیشوا تصریح کرد: این گسل در حدود ۶۳۰ سال پیش، باعث زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۶ ریشتر در منطقه پیرامونی خود شد و تخریب و خسارت در شهرستان‌های ورامین و ری را به همراه داشت. بنابراین از این منظر، گسل پیشوا توان لرزه‌‌ای قابل ملاحظه‌ای دارد اما این موضوع به معنای حتمی بودن زلزله بزرگتر از آنچه صبح یکشنبه رخ داد، نیست بلکه به معنای قابل انتظار بودن زمین لرزه در آینده است.

زارع تصریح کرد: در منطقه‌ای که زلزله ۲/ ۳ ریشتری تحت تاثیر فعالیت گسل پیشوا رخ داد، یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر به‌عنوان حومه‌نشین پایتخت، سکونت دارند که جمعیت قابل‌توجهی است بنابراین لازم است سطح آمادگی شهرستان‌های حومه نسبت به زمین‌لرزه‌های احتمالی افزایش پیدا کند.

این زلزله‌شناس درباره رابطه فصلی زلزله‌هایی که طی دست کم سه ساله گذشته در تهران به وقوع پیوسته و عمده آنها در فصل تابستان بوده است، گفت: این موضوع، معنای خاصی نمی‌دهد و شاهد علمی برای پیوند دادن زمان بروز زلزله به یک فصل مشخص از سال، وجود ندارد. چرا که در همین تهران، طی سال‌های ۸۸ تا ۹۰، زنجیره‌ای از زمین‌‌لرزه‌های خرد و حداکثر ۴ ریشتر را طی ماه‌های بهمن و اسفند یعنی در فصل زمستان در جنوب شرق استان تهران شاهد بودیم. بنابراین به لحاظ علمی نمی‌توانیم زمین‌‌لرزه‌های یکی، دو سال گذشته در حومه پایتخت که عمدتا در فصل تابستان رخ داده است را به لحاظ وقوع آنها در یک فصل مشابه، عجیب تلقی کنیم.