کری: باید به ایران حسن نیت نشان دهیم

گروه دیپلماسی: به دنبال افزایش اعتراض مقامات ایرانی به عدم اجرای تعهدات آمریکا درباره اجرای برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) و وارد آوردن فشارهای شدید دیپلماتیک از سوی تهران به واشنگتن در جهت اجرای این توافقات، جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا بعد از دیدار اخیرش با محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران در اسلو تاکید کرد که ایالات‌متحده باید «تلاش» بیشتری انجام دهد تا «حسن نیت» خود را به ایران نشان دهد. همزمان بن رودز، معاون مشاور امنیت ملی کاخ سفید و دستیار ارشد باراک اوباما رئیس‌جمهور آمریکا که در نشست شورای آتلانتیک صحبت می‌کرد، گفت که رئیس‌جمهور آینده آمریکا برجام را پاره نخواهد کرد. در این میان وزارت دارایی آمریکا نیز از افزایش نیروهایش برای تسریع اجرای برجام خبر داد.

با وجود گذشت پنج ماه از اجرایی شدن برجام به گفته مقامات تهران هنوز اثرات لغو تحریم‌ها به خوبی دیده نمی‌شود و نمونه ملموس آن نیز نگرانی بانک‌های خارجی برای معامله با ایران است. با وجود اینکه کری پیش‌تر نیز به بانک‌های خارجی اعلام کرده بود که می‌توانند با ایران تجارت داشته باشند و حتی بیانیه‌ای نیز در این رابطه صادر شد، اما همچنان دشواری‌های مسیر برجام پابرجاست و باید هماهنگی‌های بیشتری در این خصوص صورت بگیرد. از این رو وزرای خارجه ایران و آمریکا چهارشنبه هفته گذشته برای چندمین بار در سال جاری با هدف هماهنگی‌های بیشتر درباره اجرای برجام و رفع موانع با یکدیگر دیدار کردند.

جان کری با اشاره به دیدار خود با همتای ایرانی‌اش در اسلو تاکید کرد: «رهبر عالی (ایران) و وزیر امور خارجه ظریف فشار می‌آورند تا اطمینان حاصل کنند که ایران آنچه را طبق توافق محق است به دست آورد، هر چه سریعتر کسب کند.»به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، کری که با خبرنگاران سخن می‌گفت، ادامه داد: «فکر می‌کنم در حوزه‌هایی که تردید وجود دارد، ایالات‌متحده می‌تواند اطمینان بدهد و به نظرم اگر قرار است در آینده هم معامله‌ای (با ایران) داشته باشیم یا حتی اگر می‌خواهیم شهرت مثبتی در زمینه حسن‌نیت داشته باشیم، مهم است که این کار را بکنیم.»او با اشاره به اینکه آمریکا تحریم‌هایی را که باید لغو کند لغو کرده است، افزود: «در واقع من شخصا از مفاد لغو تحریم‌ها هم فراتر رفتم و با برخی بانک‌ها و شرکت‌ها و دیگرانی که پس از سال‌ها تحریم به‌طور طبیعی تمایلی به همکاری با ایران نداشتند، گفت‌وگو کردم و شرح دادم که چه فعالیت‌هایی می‌توانند بکنند و چه فعالیت‌هایی نمی‌توانند بکنند.» وزیران خارجه ایران و آمریکا روز چهارشنبه به مدت ۷۰ دقیقه در هتلی در شهر اسلو دیدار و گفت‌وگو کردند.

اطمینان‌دهی کاخ سفید

از سوی دیگر و با وجود اظهارات برخی نامزدهای ریاست جمهوری آمریکا مبنی بر پاره کردن برجام در دولت آتی ایالات‌متحده آمریکا، یک مقام ارشد دولت باراک اوباما تاکید کرد که واشنگتن به برجام پایبند خواهد ماند و حتی رئیس‌جمهوری آینده آمریکا این توافق را پاره نخواهد کرد. بن رودز، معاون مشاور امنیت ملی کاخ سفید و دستیار ارشد باراک اوباما رئیس‌جمهور آمریکا که در نشست شورای آتلانتیک صحبت می‌کرد، در پاسخ به پرسش خبرنگار «فارین پالیسی» ضمن تاکید بر پایبندی واشنگتن به برجام گفت: «معماری توافق هسته‌ای با ایران، بازدارنده‌های زیادی برای رئیس‌جمهور آتی قرار داده تا آن را پاره نکند. اینکه تصمیم بگیرد یکی از اولین کارهایش تسریع بحران در خاورمیانه باشد که به‌طور بالقوه می‌تواند به اشاعه هسته‌ای یا جنگی دیگر منجر شود، تصمیم چندان عاقلانه‌ای به شمار نمی‌آید.» رودز در مورد اظهارات «دونالد ترامپ» نامزد جمهوری‌خواهان در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا که گفته یا توافق را پاره می‌کند یا آن را شدیدتر اجرایی می‌کند، گفت: «شما (رئیس‌جمهور آینده) در حالی کاخ سفید را تحویل می‌گیرید که تمام تعهدات کلان هسته‌ای کامل شده است، ذخایر آنها از کشور خارج شده، رآکتور اراک بازطراحی شده، در فردو غنی‌سازی انجام نمی‌شود و تمام سانتریفیوژها تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هستند. آن‌وقت است که باید تصمیم بگیرید که آیا می‌خواهید تمام این محدودیت‌ها بر برنامه هسته‌ای ایران را برچینید؟» او همچنین تاکید کرد که اگر آمریکا زیر توافق هسته‌ای بزند، شرکای خود در گروه موسوم به ۱+۵ را می‌رنجاند و قطعا رئیس‌جمهور آینده نمی‌خواهد با چنین وضعی مواجه شود. این مقام ارشد کاخ سفید گفت: «این یک اصل بنیادین است که شما نمی‌خواهید قدرت را به دست بگیرید و کلی مشکل برای خودتان بتراشید.» همچنین رودز در این سخنان مذاکرات طولانی بین طرف‌های آمریکایی و ایرانی در مذاکرات هسته‌ای را زمینه ساز «اعتماد» برای پیش بردن مذاکرات هسته‌ای توصیف کرد.

افزایش نیرو برای تسریع اجرای برجام

همزمان یک مقام وزارت خزانه‌داری آمریکا روز پنجشنبه اعلام کرد که آژانس عالی متصدی اجرای تحریم‌ها در آمریکا تعداد کارکنان مربوط به اجرای برجام را افزایش داده است تا فرآیند رسیدگی به درخواست‌های کسب‌وکارها برای همکاری با ایران تسریع شود. به گزارش خبرگزاری رویترز، این افزایش نیرو در شرایطی رخ می‌دهد که صاحبان کسب‌وکارها و وکلا می‌گویند معمولا در برابر این پرسش که آیا تجارت خاصی در ایران مجاز هست یا نه پاسخی مبهم، غیرمتعهدانه و بیش از حد کند به آنها داده می‌شود که نمی‌توان بر پایه آن تصمیمات سریع تجاری اتخاذ کرد. از سوی دیگر مقامات ایرانی نیز از این موضوع شکایت می‌کنند که ایران هنوز نتوانسته است از ثمرات کامل اجرای برجام منتفع شود و از آمریکا خواسته است تا در این زمینه ابهام‌زدایی کند تا قراردادهای تجاری منعقد شوند. جان اسمیت مدیر دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خارجه آمریکا (اوفک) اعلام کرده است که از زمان اجرای برجام این دفتر «صدها یا هزاران» تقاضا برای صدور مجوز تجارت با ایران دریافت کرده است.او افزود تک تک این درخواست‌ها باید توسط کارکنان اوفک مطابق با مقررات پیچیده و گاه همپوشان تحریم‌ها مورد بررسی قرار گیرد. مدیر دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خارجه آمریکا (اوفک یا دفتر کنترل سرمایه‌های خارجی) که روز پنجشنبه در نشستی در واشنگتن سخن می‌گفت، افزود:‌ «این موضوع فشار مضاعفی را بر ما وارد کرده و ما بخش صدور مجوز را به‌طور قابل توجهی تقویت کرده‌ایم. کارکنان بیشتری را به بخش صدور مجوزها اضافه کرده‌ایم و به تازگی یک مدیریت تازه صدور مجوز ایجاد کرده ایم تا اعطای مجوز سریع‌تر صورت گیرد.» البته او به تعداد کارکنانی که افزوده شده‌اند اشاره‌ای نکرد. مقام‌های سابق اوفک گفته‌اند که تعداد کارکنان این سازمان در طول پنج سال گذشته حدود ۱۷۰ تا ۲۰۰ نفر بوده است؛ اسمیت نگفت چه تعداد نیرو اضافه شده است. در همین دوره چندین تحریم جدید نیز اضافه شده است. او افزود: «ما هر آنچه را که در توان داریم به‌عنوان یک آژانس دولتی کوچک که منابع محدودی دارد، انجام می‌دهیم.»اسمیت افزود: شمار زیادی از تقاضانامه‌ها باید برای راهنمایی بیشتر به سایر سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها از جمله وزارت خارجه و بازرگانی ارسال شود که این موضوع باعث تاخیر در تصمیم‌گیری‌ها می‌شود. او گفت:‌ «برخی از درخواست‌ها چند ماه در انتظار پاسخ بوده‌اند و هنوز هم منتظرند. تصمیمات مربوط به این درخواست‌ها دشوارتر است و اغلب مسائل کلی‌تر سیاست خارجی یا مسائل پیچیده حقوقی را دربرمی‌گیرند.»