انتخاب هیات رئیسه دائم مجلس دهم
علی مطهری هم به هیات رئیسه اضافه شد
عکس: ایرنا
زینب موسوی: هیات‌رئیسه دائم مجلس دهم، دیروز در صحن بهارستان انتخاب شد و علی لاریجانی این‌بار هم پیروز انتخابات ریاست مجلس دهم شد. این انتخابات را می‌توان جدالی خواند که بیش از همه وزن فراکسیون‌های تازه تاسیس پارلمان دهم را نمایان کرده است. دو فراکسیون «امید» و «ولایت» (اصولگرایان) توانستند ۱۲ کرسی هیات‌رئیسه دائم را تصاحب کنند با این تفاوت که اصولگرایان با کسب ۷ جایگاه، دو کرسی بیشتر از اصلاح‌طلبان کسب کردند.
هرچند میزان آرای علی لاریجانی در مقابل آرای محمدرضا عارف، نامزد فراکسیون امید در انتخابات هیات‌رئیسه موقت، به اندازه کافی گویای آن بود که «لاریجانی» تنها فردی است که شانس رسیدن به صندلی ریاست دائم پارلمان دهم را دارد اما تغییرات رخ داده در جایگاه هیات‌رئیسه دائم در مقایسه با هیات‌رئیسه موقت، از توفیق «امیدی‌ها» و فراکسیون متبوعشان حکایت دارد. آنجا که فراکسیون امیدی‌ها توانستند دو کرسی دیگر بر تعداد جایگاه‌های به‌دست آورده در هیات‌رئیسه دائم نسبت به انتخابات هیات‌رئیسه موقت بیفزایند و به این ترتیب سهم خود از هیات‌رئیسه مجلس دهم را از ۲۵ درصد به ۴۲ درصد افزایش دهند. به این ترتیب از میان ۱۲ جایگاه هیات‌رئیسه دائم مجلس ۵ کرسی به فراکسیون امید رسید و ۷ کرسی دیگر را نمایندگانی از فراکسیون ولایت به‌دست آوردند. این ارقام می‌تواند گویای وزن فراکسیونی مجلس دهم باشد؛ حدود ۴۲ درصد از هیات‌رئیسه مجلس دهم را فراکسیون امید، در شرایطی به‌دست آورد که اصلاح‌طلبان در مجلس نهم در اقلیت قرار داشتند. در مقابل نیز اصولگرایان در فراکسیون ولایت حدود ۵۸ درصد این هیات را کسب کردند.
آغاز نهمین سال ریاست
با این همه، علی لاریجانی که سابقه ۸ سال ریاست مجلس را در کارنامه دارد، دیروز هم با رای ۲۳۷ نماینده مجلس دهم، به نهمین سال ریاست دائم خود بر بهارستان گام نهاد. او که در انتخابات هیات‌رئیسه موقت بر رقیبی چون محمدرضا عارف توفیق یافت، این‌بار توانست اکثریت آرا را در مقابل ۱۱ رای مصطفی کواکبیان و ۲۸ رای سفید به‌دست آورد. آرای علی لاریجانی حامل چند پیام است؛ اول آنکه اقبال نمایندگان به ریاست او، با وجود تغییر ۷۵ درصدی مجلس دهم نسبت به دوره نهم و برقراری توازن وزنی بیشتر میان جریان‌های سیاسی در این مجلس همچنان پابرجاست. دوم آنکه آرای او که از فراکسیون ولایت(اصولگرایان) نامزد پست ریاست مجلس دهم شد، محصول همدلی نیز هست؛ آنجا که محمدرضا عارف به‌عنوان نامزد فراکسیون امید برای ریاست مجلس، از حضور در انتخابات ریاست دائم انصراف داد تا علی لاریجانی که در جریان انتخابات، در فهرست ائتلافی اصلاح‌طلبان و حامیان دولت(فهرست امید) قرار داشت، با رای قاطع رئیس مجلس شود.
دو کرسی نایب رئیسی برای امید
گرچه فراکسیون امید برای انتخابات هیات‌رئیسه دائم، عطای جایگاه ریاست را به لقایش بخشید، اما توانست هر دو کرسی نواب رئیس را از آن خود کند. مجلس دهمی‌ها که در انتخابات نواب دائم رئیس مجلس، این دو جایگاه را به نمایندگانی از فراکسیون امید سپردند، مسعود پزشکیان اصلاح‌طلب را به کرسی «نایب رئیس اول مجلس» نشاندند و علی مطهری را نیز به جایگاه «نایب رئیس دوم مجلس» فرستادند. در جریان این انتخابات پزشکیان ۱۵۸ رای کسب کرد و علی مطهری نیز با ۱۳۳ رای، در رقابت با محمد دهقان که در انتخابات هیات‌رئیسه موقت با ۱۳۶ رای نایب رئیس شده بود، پیروز شد. محمد دهقان که عضو فراکسیون ولایت و از نزدیکان به جبهه پایداری در مجلس دهم است، این بار با ریزش ۱۸ رای نسبت به انتخابات دو روز پیش، ۱۱۸ رای کسب کرد و جایگاه نایب رئیس دوم مجلس را به علی مطهری واگذار کرد. این در حالی است که مسعود پزشکیان در انتخابات دیروز با افزایش ۴ رای و علی مطهری با کاهش یک رای نسبت به انتخابات هیات‌رئیسه موقت روبه‌رو شدند و بیشترین تغییرات آرا در سبد رای محمد دهقان رخ داد.
نایب رئیس شدن مطهری برای فراکسیون امید مجلس دهم از دو منظر دستاوردی بزرگ تلقی می‌شود؛ اول آنجا که با ورود او به جایگاه نایب رئیسی، یکی از نمایندگان نزدیک به جبهه پایداری از این هیات‌رئیسه حذف شد و سهم این جبهه سیاسی از هیات‌رئیسه کاهش یافت. جبهه پایداری که در انتخابات هیات‌رئیسه موقت ۳ کرسی به‌دست آورده بود، با از دست دادن جایگاه نایب رئیس در انتخابات هیات‌رئیسه دائم، حالا حدود ۱۷ درصد (۲کرسی)از هیات‌رئیسه را کسب کرده است. از دومین منظر، اصلاح‌طلبان مجلس دهم که در دوره پیش از اقلیت‌های مجلس نهم بودند، این‌بار دو نماینده را در جایگاه نیابت علی لاریجانی دارند و این امر می‌تواند در رایزنی‌های آتی این فراکسیون با رئیس مجلس و نیز فراکسیون تحت‌نظر او یعنی فراکسیون ولایت بسیار تاثیرگذار باشد.
با این همه، بسیاری از اصلاح‌طلبان، انتقادهایی را به برخی از نمایندگانی که با قرار گرفتن در فهرست امید به مجلس دهم راه یافتند و در انتخابات هیات‌رئیسه موقت، رای به ریاست علی لاریجانی دادند و بر این اساس عارف را مغلوب رقابت با لاریجانی کردند وارد می‌دانند. به باور برخی از این افراد وزن اصلاح‌طلبان همان تعداد ۱۰۳ نفری است که به عارف رای دادند. این در حالی این که برخی دیگر از مصلحت این نمایندگان برای برگزیدن لاریجانی سخن می‌گویند و تعداد واقعی اصلاح‌طلبان مجلس را برابر با آرای مسعود پزشکیان معرفی می‌کنند. هرچند در این میان دسته‌ای دیگری نیز وجود دارند که تعداد آرای مسعود پزشکیان را به کاریزما و اثرگذاری شخصی این فرد برای حضور در جایگاه نایب رئیسی مربوط می‌دانند نه وزن اصلاح‌طلبان در مجلس دهم. به هر روی فراکسیون امید حدود ۴۲ درصد از هیات‌رئیسه دائم اولین سال مجلس دهم را به‌دست آورده و این امر برای اصلاح‌طلبان که در دوره نهم مجلس در اقلیت نمایندگان بودند، توفیق به‌شمار می‌آید.
تغییر دبیران
با این همه، تغییراتی در انتخابات دبیران هیات‌رئیسه مجلس دهم نیز بر این توفیق فراکسیون امید اثرگذار بود. مجلس دهمی‌ها این‌بار غلامرضا کاتب، امیرحسین قاضی‌زاده، اکبر رنجبرزاده، علی‌اصغر یوسف‌ن‍ژاد، احمد امیرآبادی و محمدعلی وکیلی را به‌عنوان ۶ دبیر هیات‌رئیسه دائم مجلس دهم انتخاب کردند. تغییری که در انتخابات دیروز نسبت به انتخابات هیات‌رئیسه موقت رخ داد، راهیابی دو نامزد فراکسیون امید به گروه دبیران هیات‌رئیسه است. این‌بار علی‌اصغر یوسف‌ن‍ژاد و محمدعلی وکیلی از اعضای فراکسیون امید، در ترکیب دبیران قرار گرفتند و در مقابل عبدالکریم حسین‌زاده از فراکسیون امید و ناصر موسوی‌لارگانی از فراکسیون ولایت از ترکیب هیات‌رئیسه مجلس دهم حذف شدند. بر این اساس سهم فراکسیون ولایت از جایگاه دبیری هیات‌رئیسه مجلس دهم، ۴ کرسی و سهم فراکسیون امید از این جایگاه، ۲ کرسی است.
با این حال در ترکیب ناظران هیات‌رئیسه دائم نسبت به موقت، تغییری ایجاد نشد و بار دیگر محمد آشوری ، بهروز نعمتی و محمد قسیم‌عثمانی به‌عنوان ناظران هیات‌رئیسه دهمین دوره مجلس شورای اسلامی در سال اول انتخاب شدند. تنها آنکه تعداد آرای بهروز نعمتی نسبت به انتخابات دو روز پیش، او این‌بار به‌عنوان دومین منتخب دبیری، پس از محمد عاشوری شد. به این ترتیب فراکسیون امید با یک کرسی و فراکسیون ولایت با ۲ کرسی ناظران هیات‌رئیسه مجلس را تشکیل می‌دهند.
تصویب اعتبارنامه‌ها بدون اعتراض
برگزاری انتخابات هیات‌رئیسه دائم مجلس دهم نشان می‌دهد اعتبارنامه تمامی منتخبان مجلس شورای‌اسلامی نیز مورد تصویب قرار گرفته است؛ زیرا پیش از تصویب، ورود به موضوع انتخابات هیات‌رئیسه دائمی خلاف آیین‌نامه داخلی پارلمان است. مجلسی‌ها دیروز و در اولین دستور کار خود اعتبارنامه منتخبان مردم را بررسی کردند و این روند تا اعلام تایید همه اعتبارنامه در شعب ۱۵ گانه بدون حتی یک اعتراض به پایان رسید. این موضوع در نوع خود در مجلس شورای اسلامی بی‌سابقه است.
ارسال نظر