عارف یا لاریجانی؟ عکس: آتلیه «دنیای اقتصاد»

مجلس دهم از هفته آینده آغاز به کار می‌کند. برای ریاست این مجلس دو گزینه مطرح است: علی لاریجانی و محمدرضا عارف. با توجه به اینکه از یکسو، هر دو نفر طی سال‌های اخیر نقش غیرقابل انکاری در حمایت از بهبود امور کشور ایفا کرده‌اند و از سوی دیگر، با گره‌های پیچیده‌ای در اقتصاد و روابط بین‌المللی مواجه هستیم، سوال این است که کدامیک از این دو نفر می‌تواند در گره‌گشایی از این معضلات کمک موثرتری برای دولت باشد؟ چهره‌های اقتصادی و سیاسی شامل موسی غنی‌نژاد، محمد طبیبیان، احمد توکلی، محمد هاشمی، علی عبدالعلی‌زاده، محمدجواد حق‌شناس، امیر محبیان، عباس عبدی، مسعود خوانساری، اسدالله عسگراولادی، علی‌اکبر عرب مازار، عبدالله ناصری و سعید شریعتی به این پرسش تجارت فردا پاسخ داده‌اند.

عارف یا لاریجانی؟

فعالان سیاسی و اقتصادی درباره علی لاریجانی و محمدرضا عارف چه می‌گویند؟

سپیده معظمی:‌ رئیس مجلس دهم چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد؟ مجلس دهم چه بزنگاه‌هایی پیش رو دارد و رئیس این مجلس چه رویکردی را در بزنگاه‌ها باید در پیش بگیرد؟ با توجه به شرایط رکودی اقتصاد، مسائل بین‌المللی، مشکلات سیاسی و اقتصادی فعلی، از میان دو گزینه مطرح علی لاریجانی و محمدرضا عارف، کدام‌یک برای ریاست مجلس مناسب هستند؟ اینها سوالات نظرسنجی پیرامون کرسی ریاست مجلس دهم است که «تجارت فردا» با نخبگان و فعالان سیاسی و اقتصادی کشور مطرح کرده است. هریک از افراد با توجه به شرایط فعلی بخش سیاسی و اقتصادی کشور به این پرسش‌ها پاسخ داده‌اند. در ادامه نظرات این چهره‌های سیاسی و اقتصادی را می‌خوانید.

خنثی‌سازی کارشکنی افراطیون

موسی غنی‌نژاد/ اقتصاددان

رئیس مجلس در حقیقت کسی است که در راس یکی از سه قوه کشور قرار می‌گیرد و از این جهت یکی از بالاترین مقام‌های سیاسی است. از این‌رو کسی که ریاست مجلس را بر عهده می‌گیرد باید به لحاظ سابقه و عملکرد سیاسی در حد و اندازه‌های این مقام باشد. از سوی دیگر اداره جلسات پارلمان که در آن طبیعتاً افرادی با گرایش‌های سیاسی متفاوت و سلایق گوناگون حضور دارند کاری حساس و دشوار است. برای اینکه رئیس مجلس از عهده وظیفه خود که اداره مناسب و کارآمد جلسات است برآید لازم است که از توان تعامل و ارتباط مردمی بالا و در عین حال اقتدار مدیریتی و نیز حداقلی از کاریزما برخوردار باشد به‌طوری که بتواند نمایندگان را وادار به رعایت نظم و انضباط کند. اینها که ذکر شد ویژگی‌های کلی لازم برای ریاست مجلس است اما در خصوص مجلس دهم که در آن طرفداران دولت اکثریت دارند ضروری است که رئیس مجلس در عین حال که انعکاس‌دهنده نظر اکثریت است‌، بتواند صدای اقلیت منتقد را هم به دولت و جامعه منتقل کند. یعنی رئیس مجلس بهتر است سلیقه اعتدالی داشته باشد. با توجه به اینکه مجلس نهم همکاری لازم را با دولت نداشت و بعضاً انتقادهایش به دولت تند، غیر‌منصفانه و حتی کارشکنانه بود، دولت نتوانست از توان کارشناسی مناسب در انتخاب وزرا و مسوولان استفاده کند.

با مجلس دهم انتظار می‌رود دولت بتواند از نیروهای کارآمدی که مد نظر دارد برای مدیریت بهتر کارها استفاده کند. در یک سال‌و‌اندی که از عمر دولت یازدهم باقی مانده مسائل اقتصادی اولویت نخست را دارد و دولت بهتر است در این مدت با استفاده از همکاری مورد انتظار مجلس تصمیم‌های کارسازی جهت به حرکت درآوردن چرخ‌های اقتصادی بگیرد. به نظر می‌رسد تعیین رئیس مجلس بر عهده نمایندگان است و ناظران بیرونی فقط می‌توانند نظرات کارشناسی خود را بیان کنند. هر دو سیاستمدار را با توجه به سوابق اجرایی و سیاسی‌شان می‌توان برای ریاست مجلس مناسب دانست. اما با توجه به اینکه کشور ما با انتخاب دکتر روحانی به ریاست جمهوری دوران جدیدی را تجربه می‌کند که ویژگی مهم آن عبور از جناح‌بندی‌های سیاسی مرسوم چپ و راست یا اصلاح‌طلب و اصولگرا بوده و اجماعی در جهت منافع ملی ایجاد کرده که به جبهه اعتدالیون معروف شده، باید از این زاویه به ریاست مجلس دهم نگاه کرد. آنچه در برابر اجماع اعتدالیون قرار گرفته و در برابر دولت امید و اعتدال کارشکنی می‌کند گرایش افراطی است که امروزه البته منتسب به برخی جریانات اصولگراست. به نظر می‌رسد در شرایط فعلی که کشور بیش از هر زمان دیگری نیاز به آرامش دارد ریاست آقای لاریجانی بهتر بتواند به این منظور کمک کند و کارشکنی‌های افراطیون را خنثی سازد. عملکرد ایشان در ماجرای به نتیجه رساندن برجام در مجلس نهم موید این سخن است.

　

چالش تعیین‌کننده　

محمد طبیبیان/ اقتصاددان

امروزه ناظران داخلی و بین‌المللی تاکید می‌کنند که یک وجه مهم قدرت جمهوری اسلامی در دموکراسی است که در کشور ما شکل گرفته و مانند هر دموکراسی دیگری باعث می‌شود مردم پشت‌سر حکومت قرار گیرند و چون حکومت و خویشتن را یکی می‌پندارند از آن پشتیبانی کنند. تجربه نشان داده است که هیچ قدرتی نیز برای یک ملت مهم‌تر از قدرت پشتیبانی مردم نیست. این روند در حدود چهار دهه مسیر تدریجی، تکاملی و برخوردار از ظرفیت همگرایی را طی کرده که در صورت به ثمر نشستن می‌تواند برای کشور دستاوردهای باارزشی را به همراه داشته باشد. یک مرحله لازم برای تقویت این مسیر، تقویت نهادهایی مانند ریاست‌جمهوری منتخب و مجلس منتخب است که در کشور شکل گرفته است. قاعدتاً تقویت این نهادها هم در جهت افزایش کارایی در خدمت‌رسانی به جامعه و افزایش نقش مردم در حیات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور است. در مقطع فعلی، آزمونی که در پیش رو قرار دارد، تعیین تکلیف ریاست مجلس توسط جریان‌های سیاسی درگیر در این مراحل است. اهمیت مساله هم در این است که همکاری مجلس با دولت در این مقطع زمانی برای حل مشکلات عمیق و گسترده اقتصادی، اجتماعی و بین‌المللی کشور ضروری است. اکنون دو مسیر قابل تصور است. یکی تصور مجلسی است که در آن یک خط‌کشی سیاسی اکید وجود داشته باشد و نمایندگان دو طرف خط، اقدامات یکدیگر را خنثی کنند. این یک نسخه شکست برای هر دو طرف خطوط سیاسی است. مسیر دیگر مسیر ایجاد حداکثر تفاهم و همکاری بین آن گروه از نمایندگان خطوط مختلف است که برای آنان سرنوشت کشور از اولویت اول برخوردار است، و سایر منافع و مصالح را در رده دوم قرار می‌دهند.

از این نوع نمایندگان نیز در تمام طیف رنگین‌کمان سیاسی وجود دارند و هماهنگ کردن آنان می‌تواند در افزایش کارایی مجلس نقش‌آفرین باشد. علی‌الحساب دو نامزد برای ریاست مجلس مطرح هستند. یکی آقای محمدرضا عارف و دیگری آقای علی لاریجانی. طبعاً هر دو از لحاظ ملاحظات عمومی مانند تحصیلات، استعداد و تجارب دارای امتیازهای بارزی هستند. هر دو نیز در میان خطوط مختلف سیاسی مدافعان پا برجایی دارند. لیکن بحث حاضر -یعنی انتخاب رئیس مجلس- نه بر اساس این‌گونه وزن‌کشی‌های سیاسی، بلکه برحسب کارایی در امر مدیریت امور عمومی کشور مطرح است. در این ارتباط، اصلاح‌طلبان که با همت بی‌شائبه مردم فرصت بازگشت به صحنه را یافته‌اند نبایستی به شرایط فکری، ذهنی، و پیروزی‌زدگی دوران اول اصلاحات دچار شوند. اکنون شایسته است رفتاری را که برخی از افراد این طیف در ارتباط با آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی در آن موقع پیگیری کردند، و یکی از یاران خردمند و قدرتمند خود را به گوشه آسیب‌پذیری و انزوا راندند، مرور کرده و از آن رویکرد درسی شایسته و مورد انتظار از یک جریان سیاسی تکامل‌یابنده بگیرند. در مرحله فعلی، به همراه داشتن آقای علی لاریجانی و حمایت او برای اهداف عمومی دولت که حل مشکلات کشور است بسیار کارسازتر از حذف او، و ایجاد زمینه دوقطبی شدن مجلس شورای اسلامی است. آقای علی لاریجانی، چنان که مشاهده رفتار سیاسی ایشان نشان می‌دهد - جدای از نظر ما در مورد خط و خطوط جریان‌های سیاسی - فردی خردگرا و در امری که عزم خود را جزم کرده باشد، مدیری لایق است. در بین خطوط سیاسی طرف دیگر طیف هم طرفداران و یارانی دارد که به نظر و دیدگاه او توجه می‌کنند. اگر فراکسیون طرفداران دولت بر سر برخی مواضع کلی اقتصادی، سیاسی، و بین‌المللی با ایشان توافق اولیه‌ای انجام دهند و بر سر تداوم ریاست وی توافق کنند این امر نه‌تنها ادعای مربوط به جذب کردن و همه‌شمول بودن را مصداق واقعی می‌بخشد، بلکه تجربه رئیس مجلس فعلی را در امر مدیریت مجلس و پیشبرد اهداف دولت برای حل مشکلات کشور به کار می‌گیرد و به جامعه نیز نشان می‌دهد از تجارب گذشته درس‌های باارزشی آموخته شده است.

دکتر عارف با دولت و نمایندگان مجلس همسوتر است　

محمدجواد حق‌شناس/ عضو شورای مرکزی اعتماد ملی

رئیس مجلس دهم باید با رای مردمی تناسب و سنخیت داشته باشد. در این دوره از انتخابات مجلس، ۳۰ نفر اول منتخب مردم تهران از فهرست لیست امید بودند. بنابراین باید فردی کرسی مجلس دهم را بر عهده بگیرد که از این طیف باشد. معتقدم آقای دکتر عارف گزینه مناسبی برای ریاست مجلس دهم هستند. ایشان تسلط کامل به مسائل اقتصادی و سیاسی دارند و یک مدیر مدبر و اخلاق‌گرا هستند. دکتر عارف می‌تواند سهم مجلس را در همراهی با مردم ارتقا دهد. فردی باید ریاست مجلس را بر عهده بگیرد که با دولت همسوتر است و در بین مردم نیز محبوبیت داشته باشد. آقای دکتر عارف این دو ویژگی را دارد. بنابراین اگر یک رئیس همسو و همراه با دولت و نمایندگان مجلس داشته باشیم طبیعتاً می‌توانیم در رفع مشکلات کشور گام‌های اساسی برداریم.

　

تسلط کامل به امور سیاسی و اقتصادی　

احمد توکلی/ نماینده مجلس نهم

رئیس مجلس باید تسلط کامل به امور سیاسی و اقتصادی کشور داشته باشد و از سواد علمی و تجربه لازم در مدیریت این نهاد حساس و مهم کشور برخوردار باشد. رئیس مجلس نباید به حزب خاصی وابسته باشد بلکه باید نگاه فراجناحی داشته باشد. داشتن این نگاه باعث خواهد شد تا در هنگام بروز تنش‌ها و اختلافات، مجلس مناسب‌ترین تصمیم را اتخاذ کند. رئیس مجلس باید با افراد موثر و بانفوذ مجلس هماهنگ باشد در غیر این صورت عدم جهت‌دهی به مجلس باعث خواهد شد تا نیروی بسیاری هدر رود. به نظر می‌رسد مجلس دهم از نظر داشتن نیروهای مجرب نسبت به مجلس سابق با مشکلاتی مواجه است. البته اگرچه همه این نمایندگان جدید بی‌تجربه نیستند اما در میان آنها تعداد افراد باتجربه به خصوص در مسائل اقتصادی معدود است. بنابراین مجلسی که در چند روز آینده شروع به کار خواهد کرد به نسبت مجلس قبل با چالش‌های بیشتری مواجه است. بنابراین مجلس جدید در جهت موفقیت به تفاهم و هماهنگی بیشتری بین رئیس مجلس و نمایندگان نیاز دارد. به نظر می‌رسد برای ریاست این دوره آقای لاریجانی رای می‌آورد چرا که ایشان از سابقه و تجربه بیشتری در اداره مجلس برخوردار است.

　

انتخاب رئیس مجلس حق مسلم نمایندگان است　

محمد هاشمی/ رئیس دفتر رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام

با توجه به شرایط اقتصادی کشور، در حال حاضر اولویت دولت توجه به اقتصاد و خروج از رکود و تحقق اقتصاد مقاومتی است. مجلس نیز باید قوانین ساده، ثابت و اطمینان‌بخش برای جذب سرمایه و به‌کارگیری در تولید و رفع موانع تولید و موانع صادراتی در کشور و... را مدنظر داشته باشد و در این زمینه به دولت یاری رساند. اما در خصوص اینکه چه کسی می‌تواند رئیس مناسبی برای مجلس شورای اسلامی باشد، نمایندگان مجلس باید در این مورد تصمیم بگیرند. چرا که انتخاب رئیس مجلس از حقوق مسلم نمایندگان مجلس است و نباید از بیرون و با جوسازی و سیاسی‌کاری فضایی به وجود آید که نمایندگان نتوانند به راحتی و آزادانه تصمیم بگیرند. باید به آنها اجازه داده شود تا با بررسی همه‌جانبه و مناسب افرادی را که از نظرشان شایسته هستند برای رئیس مجلس، هیات‌رئیسه مجلس و روسای کمیسیون‌ها انتخاب کنند.

　

هر دو گزینه توانایی بالایی در مدیریت مجلس دارند　

علی عبدالعلی‌زاده/ فعال اقتصادی

رئیس مجلس دهم باید فردی باتجربه باشد و مسائل کلیدی و مهم کشور را بشناسد. باید در جریان‌ امور سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی کشور باشد که بتواند در مجلس عملکرد هیات‌رئیسه و کمیسیون‌ها را هدایت و مدیریت کند. مجلس دهم باید مجلس اقتصاد مقاومتی باشد، اقتصاد مقاومتی سندی است که رهبری صادر کردند و در آن نسخه‌ای بسیار خوب از اصلاحات اقتصادی و سیاسی کشور را لحاظ کردند. رئیس مجلس نیز باید تسلط کامل به مسائل اقتصادی داشته باشد تا بتواند اصول اقتصاد مقاومتی را محقق کند. آقای دکتر عارف و آقای دکتر لاریجانی هریک از تجربه و تبحر لازم برای مدیریت مجلس برخوردارند. به نظرم هرکدام که در این جایگاه قرار بگیرند در راستای منافع ملی و اقتصاد مقاومتی حرکت خواهند کرد و می‌توانند به خوبی مجلس را اداره کنند. اما در حال حاضر چون یک حزب در انتخابات پیروز شده، به نظر می‌رسد باید آن حزب تعیین کند که از آقای لاریجانی حمایت کند یا آقای عارف و این امر در اختیار حزب است.

　

برای سال اول مجلس دهم ریاست لاریجانی مناسب‌تر است　

علی‌اکبر عرب‌مازار/ فعال اقتصادی

رئیس مجلس جدید باید از ویژگی‌هایی چون تجربه، سعه صدر، مقبولیت در میان جناح‌های مختلف سیاسی، آشنا به شرایط روز کشور، توانایی در مدیریت مجلسی با پراکندگی نسبی جناحی و عدم تسلط کامل به یک جناح، برخوردار باشد. در چنین شرایطی به نظر می‌رسد اجرای برجام، انتخابات آینده ریاست جمهوری، وضعیت اقتصادی کشور و اختلافات جناحی از مهم‌ترین مسائل حساس پیش روی مجلس دهم است. درباره انتخاب رئیس مجلس دهم معتقدم اگرچه هر دو گزینه مطرح‌شده دارای مزایا و معایبی هستند اما در شرایط فعلی و حداقل برای یک ‌سال اول مجلس آقای لاریجانی ارجح است.

عارف؛ نماینده تغییر است　

عبدالله ناصری / عضو شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان

موضوع ریاست مجلس در حال حاضر به یکی از مهم‌ترین مباحث عرصه سیاست کشور تبدیل شده است. برخی از فعالان سیاسی آقای لاریجانی را گزینه مناسب دانسته و عده دیگری بهترین گزینه را آقای عارف می‌دانند. به نظرم قبل از هر گونه پیش‌داوری باید پیام مردم را در تغییر ساختار قوه مقننه متوجه شد و به رای و نظر مردم احترام گذاشت.برخی از افرادی که مدافع آقای لاریجانی هستند در تشریح دلایل خود به عملکرد موفق آقای لاریجانی طی دو دوره ریاست مجلس اشاره می‌کنند و در برابر این توجیه را می‌آورند که آقای عارف بیشتر مرد اجرا است تا تقنین. در پاسخ به این دوستان باید گفت که آقای عارف در طول سال‌های گذشته تجربه خوبی را در حوزه اجرا به دست آورده‌اند و به همین دلیل، به خوبی می‌توانند در منصب ریاست قوه مقننه قرار گرفته و عملکرد موفقی را از خود به نمایش بگذارند. تجربه ثابت کرده است، افرادی که در حوزه اجرایی سابقه زیادی دارند به محض حضور در قوه مقننه بسیار موفق بوده و عملکرد قابل‌قبول‌تری نسبت به افرادی دارند که سابقه اجرایی زیادی در حوزه اجرا ندارند. این نکته را مدنظر قرار دهید که این افراد با کوله‌باری از تجربه وارد مجلس می‌شوند و اتفاقاً خیلی خوب می‌دانند که در مقام یک نماینده مجلس باید چه کار کنند تا مشکلات مردم هرچه زودتر حل شود و در آن راستا قانونگذاری می‌کنند.

این امتیاز در واقع نقطه مثبتی برای تمام نمایندگان مجلس از جمله آقای عارف به شمار می‌رود که سابقه زیادی در حوزه اجرا دارند. مهم‌تر اینکه ایشان در قوه مجریه هم صاحب تجارب زیادی هستند که موجب شده همه اصلاح‌طلبان به این جمع‌بندی دست پیدا کنند که ایشان خیلی خوب می‌تواند از عهده قوه مقننه و ریاست آن برآید. اگر آقای لاریجانی در حال حاضر با وجود دو دوره ریاست مجلس فرد موفقی نامیده می‌شود به این دلیل است که سابقه اجرایی زیادی در سپاه پاسداران، وزارت ارشاد، صدا و سیما داشته است و همین پشتوانه به ایشان کمک کرده تا بتواند عملکرد قابل قبولی در این حوزه داشته باشد. اگر نماینده‌ای فاقد این مولفه باشد در واقع نمی‌تواند در حوزه تقنین هم موفقیت زیادی را به دست بیاورد.در حال حاضر اصلاح‌طلبان مسیری را آغاز کردند و بهتر است این مسیر را تا انتها طی کنند و این بخش جدایی‌ناپذیر هویت سیاسی اصلاح‌طلبان است. به عبارت دیگر نباید اصلاح‌طلبان کار خود را نیمه‌تمام بگذارند. شما باید به این نکته توجه کنید که این‌بار انتخابات مجلس در ایران سه‌مرحله‌ای بوده است. در مرحله نخست، اصلاح‌طلبان اکثریت نیروهای خود را وارد مجلس کرده و تمام لیست امید در تهران رای آورد. در مرحله دوم با اکثریت آرا نسبت به جریان اصولگرا و مستقلان توانستند در سراسر کشور بیش از 40 کرسی را به دست بیاورند. اما یک بخش از این فرآیند سه‌گانه باقی مانده که باید کامل شود و نباید از مواضع خود کوتاه بیاییم. در مرحله سوم قرار است هیات رئیسه و ریاست مجلس تعیین شده و در اختیار اصلاح‌طلبان قرار بگیرد. به همین دلیل، باور من این است که این مبارزه انتخاباتی را باید کامل کرد و رئیس مورد تایید جریان اصلاحات در راس قوه مقننه قرار بگیرد. به همین دلیل ما اصرار داریم که باید از نامزد اصلاح‌طلب خودمان برای ریاست مجلس حمایت کنیم. به هیچ عنوان درست نیست که این مطالبه مهم نادیده گرفته شود.

اینکه چه کسی برنده میدان خواهد شد و بر کرسی ریاست مجلس تکیه خواهد زد موضوعی است که به دنبال رقابت 288 نماینده تعیین خواهد شد. به همین دلیل باید در انتظار باقی ماند تا در روز رای‌گیری برای ریاست مجلس، نمایندگان تصمیم خود را بگیرند. البته هر کنشگر سیاسی باید این آمادگی روحی را داشته باشد که شاید تمام مراحل طبق میل او به پیش نرود. به هر حال این امکان هم وجود دارد که مرحله سوم به نفع ما تمام نشود اما در عین حال باید برای کسب ریاست مجلس تلاش کنیم. اینکه ریاست مجلس به آقای عارف برسد تنها خواست ما نیست. به هر حال مردم با رای خود نشان دادند که تمایل شدیدی دارند تا تغییراتی در درون قوه مقننه به وجود بیاید و مجلسی شکل بگیرد که بیش از گذشته همراه و همگام دولت باشد. از این‌رو بسیاری انتخابات هیات رئیسه را انتخاباتی بسیار مهم تلقی می‌کنند. من بسیار خوش‌بین هستم و اطمینان دارم که آقای عارف انتخاب خواهند شد. باور من این است که اصلاح‌طلبان در این دور هم برنده شده و حریف خود را شکست خواهند داد.

فارغ از اینکه رای و تمایل من به جناب آقای دکتر عارف است شما باید این مساله را بپذیرید که حضور آقای عارف در این مقطع زمانی، بیشتر به سود مردم است و می‌تواند کشور را از گردنه‌های سخت عبور بدهد. با توجه به خواست گسترده مردم، آقای عارف با اطمینان بیشتری برای ریاست مجلس کاندیدا خواهد شد. حضور بسیار خوب نمایندگان لیست امید در مجلس این اقتضا را دارد که اقای عارف رئیس مجلس بشوند. به هر حال عارف فردی است که به جبهه اصلاحات تعلق دارد و بهتر است که در راس قوه مقننه قرار بگیرد. از سوی دیگر، نحوه تعامل آقای عارف با دولت بسیار خوب است. به هر حال رویکرد آقای عارف در سال 92 موجب شد تا اصلاح‌طلبان تنها یک کاندیدا داشته باشند و همین بستر پیروزی را فراهم کرد. در طول سه سال گذشته هم آقای عارف خیلی خوب از دولت حمایت کردند. به همین دلیل پیش‌بینی من این است که حضور آقای عارف در راس قوه مقننه خیلی به سود دولت است. البته نمی‌توان منکر شد که آقای لاریجانی هم در این مدت عملکرد بسیار خوبی داشته و ضمن حمایت از دولت از موضوع برجام خیلی خوب دفاع کردند. با این حال به نظر می‌رسد که ما باید گزینه اصلاح‌طلب خود را داشته باشیم. نامزد ما آقای عارف است. امید ما این است که رفتار تعاملی آقای لاریجانی همچنان استمرار پیدا کند.

در صورت حضور آقای عارف در راس قوه مقننه فضای جدیدی در جامعه ایجاد خواهد شد. این فضای جدید به دولت و مردم کمک خواهد کرد تا رقابت 96 به مراتب بهتر برگزار شود و شانس آقای روحانی افزایش خواهد یافت. در این صورت فضای ایجاد‌شده به روند اصلاح‌طلبی در جامعه کمک خواهد کرد. این ایده که در صورت رئیس نشدن لاریجانی در مجلس امکان دارد آقای لاریجانی در کنار اصولگرایان تندرو قرار بگیرد به نظر من چندان قرین به واقعیت نیست. به هر حال آقای لاریجانی فرد کارکشته و سیاستمداری است و به راحتی در این مورد واکنش نشان نمی‌دهد و بسیار مدبرانه‌تر رفتار خواهد کرد. وی تلاش می‌کند تا جایگاه خود را حفظ کند و به راحتی هویت خود را زیر سوال نمی‌برد. وی به اصولگرایی خود افتخار خواهد کرد و ما هم برای اهداف و ایده‌های او ارزش قائل بوده و برای کنشگری سیاسی وی به عنوان یک اصولگرا، احترام قائل هستیم اما با این حال ما از آقای عارف حمایت می‌کنیم. امید ما این است که نتیجه انتخابات هرچه که باشد آن را به رسمیت بشناسیم و بعد از مشخص شدن نتایج، نمایندگان مجلس تلاش خود را مضاعف کنند تا بتوانند به دغدغه‌های مردم رسیدگی کرده و بستری را فراهم کنند تا مجلس به یاری دولت شتافته و شرایط را برای تحقق وعده‌های دولت فراهم کند. این نکته را باید همواره مدنظر قرار بدهید که مجلس دهم به عنوان مجلسی که قرار است شرایط پسابرجام را مدیریت و راهبری کند زمان بسیار اندکی را در اختیار دارد تا بتواند به مشکلات مردم رسیدگی کند. به هرحال توجه به دغدغه‌های اقتصادی و تلاش برای خروج از رکود از نکاتی است که مجلس دهم باید نسبت به آن اهتمام داشته باشد. پارلمان دهم در حالی کار خود را شروع خواهد کرد که افق بسیار روشنی پیش‌رو داشته و چشم امید بسیاری از مردم به این مجلس است تا به دور از سیاسی‌کاری و ایجاد تنش در درون مجلس شاهد این باشند که نمایندگانی که با هزاران امید به مجلس فرستادند چطور تلاش می‌کنند تا گرهی از مشکلات مردم باز کنند.

چهره باتجربه ارجح‌ است　

امیر محبیان / تحلیلگر سیاسی

به نظر می‌رسد، مجلس دهم به نسبت مجلس نهم با تنش‌ها و حواشی‌ بسیاری مواجه شود. در چنین شرایطی رئیس مجلس دهم باید ویژگی‌های منحصربه‌فردی داشته باشد و بتواند به خوبی از عهده مدیریت مجلس در زمانی که تنش‌ها افزایش می‌یابد، برآید. رئیس این مجلس باید از محبوبیت عمومی میان نمایندگان مردم برخوردار باشد. باید از نفوذ کلام برخوردار باشد تا بتواند در هنگام بروز اختلافات و چالش میان نمایندگان در زمان تصویب قوانین تعادل برقرار کند. باید چهره‌ای تاثیرگذار و توانا در اقناع نمایندگان باشد. همچنین باید از اقتدار لازم برخوردار باشد. رئیس مجلس باید فردی باتجربه در امور قانونگذاری باشد و بر قوانین در هریک از بخش‌ها تسلط داشته باشد. او علاوه بر اقتدار در مدیریت قوه مقننه باید بتواند تعامل خوب و سازنده با دو قوه دیگر یعنی قوه قضائیه و قوه مجریه برقرار کند تا از این رابطه سازنده در جهت تعمیق و افزایش دامنه اثرگذاری قوانینی که در مجلس تصویب می‌شود، استفاده کند. در حال حاضر دو گزینه بر ریاست مجلس دهم مطرح است که باید منتظر باشیم که نمایندگان مجلس در نهایت کدام‌یک را به عنوان رئیس این مجلس برمی‌گزینند. آقای لاریجانی با سابقه هشت سال ریاست مجلس و آقای عارف با مدیریت جریان اصلاحات و هواداران دولت در طول انتخابات مجلس هر یک از ویژگی‌های بارزی برخوردارند. از نظر من هم آقای لاریجانی و هم آقای عارف می‌توانند برای ریاست مجلس مفید باشند اما اکنون بحث بر سر گزینه ارجح است. با توجه به شرایط فعلی سیاست و اقتصاد کشور معتقدم اگر در سال نخست آقای عارف رئیس مجلس دهم نباشند از جهاتی بهتر است چرا که تا حدودی با فضای مجلس آشنایی پیدا می‌کنند و تنشی هم بین جریان‌های موجود به وجود نمی‌آید. به‌طور کلی چهره باتجربه در این شرایط ارجح‌ است.

　

انتخاب با نمایندگان مردم است　

مسعود خوانساری / رئیس اتاق تهران

با توجه به مجموع شرایط ایجاد‌شده در کشور به‌ویژه از منظر اقتصادی، بهتر است رئیس مجلس دهم به نحوی هدایتگر مباحث و طرح‌هایی به سمت‌وسوی تسهیل هرچه بیشتر فضای کسب‌وکار جهت بهبود بخشیدن به اقتصاد باشد. از آنجا که برابر قانون بهبود مستمر فضای کسب‌وکار، دولت موظف به اخذ اظهارنظر بخش خصوصی است، مجلس می‌تواند نظرخواهی از بخش خصوصی در طرح‌های تدوین‌شده در مجلس را از طریق کمیسیون‌ها و مرکز پژوهش‌ها افزایش دهد و همچنین از دولت بخواهد که نظر بخش خصوصی را نیز ارائه دهد. رئیس مجلس دهم می‌تواند در مواقع مهم و حساس مانند آنچه در زمان تصویب برجام گذشت، حمایت نمایندگان را از کار اصولی دولت جلب کند. همراهی مجلس و دولت برای بهبود وضعیت اقتصاد کشور در سال‌های آتی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است چرا که می‌تواند به روند اصلاح ساختار اقتصاد و برداشتن گام‌های اساسی برای توسعه سرعت ببخشد و قطعاً اهمیت سرعت تصمیم‌گیری درست در حال حاضر بر هیچ‌کس پوشیده نیست.

در حال حاضر بهترین فرصتی که برای اقتصاد ایران فراهم شده، توانایی جذب سرمایه‌گذاری خارجی است. اگر مجلس و دولت نتوانند با تسهیل قوانین، حذف مقررات زائد، کان‌لم‌یکن کردن آیین‌نامه‌های مازاد و عدم تصویب قانون‌های تازه به جذب هرچه بیشتر و هدفمندتر سرمایه و فناوری خارجی کمک کنند، ممکن است این فرصت با تغییرات و نوسانات اقتصاد جهانی از دست برود و کفه ترازو به سود دیگر مناطق و کشورها سنگین شود. در واقع کم‌رشدی اقتصاد جهان، وجود بحران در کشورهای نفتی، سقوط جذابیت بازارهای نوظهور و رفع تحریم‌های بین‌المللی یک فرصت طلایی برای جهش در بهره‌برداری از ظرفیت‌های اقتصادی و بهره‌وری ایجاد کرده است. اینکه چه کسی بر صندلی ریاست مجلس جلوس کند، انتخاب نمایندگان مردم است. نمایندگان راه‌یافته به مجلس دهم هستند که باید با تشخیص درست خود رئیس مجلس را انتخاب کنند. در بین افرادی هم که برای تصدی این پست رقابت می‌کنند، هر کسی که توانایی بیشتری در مجاب کردن دیگران با توجه به عملکردش داشته باشد می‌تواند نظر مساعد نمایندگان بیشتری را جلب کند. برای بخش خصوصی و اقتصاد کشور مهم است که رئیس مجلس، فارغ از اینکه چه کسی باشد، اولویت را به حذف قوانین زائد اقتصادی بدهد تا تصویب قوانین تازه. و اینکه درک درستی از فرصت کوتاه‌مدت فعلی برای استفاده درازمدت داشته باشد. مجلس دهم جای ثبات اقتصادی است نه منازعات سیاسی.

　

اقتصاد در اولویت رئیس مجلس دهم باشد　

اسدالله عسگراولادی/ عضو حزب موتلفه و فعال اقتصادی

رئیس مجلس در وهله اول باید از همه وظایف بین‌المللی خود در راستای تعامل و کاهش تنش‌ها به خوبی آگاه باشد. دوم اینکه رئیس قوه مقننه باید نگاه ویژه به قوانین کشور که مرتبط با رفاه مردم است و سبب توسعه کشور می‌شود، داشته باشد. سومین موضوع، اقتدار رئیس مجلس در نظارت بر عملکرد قوه مجریه است. اگر رئیس آینده مجلس از این سه ویژگی برخوردار باشد به‌طور حتم این مجلس می‌تواند موفق عمل کند و به دولت کمک کند تا در جهت توسعه اقتصادی و سیاسی کشور حرکت کند. معتقدم رئیس مجلس دهم باید از چهره‌های معتدل سیاسی باشد. به نظرم این موضوع که چه کسی رئیس مجلس دهم خواهد شد اهمیتی ندارد بلکه باید رئیس مجلس تلاش کند به شایعاتی که در مورد دوقطبی بودن مجلس دهم مطرح شده است، پایان دهد. نمایندگان مجلس باید در تمام کارها متحد بوده و ایده مشترک داشته باشند تا با همسویی مشکلات فعلی اقتصاد کشور را حل و فصل کنند. با توجه به این امر به نظرم آقای لاریجانی گزینه مناسبی برای صندلی ریاست مجلس دهم هستند.

انتخاب با تفاهم حداکثری　

عباس عبدی/ تحلیلگر سیاسی

انتخاب رئیس مجلس از نوع انتخاب کارشناس نیست که برای آن ویژگی‌هایی برشماریم. این انتخاب سیاسی است پس بر پایه تحلیل سیاسی و آرایش نیروها باید رئیس مجلس انتخاب شود. به نظر می‌رسد این امر باید بر اساس تفاهم حداکثری میان اصلاح‌طلبان و اعتدالیون و اصولگرایان میانه صورت گیرد و هر فردی از چنین تفاهمی بیرون آید خوب است. مهم نیست کدام‌یک از این دو گزینه یعنی آقای لاریجانی و آقای عارف رئیس مجلس خواهند شد مهم این است که این انتخاب با تفاهم حداکثری صورت گیرد. در حال حاضر تقویت ائتلاف ملی امری بسیار مهم است. همچنین تعامل مجلس با دولت به‌ویژه در عرصه اقتصادی و کمک به نمایان شدن برجام از دیگر مسائل حائز اهمیت است که رئیس مجلس دهم می‌تواند در این زمینه اثرگذار باشد.

　

با سناریوی انتخاب دکتر عارف ائتلاف ملی تقویت شود، موافقم　

سعید شریعتی/ فعال سیاسی

به‌طور کلی رئیس مجلس شورای اسلامی وظایف و مسوولیت‌های تعریف‌شده‌ای در قانون اساسی و آیین‌نامه داخلی مجلس و سایر قوانین بر عهده دارد که طبیعتاً فرد منتخب باید صلاحیت‌ها و توانایی‌های عمومی برای برآمدن از عهده این دسته از وظایف را داشته باشد. در عین حال باید توجه داشت که اکثریت مجلس دهم از پایگاه و پشتوانه بخش‌هایی از جامعه رای گرفته‌اند که سه دوره پیاپی بین مطالبات خود و راهبرد و اداره مجلس و نمایندگان فاصله معناداری حس کرده‌اند. به همین دلیل تغییر رویکردها و راهبردها و جهت‌گیری‌ها در اداره مجلس و تعاملات آن با سایر دستگاه‌ها و نهادها تبدیل به یک مطالبه عمومی شده است. اگر‌چه لزوماً این نحو تغییر بیش و پیش از تغییر چهره‌ها و صاحب‌منصبان باید در مشی و رفتار نمایندگان و اداره‌کنندگان مجلس دیده شود، اما به هر روی تغییر چهره مدیران مجلس پیام شفاف‌تری را برای پاسخ به این مطالبه خواهد داد. به اعتقاد من مهم‌ترین دستور کار راهبردی مجلس دهم ساماندهی قوانین و الغای قوانین فرسوده و ناکارآمد و متداخل که یکی از عوامل ایجاد فساد اداری و اقتصادی و از موانع رشد و مخل تحرک فضای کسب‌وکار است و نیز فراهم‌سازی قانونی و برنامه‌ای و نظارتی برای بهره‌برداری از گشایش‌های سیاسی، حقوقی و اقتصادی برآمده از برنامه جامع اقدام مشترک، همچنین شفاف‌سازی و گردش آزاد اطلاعات به عنوان اصلی‌ترین ابزار مبارزه با فساد و توانمندسازی بخش خصوصی در کنار ارتقای اقتدار دولت است.

مهم‌ترین اموری که از مجلس دهم توقع می‌رود همین‌هاست. حرکت جریان ترقی‌خواه کشور که شامل بخش زیادی از نیروهای سیاسی با گرایش‌های تعریف‌شده متفاوت است از یک دهه پیش به این سو تشکیل یک ائتلاف هدفمند و بزرگ سیاسی در برابر جریان افراط‌گرایی و تندروی بوده است. نخستین ثمره عینی این ائتلاف سیاسی در سال ۱۳۹۲ به بار آمد و موجب سرعت گرفتن فرآیند پیوستن نیروهای سیاسی به این ائتلاف و منطق حرکتی آن شد. فهرست امید به عنوان نماد این ائتلاف حداکثری در انتخابات ۱۳۹۴ به‌رغم همه محدودیت‌ها و تنگناها توانست پیروزی خیره‌کننده‌ای را کسب کند. خوشبختانه در شرایط کنونی آقای دکتر عارف و آقای دکتر لاریجانی هر دو به نسبت‌های قابل قبولی به راهبردهای اجماعی این ائتلاف ملی وفادارند. از منظر کلان حفظ و گسترش این ائتلاف ضرورتی فرای انتخاب مناصب مجلس است. با این مقدمه چهار سناریو را می‌توان فرض کرد. با انتخاب دکتر عارف ائتلاف ملی تقویت شود. با انتخاب دکتر عارف ائتلاف ملی آسیب ببیند.با انتخاب دکتر لاریجانی ائتلاف ملی تقویت شود. با انتخاب دکتر لاریجانی ائتلاف ملی آسیب ببیند. به اعتقاد شخص من بهترین گزینه از میان سناریوهای فوق گزینه اول و بدترین گزینه طبعاً گزینه آخر است. بدیهی است که از بین گزینه‌های دو و سه نیز من از گزینه سه دفاع می‌کنم.