گروه دیپلماسی: هفته گذشته بخش‌هایی از سامانه دفاعی اس-300 توسط روسیه به ایران تحویل داده شد و داستان پرفرازونشیب تحویل این سامانه در رسانه‌های داخلی تاحدی فروکش کرد اما این بار داستان تازه‌ای با موضوع اس-300 آغاز شده است؛ روز گذشته سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در اظهاراتی خصمانه و در تناقض با اظهارات پیشین مقامات واشنگتن گفت که تحویل سامانه دفاعی موشکی اس-300 به ایران می‌تواند «مشمول تحریم» شود.

به گزارش «ایسنا» جان کربی، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در نشست خبری روز دوشنبه خود با اشاره به تحویل سامانه دفاعی موشکی اس-۳۰۰ به ایران از سوی روسیه تاکید کرد: «آمریکا سال‌هاست به فروش چنین فناوری‌های پیچیده‌ای به ایران معترض است. وزیر خارجه در گفت‌وگو با لاوروف وزیر خارجه روسیه نیز این موضوع را مطرح کرده است.» کربی تاکید کرد که آمریکا بر تحویل دادن این موشک‌ها به ایران نظارت خواهد کرد. او در اظهاراتی متناقض با بیان اینکه «اطلاع ندارم تصمیمی برای وضع تحریم علیه ایران در دستور کار باشد» افزود: «تحویل سامانه موشکی اس-۳۰۰ به ایران ممکن است منجر به تحریم این کشور شود.» این در حالی است که آمریکا پیش‌تر و در ابتدا درباره تحویل این سامانه به ایران تنها اظهار نگرانی می‌کرد اما کم کم مخالفت‌هایی را نیز اعلام کرد. اردیبهشت سال گذشته جان کری، وزیر امور خارجه در سفری که به روسیه داشت و پس از دیدار با همتای روسی خود درباره تحویل این سامانه دفاعی به ایران ضمن «قانونی» خواندن آن، گفته بود که‌ این اقدام روسیه خلاف قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل نیست.

چند ماه پس از آن و در مرداد ماه سال ۹۴ جان کربی، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفته بود انتقال سامانه اس-۳۰۰ به ایران براساس قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل ممنوع نیست، اما نسبت به ارسال این سامانه موشکی به تهران اظهار نگرانی کرده بود. هر چقدر که بحث تحویل اس-۳۰۰ به ایران جدی‌تر می‌شد واکنش مقامات آمریکا نیز تندتر می‌شد؛ مارک تونر، معاون سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در نخستین روزهای آذر ماه در واکنش به انتشار اخباری مبنی بر آغاز روند تحویل سامانه دفاعی اس-۳۰۰ به ایران، مخالفت خود را با این مساله اعلام کرد. در اواخر سال گذشته نیز ژنرال مارک ولش، فرمانده نیروی هوایی ارتش آمریکا با اشاره به توافق روسیه و ایران در مورد تحویل سامانه موشکی دفاعی اس-۳۰۰ نگرانی خود را در این باره ابراز کرد و گفت: «آمریکا به شدت در مورد صادرات سامانه‌های دفاع هوایی روسیه به کشورهایی نظیر ایران نگران است.» نگرانی مقامات آمریکا درباره تحویل سامانه اس-۳۰۰ به ایران در شرایطی صورت می‌گیرد که این سامانه یک سامانه دفاعی است و قابلیت تهاجمی ندارد. تهران و مسکو در سال ۲۰۰۸ قرارداد صادرات تعدادی از این سامانه‌ها را امضا کردند اما روسیه تا توافق اتمی میان ایران و قدرت‌های جهانی از تحویل دادن این سامانه به جمهوری اسلامی خودداری می‌کرد و هفته گذشته بخش‌هایی از این سامانه تحویل ایران شد که در روز ارتش نیز رونمایی شد. تحویل دادن این سامانه به ایران همواره با مخالفت آمریکا و اسرائیل مواجه بود.


هشدار بایدن

علاوه بر بحث اس-300 چندی است که آزمایش‌های موشکی ایران نیز واکنش آمریکا را در پی داشته است و آنها هر از چندگاهی مساله تحریم‌های جدید علیه ایران را در این رابطه مطرح می‌کنند. این در حالی است که دو طرف در تلاش هستند تا به آنچه براساس برجام(برنامه جامع اقدام مشترک) نسبت به آن متعهد شده‌اند، عمل کنند و این‌گونه اقدامات منجر به فضاسازی‌های منفی میان دو کشور خواهد شد. در همین رابطه روز گذشته جو بایدن، معاون رئیس‌جمهور آمریکا هشدار داد که وضع تحریم‌های جدید علیه ایران در حال حاضر «زیان‌بخش و غیرسازنده» خواهد بود. به گزارش «ایسنا» به نوشته روزنامه تایمز آو اسرائیل، بایدن در سخنرانی‌اش در مراسم گروه حامیان اسرائیل جی استریت، با اشاره به آزمایش‌های موشکی بالستیک اخیر ایران گفت: «اعمال تحریم‌های بیشتر علیه ایران در این مرحله زیان بخش خواهد بود و ایران این اقدام را دلیلی برای کناره‌گیری از توافق قلمداد خواهد کرد.»