بررسی تحولات اقتصادی جهان در فصل سوم سال ۲۰۱۵
بررسی اجمالی اقتصاد جهان
روند فعالیت‌های اقتصادی کشورهای مختلف جهان ناهمگون بوده است. در کشورهای پیشرفته به دلیل سطح پایین قیمت‌های انرژی وارداتی و دیگر کالاهای پایه رشد مناسبی داشته و نااطمینانی اندکی بر بازارهای این کشورها حاکم بود. بازار نیروی کار نیز به سبب این رشد روند تقویت و رونق را طی کرده است. برای اقتصادهای نوظهور که کاهش قیمت‌های انرژی و کالاهای پایه شوک منفی خارجی برای آنها محسوب می‌شد، رشد اقتصادی چندان مطلوب نبوده است. تنگناهای مالی و دیگر موانع ساختاری در بازارهای مالی این کشورها از جمله عوامل کند شدن رشد تولید ناخالص داخلی بوده است. رشد اقتصادی ۱/ ۲ درصدی اقتصاد آمریکا کمتر از فصل دوم بوده است. کاهش قیمت‌های انرژی باعث افزایش سودآوری بنگاه‌های اقتصادی و افزایش دستمزدهای حقیقی و افزایش درآمد قابل تصرف مردم شده که خود سبب افزایش مخارج مصرفی خانوارها و نیروی محرک رشد اقتصادی تلقی شده است. سیاست‌های انبساطی بانک مرکزی اروپا، افزایش مصرف داخلی و به‌طور کلی تقاضا عامل محرک اقتصادی در کشورهای حوزه یورو بوده است. هرچند صادرات و سرمایه‌گذاری نسبت به فصل قبل کاهش یافته و نرخ رشد اقتصادی از ۴/ ۰ در فصل دوم به ۳/ ۰ در فصل سوم رسیده ولی تثبیت مالی و اصلاحات ساختاری دولت‌ها روند بهبود اقتصاد این حوزه را سرعت بخشیده است. سیاست‌های حمایتی دولت‌ها از پناهجویان باعث افزایش مخارج دولت‌ها در حوزه اروپا بوده است. رشد اقتصادی چین در فصل سوم برای نخستین بار در ۶ سال گذشته به کمتر از ۷درصد کاهش یافته است. کاهش آهنگ رشد اقتصادی چین در فصل سوم نسبت به فصول قبلی به سبب تغییر ماهیت اقتصاد این کشور از یک اقتصاد صادرات‌محور به اقتصادی مبتنی بر مصرف داخلی است. روسیه نیز مانند دو فصل قبلی آن رشد اقتصادی منفی را تجربه کرد. از دلایل بحران در این کشور کاهش قیمت کالاهای پایه، تحریم‌های اقتصادی اروپا، هزینه بالای تامین مالی، افزایش عدم قطعیت در فضای کسبوکار و روند کاهشی قیمت نفت شمرده شده است. در برزیل، منفی شدن رشد اقتصادی برزیل در فصل سوم نشان‌دهنده عمیق شدن رکود اقتصادی در این کشور است. آشفتگی‌های سیاسی و سیاست‌های پولی انقباضی بانک مرکزی از دیگر عوامل کاهش رشد اقتصادی در این کشور است. در اقتصاد هند، افزایش مصرف خصوصی، رشد یکباره سرمایه‌گذاری به سبب اصلاحات در فرآیند راه‌اندازی کسبوکار و سیاست‌های انبساط پولی باعث افزایش سطح رشد اقتصادی در فصل دوم نسبت به فصل قبل در اقتصاد این کشور شد.
تورم
نرخ تورم پایین در این فصل برای بیشتر مناطق دنیا به ثبت رسیده است. برزیل و روسیه دو استثنای مهم در این رابطه هستند که نرخ تورم افزایشی آنها به دلیل کاهش ارزش پول ملی آنها و افزایش نرخ ارز بوده است. برای کشورهای توسعه‌یافته نرخ تورم در یک درصد به ثبات رسیده است. با این حال، در کشورهای حوزه یورو نرخ تورم ماهانه با روند نزولی در ماه اوت به 1/ 0- رسید. کند شدن فعالیت‌های اقتصادی در چین باعث کاهش نرخ تورم در این کشور شده است. به‌طور کلی افت قیمت‌ها در بازار کالا و به خصوص افت قیمت نفت بیشترین اثر را روی تورم داشته‌اند.
تجارت جهانی
هرچند به دلیل افزایش میزان تجارت در سه‌ماه سوم سال نسبت به نیم‌سال اول و نیز افزایش قابل توجه میزان سفارش‌ها برای صادرات در کنار انتظارات برای بهبود و بازیابی اقتصاد جهانی وضعیت تجارت بهبود خواهد یافت ولی در بهترین حالت، تا پایان ۲۰۱۶ در نهایت به میزان پیش از بحران مالی در سال ۲۰۰۸ خواهد رسید. حجم تجارت که در نیمه اول سال ۲۰۱۵ روند کاهشی داشته است در فصل سوم نشانه‌هایی از بهبود را نشان داده است. واردات در این فصل در اقتصادهای چین، ژاپن و بریتانیا در نقطه عطف خود روند افزایشی را شروع کرده است. در برزیل هرچند روند نزولی آن تغییر جهت نداده اما آهنگ کاهش آن کندتر شده است.
بازار کالاهای پایه
در ماه ژانویه قیمت کالاهای پایه به کمترین مقدار در ۶ سال اخیر رسید. طی سه ماه مذکور شاخص کالای بلومبرگ ۱۴ درصد کاهش یافت. افزایش مازاد عرضه نفت و پیش‌بینی افزایش صادرات نفت ایران پس از بحران‌ها باعث پایین نگه داشتن سطح قیمت نفت طی این فصل بوده است. کند شدن رشد اقتصادی چین و نگرانی از روند نزولی اقتصاد چین و نیز اقتصاد یونان از عوامل دیگر موثر در کاهش قیمت‌ها در بازار کالا بوده است. بیشترین کاهش قیمت‌ها برای بخش انرژی و فلزات و در درجه بعدی برای قیمت بازار محصولات کشاورزی بوده است.
سیاست‌های پولی
کاهش نرخ بهره در چین در ماه اوت برای ششمین بار طی یک‌سال به‌عنوان سیاست حمایتی برای ایجاد ثبات در بازارهای مالی به اجرا درآمده است. برای حمایت از سرمایه‌گذاری جدید و بهبود شرایط کسبوکار هند نیز نرخ‌های بهره را کاهش داد. برای اقتصادهای توسعه‌یافته سیاست‌های پولی انبساطی اجرا شده در این فصل، اثرات مثبت و بیشتری روی سرمایه‌گذاری داشته است.
ارسال نظر